«اجماع داخلی، تضمینی برای دستاوردهای سیاست خارجی کشور»

به گزارش ایسنا، محمود اکبری، کارشناس روابط بین‌الملل در یادداشتی با عنوان «اجماع داخلی، تضمینی برای دستاوردهای سیاست خارجی کشور» نوشت: دیپلماسی به معنای مدیریت سیاست خارجی است و کلیه اقداماتی را شامل می‌شود که یک دولت در روابط خارجی خود در زمینه‌های مختلف انجام می‌دهد. به عبارت دیگر دیپلماسی ابزاری برای اجرای سیاست خارجی و راهی برای عملیاتی کردن هدف‌ها، منافع و استراتژی‌ها در محیط بین‌المللی است. در مفهوم محدود، شیوه ی مسالمت آمیز سیاسی در حل و فصل منازعات بین‌المللی را دیپلماسی گویند که نقطه ی مقابل آن، بهره گیری از روش های قهرآمیز نظامی است. دیپلماسی علاوه بر اینکه نمایندگی منافع یک دولت را داراست، اقدام به تنظیم و شناسایی هدف ها و مقاصد ملی نیز می کند، به همین دلیل گاه نمایندگان دیپلماسی را در خارج از کشور به چشم و گوش حکومت ها تشبیه می کنند. دیپلماسی با تصویر مناسبی که از دولت در سیاست بین الملل ارائه می دهد، می تواند زمینه های مساعدی را برای اجرای سیاست خارجی از لحاظ فراهم آوردن متحدین و جلب سرمایه گذاری های خارجی و جذب کمک های فنی و مالی، ایجاد کند. به هر حال نباید فراموش کرد که دیپلماسی فرآیندی ارتباطی است که از سه عنصر اصلی مذاکره، علامت دادن و دیپلماسی عمومی تشکیل می شود. در موفقیت دیپلماسی، اجماع و هم‌صدایی داخلی و پشتیبانی تمامی گروه‌های سیاسی از آن، نقش کلیدی دارد. این در حالی است که اختلاف نظر، چندصدایی و در حالتی بدتر کارشکنی های داخلی، آثار ناخوشایندی داشته و مانع از حصول به اهداف مورد نظر از طریق دیپلماسی و نهایتا شکست آن می شود. به طور خلاصه، دیپلماسی برآیند ظرفیت‌های ملی است و اگر در این زمینه با نقصان مواجه شود، تصویر مطلوبی در صحنه بین الملل از خود به جا نخواهد گذاشت. بر اساس آنچه گذشت، می‌توان عملکرد دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران و نتایج حاصله از آن را در دوره ی بحران کرونا، موفقیت آمیز ارزیابی کرد و این موفقیت شاید حاصل اجماع نانوشته یا بهتر است بگوییم، صرفا به خاطر نبود مانع تراشی یا کارشکنیهای داخلی در مسیر دستگاه دیپلماسی کشور بوده است. موضع‌گیری‌ها، اظهارات و بیانیه‌های کشورها و سازمانهای بین المللی در حمایت از مردم ایران، محکوم‌سازی رژیم تروریستی آمریکا و درخواست برای لغو تحریمها ظالمانه آمریکا یا حداقل تعلیق آنها، از نتایج عملکرد موفق دستگاه دیپلماسی پس از شیوع ویروس کرونا است. در این زمینه، علاوه بر درخواستهای رسمی دولتهای روسیه، چین و ... به عنوان کشورهای دوست برای لغو تحریمها علیه کشورمان؛ ارسال نامه ی وزرای خارجه 8 کشور به دبیرکل سازمان ملل در این خصوص، درخواست وزرای خارجه اتحادیه اروپایی برای لغو تحریم‌های ایران با استفاده از بند «معافیت بشر دوستانه»، درخواست مشابه ائتلاف گروه 77، نامه دبیرکل سازمان ملل برای لغو تحریمها، صدور بیانیه کمیساریای عالی حقوق بشر و مخالفت قاطع با تحریم‌های آمریکا، موضع گیری مثبت جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی، صدور بیانیه از سوی سازمانهای مردم نهاد اروپایی، آسیایی و آمریکایی و حتی درخواست شخصیت‌های پارلمانی و سیاسی در آمریکا برای لغو تحریمها علیه ایران را شاهد بودیم. تشکیل کمپینهای «نه به کرونا، نه به تحریم» در فضای مجازی و جذب کمک‌های انسان‌دوستانه از کشورهای مختلف، حتی اروپایی و انجام اولین تراکنش مالی از طریق اینستکس و ... از دستاوردهای دیگر فعالیت‌های دستگاه دیپلماسی کشور بوده است. تمامی این دستاوردها در حالی شکل گرفته است که به خاطر محدودیتهای کرونایی، امکان تردد دیپلماتیک وجود ندارد و پیگیریها بیشتر از طریق فضای مجازی، تماسهای تلفنی، ارسال نامه، نمایندگیهای کشورمان در کشورهای خارجی و نزد سازمانهای بین المللی و ... صورت گرفته است. البته شاید بتوان گفت که در دوره ی سکانداری دستگاه دیپلماسی توسط دکتر ظریف، بزرگترین دستاورد دستگاه دیپلماسی کشور، برجام بود که بخاطر کارشکنیهای کلان داخلی، در کنار تلاشهای گروه بی و نهایتا خروج ترامپ از آن، با مشکل جدی مواجه گردید. امروز برخلاف دوران مذاکرات برجام و توافق مربوطه، کمتر شاهد تبلیغات منفی رسانه ملی و ارگانهای خاص علیه دستگاه دیپلماسی و سکاندار آن، احضارهای مکرر رئیس دستگاه دیپلماسی به مجلس توسط جناحی خاص و رفتارها و موضعگیریهای نسنجیده محافل خاص هستیم و همین امر، موجبات تلاش حداکثری دستگاه دیپلماسی را برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی فراهم ساخته است. این امیدواری وجود دارد که با درس گرفتن از فضا و شرایط کنونی، بجای مانع تراشی و کارشکنیها، به پشتیبانی از دستگاه دیپلماسی مبادرت شود و بیشترین وقت آن صرف رفع و رجوع موانع و مشکلات داخلی نگردد. در این مسیر اولین گامی که می‌توان برداشت، تایید FATF و CFT در مجمع تشخیص مصلحت نظام تا نشست بعدی گروه ویژه اقدام مالی است. انتهای پیام