آشنایی با تجهیزات تصویربرداری دامپزشکی

تجهیزات تصویربرداری دامپزشکی زمانی استفاده می شوند که علت بیماری دام کوچک در معاینات معمول و با استفاده از تجهیزات معاینه دامپزشکی مشخص نمی شود. در تصویربرداری از پرتوهای مختلف یونیزان یا غیر یونیزان استفاده می شود. تصویربرداری به شکل های تشخیصی، درمانی، مداخله ای و هسته ای انجام می شود. تصویربرداری تشخیصی به منظور تشخیص بیماری از قسمت های مختلف بدن تصویر یا ویدیو ارائه می دهد. تصویربرداری مداخله ای برای درمان بیماری های غیر سرطانی و تصویربرداری درمانی برای درمان بیماری های سرطانی دام استفاده می شود. در رادیولوژی هسته ای، از مواد پرتوزا برای به دست آوردن تصویر استفاده می شود. در ادامه دو دستگاه سونوگرافی و آندوسکوپی که از مهم ترین تجهیزات دامپزشکی هستند را مورد بررسی قرار می دهیم.

سونوگرافی دامپزشکی:

دستگاه سونوگرافی دام به منظور تشخیص بیماری ها استفاده می شود. در این روش از امواج اولتراسونیک با فرکانس 5/1 تا 15 مگاهرتز استفاده می شود که کاملا بی خطر هستند و می توانند به دفعات و در زمان های مختلف به کار برده شوند. هنگام انجام سونوگرافی ممکن است حیوان احساس ناخوشایندی داشته باشد که در این صورت می توان از یک آرام بخش ضعیف استفاده کرد. دستگاه سونوگرافی برای تشخیص انواع سرطان دام کوچک مانند سرطان سیستم گوارشی، مشاهده قسمت های مختلف شکمی و تیروئید، بررسی گرفتگی عروق، بررسی وضعیت جنین حیوانات و هم چنین هنگام انجام نمونه برداری از بافت های مختلف به منظور هدایت تجهیزات نمونه برداری استفاده می شود.

عملکرد دستگاه سونوگرافی دامپزشکی:

در این دستگاه، یک پروب امواج فراصوت وجود دارد که امواج را به بافت مورد نظر می فرستد. شدت و سرعت این امواج پس از برخورد با بافت تغییر می کند. با اندازه گیری امواج برگشتی، شکل، اندازه و ترکیب بافت بدن حیوان مشخص می شود. پیش از قرار دادن پروب روی بدن حیوان لازم است از یک ژل مخصوص استفاده شود که تفاوت امپدانس هوا و بافت را کاهش داده و باعث ایجاد تصویر مناسب می شود. دستگاه سونوگرافی دارای منبع تغذیه، مانیتور و پروب است که پروب آن از نوع کانوکس، خطی یا داخل رحمی می باشد. بهتر است دستگاه حجم کمی داشته باشد و به راحتی جابجا شود. هم چنین در صورت لزوم با باتری عمل کند و طول عمر بالا داشته باشد. روش های بهتر و با کیفیت تری نیز نسبت به سونوگرافی وجود دارند اما به دلیل هزینه کمتر و عدم داشتن خطر، این روش بسیار محبوب و مناسب است.

انواع دستگاه سونوگرافی دامپزشکی:

1. سونوگرافی مبله: این دستگاه ثابت است و در کلینیک ها و بیمارستان های دامپزشکی استفاده می شود. این نوع سونوگرافی به دلیل ابعاد و وزن زیادی که دارد به راحتی جابجا نمی شود. بنابراین قیمت بالاتری دارد و مناسب استفاده در مطب دامپزشکی نیست.
2. سونوگرافی پرتابل: این نوع سونوگرافی قابل حمل است و وزن کمتری دارد. به همین دلیل محبوب تر از سونوگرافی مبله است و با باتری قابل شارژ کار می کند.
3. سونوگرافی هندهلد Handheld: این دستگاه حدود 400 تا 600 گرم وزن دارد و بسیار کوچک و سبک است. به این وسیله، سونوگرافی جیبی یا همراه نیز گفته می شود و با باتری کار می کند.

آندوسکوپی دامپزشکی:

دستگاه آندوسکوپی دامپزشکی برای مشاهده داخل بدن و عروق دام کوچک استفاده می شود. این روش محدودیت روش های دیگر مانند سی تی اسکن و ام آر آی را ندارد و امکان نمونه برداری با آن و اقدامات درمانی نیز وجود دارد. این روش نسبه به جراحی های باز که ریسک و خطر دارند مناسب تر و کم تهاجم تر است. انواع آندوسکوپی به شرح زیر می باشد:

1. آندوسکوپ دیجیتال دامپزشکی:

به این روش ویدیو آندوسکوپ نیز گفته می شود که دارای یک لوله باریک سخت یا انعطاف پذیر برای ورود به بدن است. در این لوله فیبرهای نوری و دوربین قرار داده شده است. دوربین دارای بزرگنمایی های مختلف است و تصاویری از قسمت های مختلف داخل بدن ارائه داده و بر روی یک مانیتور با وضوح بالا نمایش می دهد. آندوسکوپ های سخت بیشتر کاربرد درمانی دارند یا برای نمونه برداری استفاده می شوند. اما آندوسکوپ های انعطاف پذیر تشخیصی هستند زیرا تا عمق بیشتری در بدن وارد می شوند. برای انجام آندوسکوپی، لازم است حیوان بیهوش شود تا تکان نخورد و درد را حس نکند. منبع نوری موجود در لوله آندوسکوپ دیجیتالی لامپ زنون یا LED است که لامپ LED به دلیل طول عمر بالاتر محبوب تر است. مزیت این روش امکان فیلمبرداری از روند آندوسکوپی است و تصاویر و فیلم به دست آمده قابل انتقال می باشند. علاوه بر این می توان تصاویر را به منظور بررسی دقیق تر پرینت گرفت. مزایای استفاده از این دستگاه عبارتند از:
-    آسیب کمتر به حیوان
-    کاهش خستگی دامپزشک
-    صرفه جویی در وقت
-    کاهش استفاده از مواد بیهوشی
-    افزایش سرعت به دست آمدن تصاویر و اطلاعات

آندوسکوپ های دیجیتالی بسته به این که بر کدام قسمت بدن به کار می روند دارای انواع زیر می باشند:
-    گاستروسکوپ: آندوسکوپی معده
-    کولونوسکوپ: آندوسکوپی قسمت های انتهایی روده ی بزرگ
-    برونکوسکوپ: آندوسکوپی ریه ها
-    رینوسکوپ: آندوسکوپی بینی
-    رکتوسکوپ: آندوسکوپی رکتوم
-    سیستوسکوپ و یوتروسکوپ: آندوسکوپی سیستم ادراری
-    آرتروسکوپ: آندوسکوپی دیجیتال مفصل و استخوان با استفاده از ایجاد یک برش کوچک
-    لاپاراسکوپ: آندوسکوپی قسمت های مختلف شکم و لگن گه از طریق ایجاد یک سوراخ در شکم حیوان انجام می شود

2. آندوسکوپ چشمی دامپزشکی:

این دستگاه فایبر آندوسکوپ یا آندوسکوپ آنالوگ نامیده می شود و مدل قدیمی تری است. رشته های فیبری داخل این دستگاه نسبت به آندوسکوپی دیجیتال نازک تر و بلندتر هستند و تصاویر را انتقال می دهند. این دستگاه نیز دارای یک لوله سخت یا انعطاف پذیر است که در قسمت سر آن یک عدسی با بزرگنمایی بالا و با قطر حدود 2 میلی متر قرار داده شده است. در کنار این عدسی از منبع نوری مناسب استفاده می شود که داخل بدن را به خوبی و با وضوح بالا نشان می دهد. سر دیگر آندوسکوپی چشمی دارای یک لنز یا دوربین دو چشمی است که پزشک از طریق آن داخل بدن دام کوچک را مشاهده می کند. این دستگاه برخلاف آندوسکوپ دیجیتالی امکان ضبط تصاویر را ندارد. هم چنین از داخل بدن فیلم نمی توان تهیه کرد.

جمع بندی:
تجهیزات تصویربرداری دامپزشکی از جمله سونوگرافی و آندوسکوپی تجهیزات بسیار حساسی هستند که باید از بهترین برند و مدل تهیه شوند. در این راستا، تیم آزپت با داشتن علم و تخصص لازم در این زمینه، مشتریان را در خرید تجهیزات تصویربرداری دامپزشکی راهنمایی کرده و مناسب ترین دستگاه را در اختیار آن ها قرار می دهند. علاوه بر این، تمام این کالا دارای گارانتی و خدمات پس از فروش هستند.