نکات کلیدی در پرورش طیور

صنعت طیور در خلال تاریخ حیات خود همواره با مشکلات بزرگی روبرو بوده است ، بطوریکه گاهی اوقات مشکلات به وجود آمده محدود به یک واحد پرورش طیور نشده بلکه یک منطقه ، شهر، کشور وحتی یک قاره را فرا می گیرد . عوامل بیماریزا از آفتهایی هستند که عامل اصلی این همه گیریها بوده و خسارات جبران ناپذیری به صنعت طیور وارد می نمایند ، یکی از اثرات مواجهه پی درپی با بیماریها در سطح مرغداری توجه بیشتر به روشهای پیشگیری از بیماریها بوده است. شناخت هرچه بیشتر راههای جلوگیری از ازدیاد وفعالیت این عوامل موجب حفظ و گسترش صنعت مرغداری خواهد شد . بدین منظور استفاده از روش امنیت زیستی که روشی ساده و کاربردی است ضروری به نظر می رسد ، به عبارت دیگر این روش کاربرد اقداماتی است جهت جلوگیری از سرایت بیماریها و عوامل بیماریزا به طیور. . ▪ برای انجام آن به موارد زیر توجه نمود: ۱) اولین اقدام برای انجام یک برنامه امنیت زیستی جامع ، انتخاب مکان مناسب می باشد . ساختمانها و تاسیسات پرورش طیور باید در زمینهایی احداث شوند که دارای استحکام لازم و شیب مناسب بوده و نسبت به زمینهای اطراف مرتفع تر باشند تا آب برف و باران به آنها نفوذ نکرده ودر مسیر آبهای جاری قرار نگیرند . ۲) ساختمان مرغداری باید در منطقه ایی عاری از آلودگیهای محیطی ساخته شود و از نزدیکترین مزارع پرورش طیور و صنایع مرتبط با آن (کارخانجات تولید خوراک طیور ، کشتارگاهها ، کارخانجات جوجه کشی و ... ) براساس ضوابط سازمان دامپزشکی فاصله داشته باشد و در مسیر واحدهای مرتبط با صنعت طیور نیز قرار نگیرد . ۳) با توجه به تنوع آب و هوایی و شرایط اقلیمی و جوی هر منطقه ، ساختمانها و تاسیسات محل پرورش طوری طراحی و احداث شوند که با شرایط آب و هوایی خاص آن منطقه سازگار باشند . ۴) بهتر است از مصالح ساختمانی مانند چوب و موادی که امکان ضد عفونی آنها مقدور نیست استفاده نشود و درزها و شکافهای سالن به طور کامل مسدود و لایه های داخلی ساختمان نفوذ ناپذیر شوند تا حشرات و جوندگان امکان ورود به سالن را نداشته باشند . ۵) کف سالن طوری طراحی و ساخته شود که بتوان به راحتی فضولات و آب را از آن خارج کرد ، از آنجایکه کفهای خاکی را نمی توان به طور موثر پاکسازی و ضدعفونی نمود واز نظر جوندگان و امنیت بهداشتی مخاطره آمیز هستند ، بنابراین باید از کفهای محکم ( کف سیمانی و.... ) استفاده نمود . ۶) سطوح داخلی و خارجی کلیه سالنها باید قابل شستشو و ضدعفونی بوده و همچنین بین سالنها و اطراف آنها از مصالح محکم وغیر قابل نفوذ ( آسفالت ، سیمان و ...) استفاده شود بطوریکه قابل شستشو و ضد عفونی و شعله دادن باشند . ۷) سالنهای منطقه تا حد امکان در مناطق آرام قرار گیرند تا از بروز استرس ناشی از سروصدا جلوگیری شود. ۸) طول سالنها در جهت باد قرار گیرد تا از کوران هوا جلوگیری وباعث تهویه مناسب وممانعت از فشار باد بر سالنها گردد . ۹) جهت سالنها در مناطق سردسیر باید جنوبی یا غربی و در منطقه های گرمسیر شمالی یا شرقی باشد . ۱۰) دربهای ساختمان محل پرورش باید به طرف خارج باز شده و سطوح جلویی دربها با بتون پوشیده شده و شیب مختصری به طرف خارج سالن داشته باشند . ۱۱) برای هر سالن اتاق سرویس جهت جلوگیری از ورود مسیر هوای بیرون ، نصب مخزن جهت آب دارویی و اقدامات کنترلی گله و سایر تجهیزات در محل مناسب در نظر گرفته شود . ۱۲) در حد امکان سعی شود که درب ورودی بعضی از تاسیسات مانند انبار دان ، تانکر ذخیره سوخت، انبار پوشال و ... در قسمت بیرون محوطه مزرعه ( جوار حصار) تاسیس شود تا از ورود ماشینهای حمل دان و سوخت و... بطور مستقیم به مرغداری جلوگیری شود. ۱۳) از کاشت درخت در جوار سالنها به جهت ممانعت از لانه گزینی و تجمع پرندگان پرهیز شود ، برای این منظور باید درختکاری در اطراف حصار مزرعه با فاصله مناسب از سالنها به صورت چند ردیفی یا چند لایه صورت گیرد . ۱۴) ساختمانهای اداری و مسکونی در مدخل مزرعه احداث شوند . ۱۵) حوضچه ضدعفونی با ابعاد و عمق مناسب و همچنین اتاق گاز یا محلی برای غوطه ور کردن وسایل جهت ضدعفونی ، در مدخل ورودی مزرعه تعبیه گردد . ۱۶) محوطه مرغداری باید فاقد نکات کور و غیر قابل کنترل باشد و هیچگونه تاسیسات اضافی و مستعمل در محوطه دیده نشود . ۱۷) کانال دفع آبهای زائد ( به عمق ۵۰ سانتیمتر ) با شیب مناسب در محوطه مرغداری احداث شود و مسیر هدایت آن باید دارای پوشش مناسب و قابل کنترل باشد . ۱۸) کوره لاشه سوز و چاه تلفات با فاصله لازم از منابع آب و شبکه آبرسانی و با در نظر گرفتن جهت وزش باد ، در دورترین نقطه از سالنها احداث شده و در دسترس حیوانات نباشند . ۱۹) واحد مرغداری باید دارای منابع سوخت کافی و با ظرفیت مناسب باشد، همچنین فاصله لازم بین منابع تامین سوخت و آب مصرفی مرغداری به منظور جلوگیری از نشت مواد سوختی به شبکه آبرسانی ، رعایت شود . ۲۰) مرغداری باید دارای شبکه برق رسانی کافی جهت سالنها و سایر تاسیسات بوده و مسیرهای سیم کشی برق نیز عایق بندی شده باشند ، ضمنا وجود موتور برق اضطراری نیز ضروری است . ۲۱) اطاق کالبد گشایی به تناسب ظرفیت هر مزرعه درمکان مناسب و نزدیک به محل دفع تلفات تاسیس شده و قابل شستشو و ضد عفونی باشد. ۲۲) با تعبیه حصار اطراف مزرعه از ورود حیوانات و افراد متفرقه جلوگیری شود . ۲۳) احداث پارکینگ در خارج از محوطه مرغداری به منظور جلوگیری از ورود خودروهای متفرقه ضروری است . ۲۴) به طور کلی ساختمانها و تاسیات محل پرورش طیور گوشتی باید طوری احداث شوند که به راحتی شستشو، ضد عفونی ، تهویه و نوردهی مناسب و ... صورت گیرد . ۲۵) قبل از ورود وسایل نقلیه ضروری ( ماشین مخصوص حمل جوجه ، ماشین حمل مواد خوراک طیور و ... ) باید ابتدا به وسیله آب فشار قوی شستشو و سپس ضدعفونی گردند . ۲۶) نکته قابل توجه این که ضدعفونی زمانی موثر است که قبل از آن سطوح وسابل به خوبی باآب شستشو و تمیز شوند و سپس با توجه به شرایط آلودگی منطقه ، نوع و دز مناسب، ازماده ضدعفونی استفاده شود. ۲۷) باید برای همه پرسنل مزرعه و بازدیدکنندگان کلاه ، لباس ، چکمه و ماسک تمیز و ضدعفونی شده جهت استفاده در داخل سالنها فراهمباشد . ۲۸) کلیه کارگران مرغداری باید دارای کارت بهداشتی از شبکه بهداشت و درمان باشند . ۲۹) بهترین روش قرنطینه ، دوش گرفتن همراه با تعویض لباس و کفش در بدو ورود به مزرعه می باشد . در محل قرنطینه حتما باید دو قسمت که اصطلاحا آنها را آلوده ( قبل از دوش گرفتن و تعویض لباس و کفش ) و غیر آلوده ( بعد از دوش گرفتن و تعویض لباس وکفش ) می نامند وجود داشته و این دو قسمت باید به نحو مشخصی کاملا از هم جدا باشند .