مراسم عروسى
مسئلهٔ ازدواج در منطقه با تأکيد خاصى موردتوجه است و از نظر آداب و رسوم بهطور کلى دو نوع ازدواج صورت مىگيرد، نوع اول اينکه عروس همراه با داماد بدون هيچ نوع علاج قبلى منزل پدر را ترک مىنمايند و پس از چند روز، پدر داماد همراه با ريشسفيدان محلى به منزل عروس مراجعه مىنمايند و پس از شرح ماجرا به هر تقدير پدر عروس را راضى نموده و نامهاى تحت عنوان وکيلنامه جهت عقد ازدواج رسمى دريافت مىنمايند.
نوع دوم ازدواج به اين ترتيب است که، ابتدا پدر داماد با چند نفر از ريشسفيدان محلى بهعنوان خواستگارى به منزل عروس مراجعه کرده و پس از تبادلنظر و جلب رضايت، هرکدام از طرفين نمايندهاى جهت عقد قرارداد تعيين مىنمايند، متن قرارداد شامل تعيين شيربهاء به ميزان تقريبى ۵۰۰،۰۰۰ ريال و مهريه به ميزان تقريبى ۱،۰۰۰،۰۰۰ ريال و براساس وضع مالى داماد، قند ۲ گوني، چاى ۱۰ بسته، برنج ۳۰۰ کيلو، روغن دو حلب، شيرينى ۲۰ کيلو، کشمش ۱۵ کيلو.به اين ترتيب قرارداد تحت عنوان کسمات منعقد مىگردد که پدر داماد موظف به تهيه و تحويل اقلام ياد شده به پدر عروس است.
سپس پدر عروس مقدارى پارچهٔ چادرى و لباس تحت عنوان خلعت جهت دعوت اقوام به خانه عروس به تعداد ۴۰ نفر از پدر داماد دريافت مىکند. در اين ميان عمو و دائى عروس هدايائى نظير گوسفند و کت و شلوار به نام دائى يولي و عمو يولي دريافت خواهند نمود. پدربزرگ و مادربزرگ عروس يک نوع پارچهٔ ابريشمى گرانقيمت تحت عنوان آناکناني يا مُخري از طرف پدر داماد مىگيرند و عروس نيز صاحب زيورآلات خواهد شد.
پدر عروس به تهيهٔ جهيزيه اقدام مىکند که عموماً شامل قالي، کمد، ظروف، جاجيم محلي، چرخ خياطي، خورجين، لوازم خواب، کت شلوار داماد و يک جعبه دربسته توسط مادر عروس تهيه شده و محتواى آن معلوم خواهد بود، تدارک مىکنند.
تهيه لوازم مذکور از طرف پدر داماد برطبق قرارداد اجبارى و از طرف پدر عروس اختيارى است، پس از تدارک عروسي، ابتدا پدر داماد مجلسى بهعنوان صلاح چائي برپا کرده و ريشسفيدان محل و قوم خويش را دعوت مىنمايد، اين جمع، پس از صلاح و مشورت در ارتباط با زمان و مکان عروسى و نحوهٔ جابهجائى مهمانان تصميمگيرى مىنمايند و ماحصل تصميم به خانوادهٔ عوس ابلاغ مىشود. بهطورى که اين تصميم از طرف خانوادهٔ عروس لازمالاجراء است. سپس پدر عروس و داماد هرکدام نمايندهاى تعيين و ضمن تحويل خلعتهاى خريدارى شده، ميهمانان را به روز موعود دعوت مىنمايند. و دعوتکننده به نوبهٔ خود انعامى از دعوت شونده دريافت مىکند. پس از جمع شدن مهمانان در منزل عروس و داماد، مهمانان زن مقدارى پول، جاجيم، دستکش تحت عنوان توره به عروس هديه مىدهند تا هر ماه جهيزيه فرستاده شود.
پس از صرف شام، مقدارى حنا همراه با شمع و شيرينى که در سينى جمعآورى شده، از منزل داماد به منزل عروس آورده مىشود، اگر عروس و داماد در يک روستا باشند درِ منزل عروس بر روى حناآورندگان بسته مىشود درِ ورودى پس از دريافت انعام قاپى باسما از طرف پدر داماد گشوده شده و مراسم مشابهى اجراء مىشود و چند نفر جهت آوردن عروس تعيين مىگردند، فرداى آن روز افراد تعيين شده طرف صبح به منزل عروس مراجعه و نسبت به صورتبردارى جهيزيه اقدام نموده و تحويل مىگيرند، جهيزيه پس از بستهبندى از قبل ارسال و عروس نيز پس از دريافت اجازه از پدر يا عمو آمادهٔ حرکت مىشود.
مرکب عروس که ماشين يا اسب است، آذينبندى شده و همراه با برادر خويش و فرستادگان داماد سوار شده و به راه مىافتد. در اين ميان برادر داماد در حالىکه صورت خود را با آرداندود نموده و چراغى در دست دارد پيشاپيش قافله حرکت مىکند، در فاصلهٔ راه مقدارى خوراکى که توشه نام دارد در بين همراهان عروس تقسيم مىشود، داماد پس از دريافت خبر حرکت عروس با چند نفر از دوستان سوار بر اسب بهعنوان ربودن عروس مىآيند که با مقاومت سرسختانهٔ همراهان عروس مواجه شده و بهطرف منزل عقبنشينى مىنمايند. خط سير عروس در آبادى طورى پيشبينى مىشود که فاميل داماد در مقابل منازل خود منتظر رسيدن عروس هستند تا پارچههائى بهعنوان خلعت به گردن اسب ببندند. بدين ترتيب پس از رسيدن عروس به منزل داماد، وى با دوستان در پشتبام که از قبل مترصد رسيدن عروس است مقدارى پول و شيرينى و سيب را به سر عروس پرتاب مىنمايد و سپس يک پسربچه به نشانهٔ زائيدن بچهٔ پسر، بهدست عروس داده مىشود و پس از ورود او به منزل داماد که همراه با ذبح قربانى و شکستن تخممرغ است.
عروس را دور تنور منزل مىگردانند و سپس وى را از روى پارچهاى به نام پىانداز حرکت داده و در اطاق مخصوص مىنشانند در اين وقت عروس از نشستن خوددارى مىکند، که پدر داماد، يک رأس گاو يا گوسفند را به عروس هديه داده و او را مىنشاند، پس از آن شيرينى در سينىها آورده مىشود و دو نفر ريشسفيد آنها را در بشقابها گذاشته به مهمانان هديه مىکند، و مهمانان نيز پس از خالى کردن شيرينىها در جيب مقدارى پول بهعنوان (تويانه) به ميزان ۱۰۰۰ ريال الى ۵۰،۰۰۰ ريال پرداخت مىکنند. و اين مبالغ پس از جمعآورى از مهمانان مرد و زن شمرده شده و به پدر داماد تحويل داده مىشود و سپس ناهار صرف شده و مهمانان پس از کسب اجازه مراجعت مىنمايند.
دو روز بعد از عروسى مراسم زنانه دواق قاپما انجام مىشود، بدين ترتيب که عروس را روى صندلى نشانده و صورت او را با پارچه مىپوشانند سپس در حضور مهمانان دو نفر پسربچه که هرکدام يک قاشق چوبى در دست دارند، پارچهٔ روى عروس را با قاشق کنار مىزنند و سپس پارچه را به کمر خود مىبندند و پس از دريافت انعام از طرف مادر داماد آن را، تحويل مىدهند، مراسم پس از صرف شيرينى در حدود ساعت ۶ خاتمه مىپذيرد. پس از حدود بيست روز پدر عروس تحت عنوان اياقآشما عروس و داماد را به منزل دعوت مىنمايد و پس از صرف غذا هديهاى شامل گوسفند و فرش با توجه به فراخور حال، به عروس و داماد مىبخشد، پس از آن قوم و خويش عروس و داماد در ماه اول ازدواج مراسم مشابهى را انجام مىدهند. و بدين ترتيب عروسى پايان مىپذيرد.
مراسم حالا
يکى از جشنها که در منطقهٔ انگوران انجام مىگيرد، جشن حالا است. جشن در ارتباط با جمعآورى محصولات کشاورزى بوده و کهنترين سنت رايج در منطقه است، که احتمال دارد با آئين زردشتى ارتباط داشته باشد، بههر تقدير در اوايل فصل پائيز پس از اينکه محصولات کشاورزى از مناطق کشت و زرع و خرمنگاه جمعآورى و برداشت شد اين مراسم انجام مىپذيرد. به اين ترتيب که ابتدا هنگام برداشت محصول از زمين هر خانوار به مقدار حدود ۲۰ متر مربع از مزرعهٔ گندم خود را بهعنوان حالا باقى مىگذارند. در روز مراسم تعدادى از همسايگان و فاميل را به حالا دعوت مىکنند و با ذبح قربانى و تدارک پذيرائى مهمانان عموماً از مردانى که به شغل کشاورزى مشغول هستند انتخاب مىشوند و زنان در اين مراسم، محلى از اِعراب نخواهند داشت.
مهمانان پس از صرف ناهار که توأم با گرفتن داس خود دور گندم باقيمانده حلقه مىزنند و يکى از ريشسفيدان که کشاورز نام دارد پس از ذکر اسماءالله و صلوات شروع به درو کردن گندم مىنمايد و بقيه نيز مقدارى از گندم را درو مىکنند و سپس کلمهٔ حالا را پس از ذکر کشاورز بهطور دستهجمعى تکرار مىنمايند، پس از تکرار چندين مرتبه حالا، گندم در زمين تمام مىشود و هرکس هرقدر که درو کرده آن را با خود مىبرد و در کندوى (مبارکباد) و (پربرکتباد) است، با همراه داشتن نانى به نام نزيک که از شير پرچرب گوسفندى از قبل تهيه شده دستهجمعى به محل باقيماندهٔ گندم در مزرعه مراجعه مىنمايند، اين افراد با در دست خود بهعنوان تبرک و ايجاد برکت خالى مىکند سپس نان نزيک و ميوهها را ريشسفيدان حالا در بين مهمانان تقسيم مىنمايند و مهمانان نيز پس از گذاشتن هدايا در دستمال و ذکر کلمهٔ برکت به خرمن، محل حالا را ترک مىکنند و بهاين ترتيب مراسم حالا پايان مىپذيرد.
اين مراسم بهطور متناوب در يک مقطع زمانى در فصل برداشت محصولات کشاورزى انجام مىپذيرد.