گیاه پرسیاوشان (Maidenhair Fern)

پرسیاوشان یکی از زیباترین انواع سرخس‌هاست. برگهایی ریز، توری مانند و سبزرنگ دارد. این گیاه به عنوان یک سرخس مقاوم شناخته می‌شود، بخصوص در مقایسه با سرخس‌های گرمسیری تطبیق پذیری بسیار بیشتری دارد. اما بهتر است گول این حرفها را نخورید! چون نگهداری از پرسیاوشان در داخل منزل کاری حساس است و باید به اندازه کافی به آن وقت و انرژی اختصاص دهید. فرقی نمی‌کند کجا، در یک آپارتمانی در تهران و یا خانه‌ای در مازندران، پرسیاوشان همه جا به خوبی رشد می‌کند. آن با برگ‌های براق سبز رنگ خود، رنگ و طراوت بی‌نظیری به محیط هدیه می‌دهد.
پرسیاوشان در طبیعت در شکاف سنگها، نزدیکی رودخانه‌ها و چشمه‌های آب گرم پیدا می‌کنیم.

شرایط نگهداری گیاه پرسیاوشان

نور

پرسیاوشان به مکان‌های دارای سایه علاقه داشته به نور غیرمستقیم نیاز دارد. در نتیجه هرگز آن را در معرض دریافت نور مستقیم خورشید قرار ندهید و مواظب باشید که در نقاط پرنور قرار نگیرد. البته این نکته نیز فراموش نشود که این گیاه می‌تواند یک یا دو ساعت آفتاب مستقیم را تحمل کند، اما اگر بیشتر از آن در معرض مستقیم خورشید باشد دچار سوختگی می‌شود و آسیب می‌بیند. همچنین توجه کنید که نور بیشتر به معنای سریع‌تر خشک شدن خاک است بنابراین هرچقدر نور بیشتری به گیاه می‌دهید، میزان آبیاری نیز باید بیشتر شود.
اگر در منزل خود نور زیادی ندارید پرسیاوشان برای شما بسیار مناسب است. بسیاری از پرورش دهندگان گیاهان راز موفقیت خود را در مورد نگهداری از پرسیاوشان، قرار دادن آن در سایه و یا گلخانه‌های شیشه‌ای می‌دانند.
البته سایه کامل نیز برای گیاه خوب نیست. منظور از سایه، سایه نسبی (ترکیب نور غیرمستقیم و سایه در ساعات مختلف روز) است.
آبیاری

پرسیاوشان به آبیاری زیادی نیاز دارد. به همین دلیل احتمال اینکه آن را غرقاب کنید هم بسیار بالاست! برای آبیاری صحیح، ابتدا باید خاک را نیز مناسب این شرایط انتخاب کنید. خاکی با زه کشی عالی انتخاب کرده و آن را با خزه زغال سنگ نارس ترکیب کنید. حال ترکیب برای آبیاری آماده است.
آبیاری باید هر چند روز یکبار صورت بگیرد. هر زمان که احساس کردید سطح خاک تقریبا خشک شده، می‌تواند به گیاه آب بدهید.

از فروردین تا اوایل مهرماه، هفته ای یک یا دو بار آن را آبیاری کنید. از آذر تا اواخر اسفند هم هر 10 هر روز یک بار به آن آب بدهید. بین هر بار آبیاری اجازه دهید خاک کاملا خشک شود و سپس آب را اضافه کنید. بهتر است به جای دادن مقدار آب زیاد در دفعات کم، مقدار آب را کم کنید ولی دفعات آبدهی را افزایش دهید.
دما

بهترین دما برای نگهداری پرسیاوشان، دمای بالاتر از 21 درجه سانتی گراد است. اجازه ندهید او دمایی کمتر از 15 درجه را تجربه کند و از قرار دادن او در کنار وسایل سرمایشی خودداری کنید.

رطوبت

این گیاه زیبا با توجه به خواستگاه مرطوبش برای داشتن رشدی سالم، به هوای گرم و مرطوب احتیاج دارد. رطوبت هوا برای آن بسیار مهم است،پس در حمام و یا آشپزخانه رشد خوبی خواهد داشت، چون هوای گرم و خشک باعث پژمردگی و در نهایت مرگ گیاه می‌شود.

برای اینکه میزان ایده آل رطوبت را برای گیاه فراهم کنید، بهتر است چند دفعه در روز گیاه را با آب ولرم مرطوب کنید. این کار باعث می‌شود رطوبت همواره بر سطح برگها باقی بماند و در عین حال خاک را نیز مرطوب نگه می‌دارد، بدون اینکه آن را خیس کند.

یک دستگاه مرطوب کننده هوا یا سینی دارای سنگریزه‌ و آب نیز می‌تواند شرایط محیطی لازم را برای پرسیاوشان فراهم کند. دستگاه‌های سرمایشی/گرمایشی هوا را خشک می‌کنند، پس گیاه را در نزدیکی آنها قرار ندهید.

یک راه هوشمندانه و راحت دیگر برای حفظ رطوبت خاک، استفاده از روش طناب کنفی است. برای اینکار، یک لیوان پر از آب را در کنار گلدان قرار داده، یک سر طناب را در آن قرار دهید و سر دیگر طناب را در خاک گیاه بگذارید. بدین ترتیب آب از درون طناب کنفی جریان پیدا کرده و با ریتمی بسیار آرام، خاک را همواره مرطوب نگه می‌دارد. در این شرایط دیگر نیازی نیست که شما گیاه را آبیاری کنید. این روش برای زمان‌هایی که به سفر می‌روید و یا گیاهان خود را تنها می‌گذارید بسیار مناسب است.
خاک

پرسیاوشان به خاک مرطوب نیاز دارد، بنابراین مناسب بودن زه‌کشی خاک برای آن بسیار ضروری است. علاوه بر این، گلدان آن نیز باید دارای حفرات زه کشی متعددی باشد.

به عقیده ما بهترین حالت برای گلدان پرسیاوشان، این است که آن را ابتدا در یک گلدان پلاستیکی مناسب بکارید و سپس آن را با گلدان پلاستیکی، داخل گلدانی زیباتر قرار دهید. چک و کنترل کردن میزان رطوبت خاک در گلدان پلاستیکی راحت‌تر است. حفرات زه کشی نیز از خیس شدن خاک جلوگیری می‌کنند.
کود دهی

در طول بهار و تابستان، ماهی یکبار به گیاه خود کود بدهید. البته اگر گیاه تازه کاشته شده است، نیازی به این کار نیست. چون خاک آن هنوز می‌تواند مواد مغذی را برای گیاه فراهم کند.

با آمدن پاییز، کوددهی را متوقف کنید، چون گیاه وارد دوره خفتگی می‌شود و دیگر نیازی به رشد فعال ندارد.
حتما کود را در مقدار کافی آب حل کرده و آن را صورت رقیق شده به خاک اضافه کنید. اضافه کردن مقدار زیادی مواد مغذی در یک بار کوددهی، می‌تواند سبب قهوه‌ای شدن برگها شود.
هرس کردن

در صورت ظاهر شدن برگهای زرد و قهوه‌ای، آنها را از گیاه جدا کنید. هرس کردن مرتب گیاه سبب بهبود رشد و زیباتر شدن ظاهر گیاه پرسیاوشان می‌شود.

سمی بودن

گیاه پرسیاوشان هیچ خطری برای کودکان و حیوانات خانگی ندارد. گربه‌ها بسیار دوست دارند با برگ‌های ریز آن بازی کنند.
مشکلات احتمالی

همانطور که گفتیم روش نگهداری گیاه پرسیاوشان به عنوان گیاه آپارتمانی کمی چالش برانگیز است. پس نکات زیر را بخوانید تا بتوانید سلامت گیاه را حفظ کنید :

اگر برگها لوله‌ای شکل شدند، پیچ خوردند، نوک آنها خیلی خشک شد و یا دچار ریزش مداوم شدند، یعنی هوا برای آنها بیش از حد خشک است و گیاه به آب و رطوبت بیشتری نیاز دارد.

اگر برگهای سبز به قهوه‌ای تغییر رنگ دادند، احتمالا یعنی آبی که برای آبیاری گیاه استفاده کردید سنگین و دارای املاح زیادی بوده است. علت دیگر می‌تواند دریافت بیش از حد نور خورشید باشد. توصیه می‌کنیم حتما برگهای زرد و یا خشک شده را به خوبی از گیاه جدا کنید.

رنگ پریدگی برگها نشانه عدم دریافت نور کافی است. در این شرایط گیاه را به مکانی پرنورتر منتقل کنید.

ظاهر شدن نقاط لکه مانند بر سطح برگها، نگران کننده نیست و کاملا طبیعی است. پس لازم نیست اقدام خاصی برای آن انجام دهید.

منبع: گلستان