توافق یا عدم توافق؛ مستلزم اخذ تصمیمات سیاسی واشنگتن

ایرنا: مذاکره‌کنندگان ایران و گروه کشورهای ۱+۴ از روز جمعه ۹ بهمن به صورت موقت، مذاکرات را به حالت تعطیلی درآورده بودند و از روز شنبه برای مشورت و تصمیم‌گیری‌های نهایی به پایتخت‌های خود بازگشتند. در این مدت تعطیلی مذاکرات، اظهار نظرها، بازی‌سازی‌ها و مقصرنمایی‌ها از سوی آمریکا و طرف‌های غربی مذاکرات علیه ایران همچنان ادامه داشت.

علی باقری مذاکره‌کننده ارشد کشور روز گذشته (سه‌شنبه) راهی وین پایتخت اتریش شد تا دیدارهای دیپلماتیک خود را برای گفت‌وگو با کشورهای عضو برجام با محوریت لغو تحریم‌ها آغاز کند. باقری در اولین دیدار خود پس از یک هفته تعطیلی موقت مذاکرات، عصر دیروز با انریکه مورا نماینده اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام دیدار و گفت‌وگو کرد.

رئیس هیات مذاکره‌کننده کشور همچنین در ادامه رایزنی‌های خود در وین با رئیس هیات‌های چین ،روسیه و سه کشور اروپایی به صورت جداگانه دیدار کرد.

اما پر سر و صداترین خبری که در یک هفته گذشته منتشر شد، خبر بازگشت معافیت‌های هسته‌ای ایران توسط دولت جو بایدن بود. رسانه‌های آمریکایی با تیترهای جذاب، این تیتر را برجسته کرده و در تلاش بودند که با این خبرسازی که تاثیری بر اقتصاد ایران نداشت، بر افکار عمومی تحمیل کنند که حسن نیت دارند و حالا این ایران است که باید تصمیم‌گیری کند.

به گفته کارشناسان، آمریکا تنها با این اقدام تلاش کرد که مسئله لغو تحریم‌ها که تیم مذاکره‌کننده ایران تنها به این دلیل در وین حضور دارد را به واسطه اولویت‌بخشی به مسئله هسته‌ای ایران، به حاشیه ببرد و از برداشتن گامی مثبت در این راستا، خودداری کند.

مقامات جمهوری اسلامی ایران نیز با تاکید بر دستیابی به حقوق قانونی خود در موضوع هسته‌ای و رفع تحریم‌ها که سال‌ها با اجرای سیاست‌های خصمانه موسوم به فشار حداکثری، پایمال شده است، موضع جدید آمریکا را ناکافی ارزیابی می‌کند.

حسین امیرعبداللهیان روز شنبه در حاشیه تجدیدمیثاق وزیر و مدیران ارشد وزرات امور خارجه با آرمان‌های بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی در مرقد مطهر امام خمینی(ره)، در جمع خبرنگاران درباره مذاکرات وین، گفت: یکی از موضوعات اساسی ما برای لغو تحریم‌ها، گرفتن تضمین‌ها است. درباره تضمین در حوزه‌های اقتصادی و سیاسی، اعلام کردیم که در بخشی‌هایی از آن موافقت‌هایی صورت گرفته است.

وزیر امور خارجه افزود: آنچه هیات مذاکره کننده ایران درباره تضمین دنبال می‌کند، در همه سطوح سیاسی، حقوقی و اقتصادی است که در بخش‌هایی از آن توافقاتی حاصل شده اما هنوز هیات مذاکره‌کننده ایران با جدیت اخذ تضمین ملموس از طرف‌های غربی و پایبندی به تعهداتی که بر مبنای توافق وین حاصل می‌شود را دنبال می‌کند.

امیرعبداللهیان ادامه داد: ما به طرف‌ آمریکایی که از طریق واسطه‌هایی این روزها پیام‌هایی را منتقل می‌کند به صراحت گفتیم باید حسن نیت خودشان را در عمل نشان بدهند. حسن نیت در عمل از نظر ما این است که روی زمین اتفاق ملموسی رخ دهد و رفع بخشی از تحریم‌ها به معنای عینی و واقعی می‌تواند ترجمان حسن نیت آمریکایی‌ها باشد که از آن صحبت می‌کند، آنچه که بر روی کاغذ رخ می‌دهد خوب است اما کافی نیست.

دریابان علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز در این باره در توییتی نوشت: انتفاع اقتصادی واقعی، موثر و قابل راستی‌آزمایی ایران، شرط لازم برای شکل‌گیری توافق است. نمایش رفع تحریم اقدامی سازنده تلقی نمی‌شود.

روز شنبه نیز برخی از سایت‌ها و رسانه‌های داخلی به نقل از روزنامه الکترونیکی رای‌الیوم اعلام کردند که «ایران و امریکا به توافق ۲ ساله اتمی رسیدند!» همچنین در ادامه این خبر ادعا شده بود که که آخرین موانع  بر راه مذاکرات برداشته شده و مذاکره به توافقی موقت و ۲ ساله تا پایان مرحله آزمایش و اعتمادسازی برداشته شد. به موجب این توافق آمریکا تمامی تحریم‌های وضع شده در دوران ترامپ را لغو می‌کند.

این خبر جعلی که پیش از این در دی ماه سال جاری نیز منتشر شده بود، در حالی مطرح شد که مقامات تهران بارها اعلام کردند که هیچ‌گونه توافق موقت یا گام به گامی در دستور کار مذاکره‌کنندگان قرار ندارد و ایران تنها به دنبال دستیابی به توافقی پایدار و قابل اتکا خواهد بود.

با وجود این فضاسازی‌ها، همه طرف‌های حاضر در مذاکرات به شمول سه کشور اروپایی در اظهارات مقامات خود، رسیدن به توافق را قابل دستیابی می‌دانند و مسیر مذاکرات را رو به جلو ارزیابی می‌کنند.

یک مقام ریاست جمهوری فرانسه بعد از گفت‌وگوی تلفنی میان امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه با ولادیمیر پوتین همتای روس خود، به خبرنگاران گفت: مذاکرات هسته‌ای ایران در وین همچنان دشوار است اما نشانه‌هایی وجود دارد که می‌توان به توافق رسید.

میخائیل اولیانوف رئیس هیات روسی و نماینده دائم فدراسیون روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین نیز در گفت‌وگو با روزنامه روسی کامرسانت گفت: روند مذاکرات برجام به خط پایان نزدیک شده و یک سند نهایی ۲۰ صفحه‌ای در مورد احیای توافق در روی میز مذاکره آماده شده است.

رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت و گوی اختصاصی با شبکه العربیه، با بیان اینکه آژانس تلاش‌های خود را برای حمایت از دستیابی به توافق و اطمینان از اجرا و پایبندی به آن افزایش می‌دهد، خاطرنشان کرد که مذاکرات با وجود چالش‌های دشوار در مسیر درستی پیش می‌رود.

گروسی افزود: دستیابی به توافق ظرف چند روز موضوعی سخت و پیچیده است، اما غیرممکن نیست و در چند روز آینده مشخص خواهد شد که تلاش‌های فعلی به چه چیزی منجر خواهد شد.

وی تصریح کرد: تاکنون هیچ توافقی در مورد موضوع هسته‌ای ایران حاصل نشده است، اما امید برای دستیابی به توافق همچنان وجود دارد و قطع نشده است. دشواری‌ها اکنون وجود دارد و ادامه خواهد داشت، اما باید برای حل یک به یک آنها کار کرد.

ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه بعد از دیدار با امانوئل مکرون همتای فرانسوی خود در مسکو با بیان اینکه تداوم تلاش‌های دیپلماتیک برای حفظ توافق هسته‌ای با ایران ضروری است، گفت که مسکو و پاریس مواضع نزدیکی درباره برجام دارند.

رئیس‌جمهور روسیه گفت: ما وضعیت پیرامون برنامه هسته‌ای ایران و احیای اجرای کامل برنامه جامع اقدام مشترک مصوب ۲۰۱۵ و تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل را بررسی کردیم.

پوتین با بیان اینکه ما همبستگی داریم که ادامه تلاش‌های دیپلماتیک در این باره ضروری است، افزود: توافق بر سر راه حل‌های سازش به نفع حفظ این سند مهم، لازم است. ما توافق کردیم که مواضع ما در اینجا بسیار نزدیک و یا همانطور که دیپلمات‌ها می‌گویند، منطبق هستند.

وانگ کوان مذاکره کننده ارشد چین پس از دیدار با علی باقری مذاکره کننده ارشد ایران، ابراز امیدواری کرد که تمام طرف‌ها بتوانند با رویکرد فوریت نسبت به ماحصل گفت‌وگوهای صورت گرفته، رو به جلو حرکت کنند.

وی گفت: ما به پیشرفت‌های زیادی دست یافته‌ایم و هنوز مشغول تلاش برای رسیدن به نتیجه نهایی هستیم.

اما در همین حال، نگرانی‌های مقامات رژیم صهیونیستی در دستیابی احتمالی به توافق در جریان مذاکرات وین ادامه دارد. مشاور امنیت ملی رژیم صهیونیستی در تشریح سناریوهای این رژیم در قبال آینده مذاکرات وین، گفت: این احتمال می رود که توافق هسته‌ای جدیدی به دست آید که به نفع تل آویو نیست.

در همین راستا نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی که در هفته‌های اخیر زمزمه توافق با ایران در پرونده هسته‌ای، وی را نگران کرده، یکشنبه شب با بایدن به صورت تلفنی درخصوص ایران گفت وگو کرد.

این فضاسازی‌های رسانه‌ای در حالی رخ می‌دهد که دستیابی طرف‌ها به توافق خوب در جریان مذاکرات وین، تنها و تنها به اتخاذ تصمیمات سیاسی از سوی واشنگتن بستگی دارد و انجام اقدامات نمایشی با اهداف برنامه‌ریزی‌شده‌ای جهت مقصرنمایی، تاثیری در روند مذاکرات خواهد داشت.