اینترنت ماهواره‌ای در راه ایران

ایسنا: امید رهبر درباره پروژه استارلینک که در ایران به عنوان اینترنت ماهواره‌ای شناخته می‌شود، گفت: استارلینک، پروژه اینترنت فضایی «ایلان ماسک» بنیان گذار شرکت «اسپیس ایکس» است. خدمات استارلینک ابتدا در سال گذشته در آمریکای شمالی ارائه شد و به افراد این امکان را داد تا از شبکه پرسرعتی که از صورت فلکی ماهواره‌ای اسپیس ایکس ارسال می‌شد استفاده کنند. بیش از ۱۰۰۰ ماهواره استارلینک در حال حاضر در مدار هستند و طرحی در دست است که طی چند سال آینده ده‌ها هزار ماهواره دیگر نیز به آنها اضافه شود.

درآمد اینترنت ماهواره‌ای صرف استقرار انسان در مریخ می‌شود

رهبر با بیان اینکه استارلینک یک پروژه خصوصی است، گفت: اما آقای ماسک که اخیراً به‌عنوان ثروتمندترین فرد جهان شناخته شد، اعلام کرده که با دستیابی به رشد پایدار سوددهی، می‌تواند عمومی شود. هر ثروتی که از این راه تولید شود می‌تواند به سرمایه‌گذاری در رویای جاه‌طلبانه او یعنی استقرار انسان در مریخ به کار گرفته شود.

وی در ادامه افزود: ایلان ماسک و اسپیس‌ایکس امیدوارند که فناوری استارلینک در پر کردن شکاف اتصال به اینترنت، بین مناطق روستایی و شهری کارآمد باشد. ماهواره‌های استارلینک سیگنال اینترنت را مستقیماً به یک گیت‌وی یا کامپیوتر کاربر ارسال می‌کنند. این یعنی زیرساخت بسیاری کمتری برای دریافت سیگنال اینترنت در خانه‌های روستایی مورد نیاز است. علاوه بر این، اسپیس‌ایکس می‌گوید که اینترنت استارلینک، سریعتر و با تأخیرکمتر از اینترنت‌های ماهواره‌ای کنونی ارائه خواهد شد.

این کارشناس حوزه فناوری در خصوص اینکه تأخیر در اینترنت استارلینک کمتر از سایر اینترنت‌های ماهواره‌ای است، توضیح داد: تاخیر مدت زمانی است که برای ارسال داده‌ها از یک نقطه به نقطه دیگه لازم است. هنگامی که ماهواره‌ها از زمین دور هستند، تأخیر زیاد است در نتیجه عملکرد ضعیفی برای فعالیت‌هایی مثل تماس‌های تصویری یا بازی‌های آنلاین وجود دارد اما ماهواره‌های استارلینک ۷۰ تا ۱۰۰ برابر از ماهواره‌های مخابراتی متداول به‌زمین نزدیک‌تر هستند و به همین دلیل اینترنت استارلینک با تأخیر کمتری مواجه خواهد بود.
همه تجهیزات مورد نیاز برای دریافت اینترنت استارلینک

چرا دنیا بی صبرانه منتظر اینترنت استارلینک است؟

رهبر در ادامه با بیان اینکه اینترنت ماهواره‌ای پدیده‌ی جدیدی نیست و همین حالا نیز شرکت‌هایی وجود دارند که خدمات اینترنت ماهواره‌ای ارائه می‌دهند گفت: بزرگ‌ترین ارائه‌دهنده‌های اینترنت ماهواره‌ای درحال‌حاضر دو شرکت ویاست (ViaSat) و هیوزنت (HughesNet) هستند. جالب است بدانید هر دو این شرکت‌ها برای اولین‌بار در سال ۲۰۱۲ سرویس اینترنت ماهواره‌ای خود را ارائه دادند و هیوزنت یک میلیون و ۳۰۰ هزار مشترک در آمریکا دارد.

وی در پاسخ به اینکه چرا با وجود اینکه اینترنت ماهواره‌ای از حدود یک دهه پیش ارائه شده ولی اکنون بسیاری از مردم دنیا با اشتیاق فراوان اخبار پروژه‌ استارلینک را دنبال می‌کنند و بی‌صبرانه منتظر عرضه‌ اینترنت ماهواره‌ای اسپیس ایکس هستند هم اظهار کرد: یکی  از دلایل این است که استارلینک سرعت بسیار بیشتر و تأخیر یا Latency بسیار کم‌تری نسبت به دیگر اینترنت‌های ماهواره‌ای دارد. استارلینک قرار است جهانی باشد و از لحاظ تئوری قابلیت سرویس‌دهی آن مختص منطقه‌ جغرافیایی خاصی نخواهد بود. استارلینک باتوجه‌به تعداد بیشتر ماهواره، پهنای باند بسیار بیشتری خواهد داشت و درنتیجه به کاربران بسیار بیشتری سرویس خواهد داد.

وی در خصوص آخرین وضعیت پروژه استارلینک هم گفت: استارلینک تاکنون بیش از ۱۰ هزار کاربر در کشورهای استرالیا، نیوزلند، مکزیک و بخش‌هایی از آمریکا و کانادا داشته است. هدف این است که دیگر نقاط جهان نیز در سال ۲۰۲۱ مورد پشتیبانی قرار بگیرند. این کمپانی نخستین ماهواره‌های آزمایشی خود را در سال ۲۰۱۸ به فضا پرتاب کرد. بعد از این هم شاهد ارسال ۶۰ ماهواره رسمی استارلینک در سال ۲۰۱۹ بودیم. اسپیس ایکس حدوداً ۱۰۰۰ ماهواره به مدار زمین فرستاده است. به مرور زمان، اسپیس ایکس می‌خواهد هر سه ماه یک‌بار حداقل یک موشک فالکون به مدار زمین بفرستد که ۶۰ ماهواره در هر کدام تعبیه شده است.

رهبر در خصوص سرعت اینترنت استارلینک هم گفت: بنا به اعلام وبسایت رسمی پروژه استارلینک، سرعت بین ۵۰ مگابیت بر ثانیه تا ۱۵۰ مگابیت بر ثانیه و تأخیر آن بین ۲۰ الی ۴۰ میلی‌ثانیه است.

سرنوشت اینترنت ماهواره‌ای در ایران چه می‌شود؟

وی در پاسخ به اینکه اینترنت استارلینک چه زمانی به ایران خواهد رسید و بهترین سیاست در قبال این موضوع چه باید باشد، هم گفت: اینترنت استارلینک خیلی سریعتر از آنچه فکر می‌کنیم در ایران هم در دسترس خواهد بود و تا چند ماه آینده در آسمان ایران ظاهر می‌شود اما باید صبر کرد تا دید شرایط ارائه سرویس اینترنت ماهواره‌ای اسپیس ایکس در ایران چگونه خواهد بود.

رهبر افزود: علاوه بر این سوال اینجاست که آیا وزارت ارتباطات ایران مجوز استفاده از این نوع اینترنت را صادر می‌کند. از آنجا که اسپیس ایکس یک شرکت آمریکایی است ملزم به رعایت قوانین دولت آمریکاست بنابراین ارائه این سرویس مانند سایر سرویس‌های دیگر شرکت‌ها دستخوش برخی جهت گیری‌های سیاسی خواهد بود. مواضعی که در همین ابتدای کار دیده می‌شود بدون شک بر کیفیت و کمیت ارائه سرویس اینترنت موثر خواهد بود.

وی ادامه داد: جدای از بحث مشکلات گرفتن مجوزها واقعیت امر این است که هزینه اشتراک ماهانه برای دریافت سرویس اینترنت ماهواره‌ای بسیار بیشتر از هزینه دیگر راه‌های دریافت اینترنت است. طوری که یک‌بار باید ۴۹۹ دلار برای سخت‌افزارهای زمینی لازم هزینه کرد و سپس ماهانه ۹۹ دلار برای خود سرویس اینترنت پرداخت به همین دلیل استفاده از اینترنت ماهواره‌ای نه تنها در ایران بلکه در کل دنیا در حال حاضر یک روش رایج نیست.

اینترنت ماهواره‌ای را نمی‌توان محدود کرد

این کارشناس حوزه فناری در پاسخ به اینکه آیا امکان اختلال در اینترنت ماهواره‌ای استارلینک به وسیله پارازیت وجود دارد یا خیر هم گفت:  شرکت اسپیس ایکس اعلام کرده قطر هر دیش که در پک خریداری شده موجود است، ۷۰ سانتی متر است. دیش را در هر جا که قرار دهید از غرب به شرق به ازای هر ۱۰ سانتیمتر یک سیگنال ماهواره اسپیس ایکس دریافت می‌کند. با این حساب تا امروز هر دیش در هر جایی که قرار بگیرد از سه ماهواره سیگنال دریافت خواهد کرد. دیش‌ها دارای سیستمی هستند که  به صورت کاملا ًهوشمند چرخیده و قویترین سیگنال از بین سه سیگنال را تشخیص داده و روی بهترین و قویترین آنها متمرکز می‌شوند. اوج تکنولوژی اینجاست که با جابجا کردن محل دیش، مثلاً ۷۰ سانتیمتر، کاربر  سیگنال را از سه ماهواره دیگر دریافت خواهد کرد. قرار است تا دو سال دیگر سه سیگنال تبدیل به ۱۰ سیگنال شود. بنابراین جلوگیری رسیدن سیگنال به دیش کاری بسیار دشوار است.

وی اضافه کرد: همچنین کسانی که به دنبال مقابله با اینترنت ماهواره‌ای هستند  به اندازه کافی با استار لینک آشنا نیستند چون  شبکه جی پی اس موقعیت یابی در دنیا دارای ۶۰ ماهواره است. در آینده جی پی اس روی ماهواره‌های استار لینک می‌رود. این اتفاق ابعاد عجیب و غریبی دارد و مقابله با آن با طرح‌های خنده‌دار ممکن نیست.

اینترنت استارلینک خواه ناخواه در ایران فراگیر خواهد شد

وی افزود: رهبر در پایان با اشاره به توییت ایلان ماسک در خصوص توسعه اینترنت ماهواره‌ای و امکان استفاده مردم ایران از آن، تصریح کرد: تاکنون حدود ۴۰ درصد از ماهواره‌های این شرکت در مدار قرار گرفته و طی چند سال آینده خواه ناخواه اینترنت استارلینک در دنیا و ایران فراگیر خواهد شد بنابراین در چنین شرایطی به جای سیاست مقابله، همکاری شرکت اسپیس ایکس منطقی‌تر خواهد بود. البته با توجه به تحریم‌ها این همکاری می‌تواند غیر رسمی باشد. ضمن اینکه تکنولوژی‌ هیچ مرزی ندارد و امکان دریافت مستقیم در آینده دور از ذهن نخواهد بود و در بحث هزینه اینترنت ماهواره‌ای ایلان ماسک نوید کاهش هزینه‌ها را در آینده داده است.