چگونه گل کوکب پرورش دهیم؟

گل کوکب را به عنوان یک گل چند ساله و دارای ریشه‌ ی سطحی و همچنین یک گل بیرونی می ‌شناسند که از یک پیاز قهوه‌ ای رنگ دو ساله و در فصل بهار می ‌روید. این گل‌ های رنگارنگ خاردار، به طور معمول از اواسط تابستان تا اولین سرما، گل می ‌دهند. در حالی که گل ‌های بسیاری از دیگر گیاهان در این موقع از سال در حال پژمرده شدن هستند. این گل‌ ها تنوع زیادی در رنگ و حتی اندازه دارند که از گل ‌های غول ‌پیکر ۲۵ سانتی ‌متری شروع شده و تا گل‌ های منگوله ‌ای با اندازه ۵ سانتی‌ متر ادامه می ‌یابد. بیشتر انواع این گیاهان بین ۱۲۰ تا ۱۵۰ سانتی ‌متر قد می ‌کشند.
با اینکه این گل‌ ها برای مناطق گرمسیری و مرطوب، مناسب نیستند، اما می‌ توانند به تمام باغ‌ های آفتاب‌ گیر، برای حداقل ۱۲۰ روز (فصل تابستان)، زینت ببخشند. کوکب در آب‌ و هوای خنک و مرطوب حاشیه ‌ی‌ اقیانوس اطلس رشد می ‌کند. در این نواحی گل‌ های کوکب تا ۳ سانتی ‌متر درشت‌ تر و دارای ریشه ‌های عمیق ‌تری هستند.

بیشتر بخوانید:

گیاه بونسای (Bonsai Tree) و رازهای نگهداری از آن

یکی از گلهای فوق العاده زیبا و همه پسند گل کوکب است که از زیبایی و سادگی فوق العاده ای بهره‎مند است اما برای پرورش این گل به صورت حرفه ای لازم است نکاتی را بدانیم که در زیر به ان اشاره شده است:
گل کوکب را با اجرای روشهای مخصوص میتوان خیلی درشت تر از حد معمول نسبی تا حدود سی سانتیمتر قطر نیز پرورش داد.کوکب در مقابل سرما و یخبندان بسیار حساس بوده و باید غده های زیر زمینی آنرا قبل از سرما و یخبندان بیرون آورده آنها را خشک و تمیز کرده به طریقی که گفته خواهد شد نگهداری کنند.گلهای کوکب اواخر تابستان و اوائل پائیز ظاهر میشوند.برای بدست آوردن بوته های تازة کوکب بیشتر بوسیله تقسیم غدد ریشه آن یا قلمه زدن انجام میشود و برخی از گونه های کوکب را می توان بوسیله بذر اواخر زمستان در گلخانه نیز تکثیر نمود .
بنا به آنچه گفته شد این ریشه ها را باید قسمت کرده و هر قسمت را جداگانه در محل خود بکارند ، البته باید دانست آن قسمت از این غده ها قابل پرورش و بوجود آوردن بوته کامل تازه خواهد بود که انتهای آن غده یک قسمت از شاخه سال گذشته که در قاعده آن نزدیک به غده چشمه های جای جوانه آتیه وجود داشته باشد.زیرا تنها این غدد قابل بوجود آوردن بوتة کامل میباشند.کوکب برای رشد و نمو به آفتاب و آب فراوان در تابستان نیاز دارد.کمبود آب و رطوبت درتابستان ازغنچه کردن مجدد آن جلوگیری خواهد کرد.
برای پرورش گلهای درشت و بزرگتر از حد معمول باید غده ها را که معمولا درعمق ۱۵ سانتیمتری میکارند در عمق ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتری زمین بعد از پایان یخبندان و اوائل بهار بکارند.در زمان کاشت مقداری کود پوسیده دامی در زیر غده ها بریزند و طبیعی است برای داشتن گیاه نیرومندی که تاب تحمل گلهای بزرگ را داشته باشد باید رطوبت و غذای بیشتری فراهم کرد.برای داشتن گل درشت باید ساقه قویتر را انتخاب نمود و پاجوشهای دیگر را هرس کرد و برای یک شاخه فقط دو عدد غنچه در نظر گرفت و بقیه را چید.یکماه پس از باز شدن اولین گل از غنچه بعدی میتوان استفاده کرد.در صورتی که گل بزرگ مورد نظر نباشد میتوان غنچه ها را بحال خود گذاشت ولی چیدن غنچه های اضافی در بعضی از واریته های کوکب مانند پومپون و مینیاتور ضروری است.
برای این منظور پس از نمایان شدن چهار جفت از برگها آخرین غنچه و کمی بعد دو تا چهار غنچه ای که اول بر روی ساقه ظاهر شده اند را باید چید.این روش باعث قویتر شدن ساقه با شاخه های بیشتر میشود.کوکب هائیکه بوسیله بذر در گلخانه سبز شده اند هنگام بهار وقتیکه در باغچه کاشته میشوند باید هفت تا هشت سانتیمتر عمیق تر از قبل یعنی حداقل در عمق بیست تا بیست و پنج سانتیمتری کاشته شوند.در پائیز قبل از شروع یخبندان و سرما باید غده ها را سالم و بدون بریدگی از زیرخاک بیرون آورد و پس ازتمیز کردن چند ساعت در محل خشکی قرار داد سپس درمکانی خنک و خشک با درجه حرارت پنج الی شش درجه سانتیگراد سرتاسر زمستان نگاهداری نمود.
انبار کردن این غده ها در زمستان به توجه بیشتری نیاز دارد و باید توجه نمود که غده ها کاملا خشک نشوند و در عین حال نباید رطوبت هم بحدی باشد که محیط مساعد برای نشو و نمای بیماریهای قارچی بوجود آورد .گاهی هم غده ها را در ماسه نرم و خشک نگاهداری می کنند و گه گاه برای جلوگیری از خشک شدن کامل روی آنها را آبپاشی میکنند.در بهار این غده ها را از هم جدا نموده و بطور مجزا می کارند و بهتر است که دو تا سه هفته قبل از کاشت آنها را در محیط گرم و مرطوب نگاه داشته و سپس اقدام به کشت نمود.

تقسیم بندی گل کوکب برا اساس اندازه گل

    اندازه عظیم Giant با قطر گل بیش از ۲۵ سانتیمتر
    اندازه برزگ Large با قطر گل ۲۵-۲۰ سانتیمتر
    اندازه متوسط Medium با قطر گل ۲۰-۱۵ سانتیمتر
    اندازه کوچک Small  با قطر گل ۱۵-۱۰ سانتیمتر
    اندازه مینیاتورMiniature با قطر گل ۱۰-۵  سانتیمتر
    اندازه میگنون Mignonبا قطر حداکثر ۵ سانتیمتر

تقسیم بندی گل کوکب بر اساس شکل گل

    شکل رسمی دکوری Formal Decorative Dahlia با شکلی گرد پهن و گلبرگهایی که منظم در کنار هم هستند.
    شکل غیر رسمی دکوری Informal Decorative Dahlia  با گلبرگهایی حالت دار و موجی که به شکل نامنظوم قرار گرفته اند .
    کوکبهای نیمه کاکتوسی Semi-cactus Dahlia گلچه های شعاعی این نوع از گلها می توانند که تا حدد ی نوک تیره و باریک هستند می توانند به شکل مستقیم قرار بگیرند یا کمی به شکل عقب برگشته باشند و موجدار نیز باشند.
    کوکب کاملا کاکتوسی Straight-cactus Dahlia گلچه های شعاعی به شکل منظم در کنار هم قرار دارند
    کوکب دندانه دار Laciniated Dahlia  بر روی گلچه ها  دندانه و یا شکافهایی مشاهده می شود.
    کوکبهای نیلوفر آبی Waterlily Dahlia گلچه ها  پهن و فنجانی شکل است .
    کوکب گریبانی Collarette Dahlia یک ردیف گلچه های شعاعی گلچه های کوتاه تر را احاطه کرده است.
    کوکب شقایقی Anemon Dahlia  گلچه های شعاعی متراکم در اطراف مرکز کروی گلچه های لوله ای قرار دارند.
    کوکب توپی (پومپون)Ball, Pompon Dahlia گلها همانند توپی کوچک هستند
    کوکب تک Single Dahlia یک ردیف از گلبرچه های شعاعی دارد.
    کوکب ارکیده ای Orchid Dahlia یک ردیف از گلچه های شعاعی دارد که لبه های آنان به طرف داخل برگشته اند.

منابع: بیتوته ـ بازار بین المللی گل و گیاه سپاهان
گردآوری: لیلا سرپرست پور