چه عواملی به جهش بورس سرعت بخشیده است؟

دوم اردیبهشت‌ماه امسال خبری با تیتر «پیش‌بینی یک کارشناس از شاخص یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحدی بورس تا آبان‌ماه» منتشر شد. این مطلب حاصل گفت‌وگوی ایرناپلاس با «حسین زمانی درمزاری» از تحلیلگران بازار سرمایه بود. آن روز که زمانی این ادعا را مطرح شد، شاخص کل ۷۲۶ هزار واحد بود و شاید سخن از افزایش بیش از ۱۰۰ درصدی، آن هم وقتی برخی معتقد بودند بورس از سایر بازارها جلوتر افتاده، بیش از حد خوشبینانه محسوب می‌شد. با این حال این پیش‌بینی چهار ماه زودتر محقق شد و شاخص در کانال یک میلیون و ۸۰۰ هزار واحدی حرکت می‌کند. عوامل تسریع در حرکت صعودی شاخص زمانی درباره این روزهای بازار سرمایه می‌گوید: پیش از آغاز سال ۱۳۹۹ پیش‌بینی می‌کردم شاخص در شهریورماه به عدد یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد برسد. اما عوامل متعددی دست به دست هم دادند و روند صعودی شاخص را تسریع کردند؛ از جمله شیوع بیماری کرونا، افزایش قیمت دلار و ورود صندوق‌های ETF. این سه مورد تأثیر زیادی روی روند حرکتی شاخص گذاشتند. وی می‌افزاید: صندوق‌های ETF به‌ویژه شرکت‌های پالایشی‌ که شاخص‌ساز هم بودند، روند صعودی حرکت شاخص را تسریع کردند. پیش‌بینی می‌کنم صندوق‌های دوم و سوم ETF یعنی بانکی‌ها، فلزات، خودرویی‌ها می‌توانند مرحله بعدی حرکتی شاخص را به دوش بکشند. به‌نظرم این مسیر فعلاً ادامه دارد و تا زمانی که قیمت دلار بیش از ۲۰ هزار تومان است، نگرانی خاصی درباره بازار سرمایه وجود ندارد. رشد بورس فعلاً ادامه دارد این تحلیلگر بازار سرمایه، قیدی را درباره مرحله بعدی رشد بازار سرمایه نیز ذکر می‌کند: البته در دو تا سه ماه گذشته بیشتر بازار توسط سهم‌های شاخص‌ساز رو به بالا حرکت کرده و سهم‌های کوچک و به تبع آن شاخص هم‌وزن حرکت چندانی نداشته‌اند. به‌نظرم باید منتظر یک حرکت کلی دیگر برای سهم‌های این محدوده باشیم و از نظر بنده، این روند ادامه دارد. زمانی درباره حباب داشتن یا نداشتن بازار سرمایه نیز می‌گوید: برخی از سهم‌ها حباب دارند و فراتر از ارزش ذاتی در حال معامله‌اند. بسیاری از سهم‌ها نیز هنوز به ارزش ذاتی خود نرسیده‌اند. با توجه به رشد قیمت دلار و همچنین نرخ تورمی که در بازار داریم، بسیاری از شرکت‌ها در انتظار تجدید ارزیابی دارایی‌ها هستند و باید آن را به روز کنند. وی ادامه می‌دهد: اگر بخواهیم قیمت دلار را بسنجیم، باید وارد بازار شده و قیمت کالاها را جویا شویم. کالاهایی مانند خودرو، گوشی تلفن همراه، رایانه و... با دلار فراتر از ۲۰ هزار تومان در حال قیمت‌گذاری است. مردم نیز انتظار با توجه به آثار این تورم برقیمت کالاهای مختلف، به‌دنبال انجام یک سرمایه‌گذاری امن هستند. بازارهای دیگر نمی‌توانستند پذیرای سرمایه‌های خرد باشند وی در پاسخ به این پرسش که چرا بیشتر نقدینگی به سمت بازار سرمایه آمده، می‌گوید: یکی از دلایل، نقدشوندگی و امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ اندک است. بیشتر افراد جدیدالورود به بازار سرمایه با سرمایه‌های اندک وارد این بازار شده‌اند. این افراد نمی‌توانند در بازارهای موازی مانند ملک سرمایه‌گذاری کنند. این تحلیلگر بازار سرمایه، اظهار می‌کند: انتظارات تورمی که در جامعه وجود دارد و ترس افراد از اینکه نتوانند سرمایه‌های خود را به‌روز نگاه دارند، سبب شده در پی یک بازار امن باشند. تا زمانی که دلار بیش از ۲۰ هزار تومان باشد، بازار سرمایه همچنان روند صعودی خود را طی می‌کند. هر چند برخی از سهم‌ها ارزندگی لازم را ندارند، اما اغلب شرکت‌های بازار مسیر صعودی را طی می‌کنند. زمانی در پاسخ به پرسشی مبنی بر احتمال خروج سرمایه‌گذاران خرد از بورس و ایجاد نوسان در سایر بازارها می‌گوید: امروز حجم معاملات بازار سرمایه به حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان در روز رسیده و تصور نمی‌کنم این نقدینگی به‌زودی قصد سفر و کوچ از این بازار را داشته باشد. اکنون حدود ۴.۵ میلیون کد بورسی در حال معامله هستند. وی ادامه می‌دهد: همچنین افرادی که سهام عدالت دارند نیز تاکنون نتوانسته‌اند وارد بازار شوند و علتش شیوع بیماری کرونا، عدم وجود زیرساخت در شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، نبود زیرساخت‌های لازم برای احراز هویت و مشکل داشتن هسته معاملات بوده است. اگر آن افراد نیز وارد بازار سرمایه شوند و با حداقل سرمایه بخواهند معاملات خود را انجام دهند، فعلاً این بازار مسیر صعودی در پیش خواهد داشت. نقدشوندگی بالا، مزیت بازار سرمایه است زمانی یادآوری می‌کند: سرمایه ترسوست و اگر به هر علتی بازار سرمایه افول کند، آثار مخرب آن بر بازارهای موازی و رقیب نیز می‌تواند حادث شود و تفاوتی ندارد. مزیت بازار سرمایه این است که همواره نقدشوندگی و شفافیت بر آن حاکم است. در حالی که اگر به هر علتی بازار سرمایه بخواهد افول کند و به‌شدت بریزد، بازارهای رقیب مانند املاک، سکه و دلار که در حباب هستند، ریزش بیشتری خواهند داشت. نگاه سرمایه‌گذاران به انتخابات آمریکا این کارشناس بازار سرمایه درباره بزرگترین ریسک چند ماه آتی این بازار می‌گوید: بزرگترین ریسک ما مسائل داخلی از جمله هسته معاملات و سامانه‌های برخط است. تا زمانی که این موضوع حل نشود، نباید انتظار افراد و منابع جدید را برای حضور در بازار سرمایه داشته باشیم. چند ماه دیگر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برگزار می‌شود که آن نیز می‌تواند یک ریسک بزرگ برای بازار ما باشد. زمانی می‌افزاید: پیش‌بینی من این است که بازار تا شهریورماه به حرکت صعودی خود ادامه دهد اما آن زمان بازار کمی محتاط‌تر نسبت به انتخابات آمریکا عمل خواهد کرد. بازار می‌تواند در یک اصلاح زمانی تا بعد از انتخابات آمریکا به سر ببرد.