پیک هفتم کرونا در راه است؟

روزنامه همشهری نوشت: در شرایطی که آمار‌ها نشان می‌دهد موارد بستری در کشور بالا رفته، شمار فوتی‌های تهران افزایش پیدا کرده و به تعداد شهر‌های قرمز اضافه شده، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا تأکید می‌کند: «نباید مردم را از بابت کرونا نگران کرد.» صحبت‌های عباس شیراوژن در شرایطی است که متخصصان اپیدمیولوژی و ویروس‌شناسی نسبت به کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی و وقوع پیک جدید کرونا، هشدار می‌دهند. حالا در همین وضعیت ناپایدار شیوع کرونا، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام می‌کند که برگزاری مراسم شب‌های قدر، راهپیمایی روز قدس و نماز عیدفطر در مکان‌های باز و غیرمسقف با رعایت فاصله‌گذاری و شیوه‌نامه‌های بهداشتی امکان‌پذیر است؛ البته به شرط توجه به رنگ‌بندی شهرها. به این صورت که این مراسم در شهر‌های قرمز با ۳۰ درصد ظرفیت، در شهر‌های نارنجی با ۵۰ درصد، در شهر‌های زرد با ۷۰ درصد ظرفیت و در شهر‌های آبی بدون محدودیت برگزار شود. به‌گفته شیراوژن، به‌زودی ارائه تمام خدمات مشروط به استعلام از سامانه ایران من و براساس تزریق ۳ دوز واکسن خواهد بود؛ خدماتی مانند تهیه بلیت و تردد‌های بین‌شهری.

افزایش فوتی در تهران و بستری در کشور

در شرایطی که رعایت پروتکل‌های بهداشتی کرونا، کمرنگ شده، وزارت بهداشت در گزارشی از وضعیت شیوع کووید - ۱۹ در کشور، از افزایش بستری‌ها در ۱۲ استان و بالا رفتن میزان فوتی در تهران خبر می‌دهد. براساس این گزارش، در هفته اخیر یعنی هفته ۱۱۲ اپیدمی کرونا، ۱۲ استان شامل یزد، بوشهر، همدان، مرکزی، لرستان، تهران، خراسان رضوی، سمنان، هرمزگان، فارس، اصفهان و اردبیل با افزایش موارد بستری کرونا مواجه شدند و در ۱۴ استان موارد مثبت فوت کرونا گزارش شد؛ به‌طوری‌که تعداد موارد بستری ۲۰۶۸۶ نفر، بستری جدید ۳۰۴۶ نفر و فوتی‌ها ۲۸۲ نفر بود. در استان تهران هم در این مدت، تعداد موارد سرپایی مثبت شناسایی شده ۹۱۴ نفر، بستری جدید ۵۳۲ نفر و فوت جدید ۷۱ نفر اعلام شد. این گزارش نشان می‌دهد که در استان تهران، موارد بستری افزایش بارز داشته و موارد فوت هم بالا رفته است. همچنین اعلام می‌شود که بروز موارد بستری به حد متوسط کشور صعود کرده و میزان مرگ‌ومیر از متوسط کشور بیشتر شده است.

تکرار سناریوی پیک‌های سوم تا پنجم

علیرضا ناجی، رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی بیمارستان مسیح‌دانشوری با استناد به همین آمارها، اما می‌گوید که تمام نشانه‌ها برای ورود به یک پیک جدید در کشور وجود دارد: «نمی‌توان گفت هم‌اکنون در یک پیک جدید قرار داریم، اما به سمت آن در حرکت هستیم. از ۳، ۲ هفته پیش تعداد شهر‌های قرمز در حال افزایش است و از ۲۰ به ۳۶ شهر و حالا هم به ۵۵ شهر رسیده است. تعداد شهر‌های نارنجی هم افزایش پیدا کرده است. این‌ها نتیجه سفر‌های پیش از عید و در تعطیلات نوروز و همچنین رفت‌وآمد‌ها در یک ماه گذشته است. در این مدت رفتار‌های بهداشتی مردم اصلا مناسب نبود. همه این‌ها در شرایطی است که ما هنوز تأثیر بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها را مشاهده نکرده‌ایم. باید منتظر بود و دید که اپیدمی به چه شکلی جلو می‌رود.»

ناجی از اینکه نسبت به شیوع کرونا، عادی‌انگاری صورت گرفته، انتقاد می‌کند و می‌گوید: «یکی از مکان‌هایی که این عادی انگاری به آن ضربه می‌زند، مدارس است. در مدارس شرایط فاصله‌گذاری و تهویه مناسب وجود ندارد، ماسک‌زدن دانش‌آموزان به‌درستی انجام نمی‌شود، واکسیناسیون برای گروه‌های سنی پایین‌تر اجباری نیست و در نهایت بی‌توجهی به این موارد، منجر به افزایش آمار ابتلا می‌شود. تا یک ماه دیگر، نتیجه این بی‌توجهی‌ها مشخص می‌شود و شیوع کرونا را شدت می‌دهد.»

به‌گفته این ویروس‌شناس، سناریوی پیک‌های سوم، چهارم و پنجم در حال رخ‌دادن است؛ البته در پیک‌های قبلی تیم واکنش سریع وجود داشت که به‌صورت فوری وارد عمل می‌شد و از مناطق پرخطر بازدید می‌کرد، حالا همان تیم هم دیگر منحل شده است.

ناجی در توضیح بیشتر درباره فعالیت‌ها و اقدامات مؤثر درباره تیم واکنش سریع کرونا، می‌گوید که این تیم به‌طور مستقیم زیرنظر وزیر وقت بهداشت فعالیت می‌کرد و در دوره قبلی راه‌اندازی شد: «من یکی از اعضای این تیم بودم که در کنار سایر متخصصان در بخش‌های اپیدمیولوژی، ریه، عفونی و... فعالیت کردم. این تیم از پیک چهارم شروع شد و تا پیک پنجم هم ادامه داشت، اما بعد از آن دیگر فعالیتی ندارد. در آن مدت، تیم واکنش سریع به استان‌های اراک، سمنان، سیستان و بلوچستان، خوزستان و... سفر کرد؛ یعنی مناطقی که با افزایش شیوع مواجه شده بودند. در آنجا عملکرد بخش‌های اجرایی ارزیابی و تلاش می‌شد تا وضعیت مدیریت شود. البته معاونت‌های بهداشت دانشگاه‌های علوم‌پزشکی هم می‌توانند همین کار را انجام دهند، اما آن زمان وزیر وقت بهداشت، تصمیم گرفته بود که یک تیم مجزا برای این بخش درنظر بگیرد که تشکیل آن مؤثر هم بود.»

ناجی در ادامه می‌گوید که یکی از مشکلاتی که آن زمان وجود داشت و اختلالاتی در کار ایجاد می‌کرد، در اختیار قرار ندادن اطلاعات لازم به تیم‌ها بود: «ما در خود وزارت بهداشت مشکل داشتیم؛ چرا که اطلاعاتی که نیاز داشتیم به ما داده نمی‌شد. از سوی دیگر، ستاد ملی مقابله با کرونا، توصیه‌هایی را که کمیته علمی مقابله با کرونای وزارت بهداشت، به آن‌ها ارائه می‌داد جدی نمی‌گرفت و توجهی نمی‌کرد؛ البته هنوز هم چنین وضعیتی وجود دارد.»

به‌گفته او، زمانی که موارد ابتلا رو به رشد است، نباید تنها نظاره‌گر بود، باید به سرعت وارد عمل شد: «افزایش مراجعه‌های سرپایی به درمانگاه‌ها، بالا رفتن موارد بستری و فوتی‌ها و... همه نشانه‌های شدت گرفتن بیماری است. همه این‌ها در شرایطی است که هم‌اکنون میزان بیماریابی و تست‌گیری به‌شدت کم شده و اقدام مؤثری برای بالا رفتن تعداد شهر‌های قرمز نمی‌شود.»

براساس اعلام او، هم‌اکنون سویه غالب همان اومیکرون است، اما این احتمال وجود دارد که سویه جدیدی از کشور‌هایی که واکسیناسیون‌شان تکمیل نشده، سرباز کند: «تا زمانی که ویروس در گردش است، قطعا شاهد تغییراتی در جهش‌ها خواهیم بود. این خطر بیش از همه از سوی کشور‌هایی که میزان واکسیناسیون‌شان پایین است، وجود دارد. سویه‌های قبلی بعد از شروع واکسیناسیون از این کشور‌ها آغاز شد؛ مثل هند، برزیل و آفریقای جنوبی. میزان واکسیناسیون در آفریقای جنوبی تنها ۲۴ درصد است. تمام واریانت‌ها حاصل مناطقی است که واکسیناسیون کامل نشده یا کنترل‌های غیردرمانی مثل ماسک و فاصله اجتماعی و... به‌درستی اجرا نمی‌شود.»

روز گذشته علیرضا زالی، فرمانده قرارگاه عملیاتی مقابله با کرونای استان تهران هم نسبت به جدی گرفتن کرونا هشدار داد. او از آموزش و پرورش استان‌ها خواست تا نسبت به تهویه مناسب در مدارس و استفاده از ماسک اقدام کنند: «زمانی رعایت پروتکل‌هادر تهران از سوی اصناف به ۸۰درصد رسیده بود، اما حالا به حدود ۵۰درصد رسیده است.»