عبدالرضا کلاهی؛ مهندسی در مسیر ایستادگی و نوآوری

انسان گاهی مسیر زندگی‌اش را خود انتخاب می‌کند، اما گاهی این مسیرها هستند که او را برمی‌گزینند. زلزله‌ی بم یکی از همین مسیرهای ناخواسته بود که یک جوان خوش فکر را برای ایجاد تغییرهای بزرگ در یک صنعت انتخاب کرد. صنعت ساختمان‌سازی ...

زمانی كه زلزله‌ی بم در سال‌های آغازین تحصیل عبدالرضا كلاهی در شهر محل قرار گرفتن دانشگاهش رخ داد، تنها یك تراژدی برای او رقم نخورد؛ بلكه پایه‌های یك تصمیم بلندمدت در دل این جوانی ایرانی شكل گرفت. تصمیمی که در آینده از جان‌های زیادی حفاظت می‌کند تا قربانی بلایای طبیعی نشوند.

كلاهی دانشجوی رشته عمران در بم، یكی از شاهدان مستقیم فروپاشی زیرساخت‌های شهری در زلزله بم بود. شهر در چشم او تبدیل به خرابه‌ای بی انتها شده بود. او با این که دوستانش را در این فاجعه از دست داده بود، اما چیزی عمیق‌تر از اندوه در او شكل گرفت: تعهدی به ساختن! ساختنی از جنس اصولی، ایمن و متكی بر دانش.

در این گفت‌وگو، با مهندس عبدالرضا كلاهی، نایب رئیس هیأت‌مدیره شركت ماهان دژ اریكه، درباره‌ی مسیری كه از دل ویرانی شروع شد و به خلق سازه‌های نوآورانه و پروژه‌های بین‌المللی رسید، صحبت می‌كنیم.

سؤال :آقای كلاهی، لطفاً از آنجایی شروع كنیم كه همه چیز برای شما تغییر كرد: زلزله‌ی بم.

پاسخ:

من دانشجوی عمران دانشگاه بم بودم. وقتی زلزله آمد، خیلی از همكلاسی‌ها و دوستانم جانشان را از دست دادند. آن تجربه، چیزی نبود كه بتوان راحت فراموش كرد. اندوه و فقدان عمیقی روی شهر سایه انداخته بود. ولی این سیاهی به جای اینكه باعث انفعال من شود، در من یك نوع عزم ایجاد كرد: به این فکر کردم که برای جلوگیری از همچین رخدادهایی ساخت‌وساز در این كشور باید اصولی انجام شود. دیدن آن میزان خرابی، آن هم در شهری با قدمت بم، و آوارگی و فقدانی که خودم از نزدیک شاهد آن بودم، باعث شد تصمیم بگیرم مسیر مهندسی را فقط برای ساختن خانه انتخاب نكنم؛ بلكه برای حفظ جان انسان‌ها مهندسی را بازتعریف کنم.

سؤال :از آن زمان، چه اتفاقی افتاد كه مسیر حرفه‌ای شما را شكل داد؟

پاسخ:

اولین تجربه‌ام ساخت یک كارخانه كاشی و سرامیك با مشاركت مهندس‌های ایتالیایی بود. همکاری با مهندسان بین‌المللی باتجربه و متخصص در سال‌های آغازین کارم، باعث شد خیلی سریع سطح علمی و فنی‌ام ارتقاء پیدا کند.  این پروژه باعث شد با استانداردهای بین‌المللی آشنا شوم و بفهمم كیفیت در ساخت، فقط یك گزینه نیست؛ یك الزام است. این پروژه باعث شد یاد بگیرم که در پروژه‌هایم باید فارغ از نتیجه توجه به جزئیات را اولویت قرار دهم و همیشه آینده‌نگر باشم. 

سؤال :شركت شما در چه زمینه‌هایی فعالیت دارد و چه نوع پروژه‌هایی را اجرا كرده‌اید؟

پاسخ:

ما فعالیت‌هایتمان را در دو مجموعه گسترش داده‌ایم: شركت اول عمران پولاد آپادانا است كه در سال ١٣٩٢ تأسیس شد. ما در این شرکت صفر تا صد پروژه‌های ساختمانی ، نوسازی، و پیمان مدیریت را انجام می‌دهیم.

و مجموعه دوم شرکت ماهان دژ اریكه است كه از سال ١٣٩٥ در زمینه‌ی نصب علائم جاده‌ای فعالیت می‌كند. در این سال‌ها حدود ١٥ پروژه علائم راه، بیش از ٢٠ پروژه ساختمانی، دو هتل، یك كارخانه شمش آلومینیوم، یك كارخانه كاشی،چند پروژه اداری و تجاری و یك مدرسه بین‌المللی را طراحی و اجرا كرده‌ایم. بازسازی‌ها هم عمدتاً در منطقه ١ تهران و برای كارفرماهای دو تابعیتی بوده است.

سؤال : یکی از پروژ ه‌هایی كه بیشتر به آن افتخار می‌كنید، را برای ما تعریف می‌كنید؟

پاسخ:

یكی از خاص‌ترین پروژه‌ها، طراحی و اجرای ویلای آقای شهرام ناظری بود. زمین در منطقه‌ای كوهستانی قرار داشت و برای اجرا، ابتدا باید كوه را پایدارسازی می‌كردیم. از آن‌جایی كه کارفرما دوست داشت ویلا به سبکی منحصربفرد اجرا شود، سبك كار را شبیه ایستگاه‌های فضایی طراحی كردیم. از مصالح خاص، تكنولوژی كنترل دما و آكوستیك استفاده كردیم و سیستم هشدار بازشوهای هوشمند را هم پیاده‌سازی كردیم. این پروژه نتیجه کنار هم قرار گرفتن دانش و فن، هنر و زیبایی‌شناسی و جنبه‌های امنیتی در کنار هم بود و نتیجه کار بسیار درخشان بود.

سؤال :استفاده از مصالح نو و فناوری‌های جدید در ساختمان‌سازی، چقدر برای شما اولویت دارد؟

پاسخ:

یکی از اولویت‌های مهم ما در پروژه‌ها همگام بودن با دانش و فناوری‌های روز دنیا است و شاید همین موضوع یکی از وجه تمایزهای ما با سایر رقبا است. در سال‌های اخیر كه موضوع بحران انرژی مطرح شده، ما تمركز ویژه‌ای روی كاهش اتلاف انرژی در ساختمان‌ها داشته‌ایم. استفاده از مصالح آكوستیك، شیشه‌های هوشمند و سیستم‌های هشدار برای پنجره‌های باز، بخشی از این تلاش‌هاست. ما حتی از پنل‌های خورشیدی برای تأمین كسری برق ساختمان‌ها استفاده كرده‌ایم. به نظر من، آینده صنعت ساختمان در ایران به سمت هوشمندسازی و بهینه‌سازی مصرف انرژی خواهد رفت و ما داریم تلاش می‌کنیم در این حوزه پیشگام باشیم و مسیر را برای فعالان صنعت تسهیل کنیم.

سؤال :تیم شما چطور شكل گرفته و چه برنامه‌هایی برای ارتقاء نیروها دارید؟

پاسخ:

در شركت ماهان دژ اریكه در كنار نیروهای پیمانی ١٤ نفر پرسنل ثابت داریم. در عمران پولاد آپادانا هم ساخت وسازها را با نیروهای تخصصی و تحت نظارت مستقیم خودم انجام می‌دهیم. نیروها ابتدا به صورت آزمایشی به مدت دو هفته كار می‌كنند و اگر عملكردشان خوب باشد، به صورت دائمی جذب می‌شوند. هر ماه برای ارتقاء سطح علمی تیم، دوره‌های آموزشی برگزار می‌كنیم؛  این دوره‌های آموزشی  از یادگیری نرم‌افزارهایی مثل . Rhino و Revit تا تست‌های مخرب و غیرمخرب فولاد و بتن را شامل می‌شوند.

سؤال :آیا برنامه‌ای برای توسعه فعالیت‌ها به خارج از كشور هم دارید؟

پاسخ:

بله، با توجه به ركود پیشبینی شده در صنعت ساختمان ایران به خاطر تورم و شرایط اقتصادی، تصمیم داریم فعالیتهایمان را گسترش بدهیم. تمركز ما روی كشورهایی است كه خصوصاً در حوزه راه‌سازی و نصب علائم جاده‌ای به توسعه زیرساخت نیاز دارند. 

من در دو نشست اقتصادی ایران و آفریقا شركت داشتم و به نظرم بازارهایی مثل شمال آفریقا یا كشورهای حاشیه خلیج فارس، ظرفیت خوبی برای همكاری دارند.

سؤال :به نظر شما، راز تداوم یك شركت عمرانی در ایران چیست ؟

پاسخ:

من طول عمر یک شرکت عمرانی را وابسته به سه عامل می‌دانم: كیفیت، سرعت و تعهد به زمانبندی پروژه. ما همیشه سعی كردیم پروژه‌ها را طبق زمان مصوب تحویل بدیم، كیفیت را فدای سود كوتاه مدت نكنیم، و مهمتر از همه، صداقت را در رفتار با كارفرما حفظ كنیم. همین اصول ساده باعث شده مشتری‌ها به ما وفادار بمانند و بازگشت مشتری‌ها برای اجرای پروژه جدید زیاد باشد.

جمع‌بندی:

عبدالرضا كلاهی ، تنها یك مهندس ساختمان نیست؛ او كسی است كه آجرهای تعهد را بر خاك تجربه و ایستادگی چیده و از دل ویرانی‌های بم، ایده‌ی ایمن‌سازی و هوشمندسازی ساختمان را به زبان عمل ترجمه كرده است. او از از دل غم بزرگ، کار بزرگ را بیرون آورده است. داستان او، روایت تبدیل یك تلخی بزرگ به انگیزه‌ای ماندگار برای ساختن است؛ ساختنی كه هدفش فقط سازه نیست، بلكه محافظت از جریان زندگی است.