روش های کاهش صدای اگزوز

سیستم خروج دوده و گازهای تولیدی ناشی از احتراق که اکثراً آن را با نام اگزوز می شناسیم، یکی از این سیستم هاست که وجود آن برای عملکرد صحیح خودروی شما حیاتی است.
برخورد اکثر افراد با این سیستم تنها به مشاهده لوله خروجی دود در پشت وسایل نقلیه خلاصه می شود. در حالی که بد نیست بدانید اتصالات و قطعات مختلف آن در سرتاسر سطح زیرین خودرو پخش شده و تا موتور ادامه پیدا می کند. بدون تخلیه حرارت و تولیدات مضر ناشی از احتراق، موتور نمی تواند به درستی کار کند و در واقع اگر به هر دلیلی این سیستم از کار بیفتد، به احتمال بسیار زیاد نمی توانید مدت آنچنانی از خودروی خود استفاده کنید.
به جز خارج کردن گازهای داغ ناشی از واکنش های شیمیایی داخل سیلندرها و در نتیجه پایین آوردن دمای آن، اگزوز به کاهش صدا و آلاینده هم کمک می کند و یکی از دلایل آرامش و سکوت نسبی داخل اتاقک خودرو به شمار می رود.
اما خود این قطعه می تواند تولیدکننده حجم بالایی از نویز و صدای ناهنجار باشد و طی سالیان، شرکت های سازنده خودروها تلاش بسیاری کرده اند تا این سر و صدای نامطلوب را کاهش دهند. گاهی این صدا ناشی از خرابی و شکستگی در مسیر سیستم از موتور تا پشت وسیله نقلیه و گاهی اوقات صرفاً به خاطر طراحی اولیه آن است. در این محتوا سعی می کنیم علل اصلی صدای بیش از حد اگزوز و راه های رفع آن را بشناسیم تا بتوانیم بهتر برای رفعشان تلاش کنیم.

اجزای اصلی سازنده سیستم اگزوز

اولین نکته در تشخیص علت صدای ناهنجار اگزوز، شناخت سیستم آن است. این سیستم به طور کلی شامل چندین بخش اصلی می شود:
• منیفولد خروجی: اولین قسمت سیستم که پس از فرآیند احتراق در سیلندرها به جمع کردن گازها و دود تولیدی می پردازد. این قسمت در موتورهای خطی در یک سمت و در موتورهای خورجینی یا V شکل در دو طرف بدنه موتور قرار می گیرد.
• کاتالیست: به طور خلاصه، قطعات کاهش دهنده گازهای الوده موتور هستند که تلاش می کنند سطح آلایندگی را پایین بیاورند. کاتالیست هم برای عملکرد بهتر و هم برای فیلتر گازهای سمی کاربرد دارد و بلافاصله پس از منیفولد نصب می شود. جالب است بدانید که این قطعه در دمای بالا کار می کند، پس نمی توان آن را چندان از موتور دور کرد.
• منبع یا صدا خفه کن: منبع دارای مجموعه ای از لوله های سوراخ دار است که جریان گاز در حال خروج از موتور را آشفته می کند. در واقع این قسمت با پخش کردن گاز و دود در داخل خود و گرفتن سرعت آن، کاری می کند که صدای سوت مانند خروج گاز از خودرو کاهش پیدا کند. به آن انباره هم می گویند، گرچه بیشتر با عنوان صدا خفه کن شناخته می شود.
• پخش کننده دود: این قسمت همان لوله ای است که پشت (یا کنار) وسایل نقلیه می بینید. وظیفه آن از این نظر مهم است که باید با سرعت هرچه تمام تر مواد دریافتی از موتور را به بیرون هدایت کند و به هیچ وجه نباید باعث تجمع آنها در پشت خودرو شود. اولویت آن بیرون ریزی گاز و دود با حداکثر سرعت است، به همین خاطر بخشی از صدای ناهنجار از این قطعه نشأت می گیرد.
• لوله های رابط: به طور کلی، مسیرهای ارتباطی بین منیفولد، صدا خفه کن و سری اگزوز لوله های رابط اگزوز نام دارند. این لوله ها اغلب از جنس های بسیار مقاومی طراحی شده و در برابر فرسایش و خوردگی دوام بالایی دارند، با این وجود اولین قطعه ای که در سیستم خروج گاز از موتور آسیب می بیند معمولاً لوله های رابط هستند.
حالا که با قطعات تشکیل دهنده این سیستم آشنا شدیم، به سراغ این موضوع می رویم که اصولاً چرا این سیستم صدای بیش از حد تولید می کند.

چرا اگزوز صدای بیش از حد تولید می کند؟

صدای تولیدی در اگزوز اکثر مواقع به معنای خرابی است. به جز مواردی که به طراحی ضعیف برمیگردد، به دلیل آن که این سیستم مستقیماً از زیر پای مسافران وسیله نقلیه عبور می کند، طراحان تلاش می کنند آنها را طوری بسازند که صدای کمی تولید کنند. پس اگر با موقعیتی مواجه شدید که صدای شدیدی از این سیستم به گوشتان رسید، به احتمال زیاد به یک نوع خرابی برخورد کرده اید. در ادامه به مهمترین دلایل تولید صدای آزاردهنده در این سیستم می پردازیم.

1. سوراخ شدن یا ترک برداشتن لوله ها، به خصوص پخش کننده دود

سوراخ شدن یا ترک برداشتن لوله ها، به خصوص پخش کننده در انتهای خودرو، از چیزی که فکر می کند رایج تر است. فرسودگی این قطعات خود را به شکل های مختلف نشان می دهد و اکثر آنها باعث سوت کشیدن، غرش و به طور کلی ایجاد نویز در خودرو می شوند. در این وضعیت چند گزینه پیش رو دارید: تعویض اتصالات یا تلاش برای مرمت آنها. اگر نمی خواهید زیاد هزینه کنید، نوارهای اگزوز گزینه خوبی هستند.
 این نوارها که از جنس مواد مقاوم به حرارت ساخته می شوند، سطح اتصالات را پوشانده و تا وقتی که بخواهید تعمیرات اساسی روی اتومبیل انجام بدهید برای شما زمان می خرند. اخیراً خمیرهای درزگیر هم به بازار عرضه شده است که کاربرد مشابهی دارند. اما دقت کنید که استفاده از این ادوات وقتی جواب می دهد که سوراخ یا ترک مورد نظرتان کوچک و کم اهمیت باشد، وگرنه باید سراغ یک تعمیرکار خبره بروید.
هم از نظر مقابله با صدا و هم از نظر ایمنی خودرو، نمی توانید یک ترک عرضی بزرگ یا مجموعه ای از سوراخ های عریض را با یک لایه نوار پوشش دهید.
 

2. شکستگی بست ها و نگهدارنده ها

گاهی استفاده از خودرو در جاده های پر فراز و نشیب یا سنگلاخی می تواند تبعات متعددی برای آن داشته باشد. یکی از این تبعات شکستگی بست هایی است که قطعات مختلف سیستم خروج گاز از موتور را به کف خودرو وصل می کنند. برای مثال، منبع دارای بست های مخصوصی است که آن را محکم سر جای خود نگه می دارد و در صورت استفاده از خودرو در این محیط ها و برخورد اشیای خارجی با کف اتومبیل، ممکن است این اتصالات آسیب دیده و کنده شوند. در نتیجه این اتفاق هنگام استفاده از خودرو صدای آزاردهنده برخورد فلزات با یکدیگر را خواهید شنید که نشان دهنده تاب خوردن قطعات اگزوزتان است. بررسی زیر خودرو و استفاده از بست های جدید بهترین راه حل در این حالت است.

3. خرابی جدی منبع

همان طور که گفتیم، منبع اگزوز با اسم صدا خفه کن هم شناخته می شود و وظیفه آن کاهش سر و صدای گازهای خروجی از موتور است. هر گونه صدمه از کف خودرو می تواند باعث خرابی منبع شود. سوراخ شدن، فرسودگی قطعات داخلی و شکستگی بدنه از مهمترین و شایع ترین خرابی های منبع هستند که در صورتی که رخ بدهند، با خروج دود و گاز در سرعت بالا با حجم فراوانی نویز روبرو می شوید. تنها راه حل در این وضعیت تعویض منبع است. این قطعه عملاً قابل تعمیر نیست و به دلیل فشار بالایی که باید تحمل کند، پیشنهاد می کنیم از وصله و پینه کردن آن خودداری کنید و به سراغ یک نمونه جدید بروید.

4. فرسایش سیستم

این سیستم عمر مشخصی دارد و به دلیل قرار گرفتن در معرض فشار کاری بالا، اغلب به مشکل می خورد. بالا رفتن مصرف سوخت و پایین آمدن شتاب خودرو نشانه ای از فرسودگی این قسمت است. به خصوص اگر خودروی خود را زیاد استفاده نمی کنید و در مناطق شرجی زندگی می کنید، تجمع رطوبت داخل لوله ها به سرعت باعث فرسایش آنها می شود. تنها راه حل در این حالت سرویس کامل سیستم و تعویض قطعات خراب است.

مقابله با سر و صدای ناشی از طراحی

به جز این چهار مورد، ممکن است با مشکل طراحی کلی ضعیف مواجه باشید. این مورد هم به دو صورت قابل حل است:
•  استفاده از پوشش های صدا گیر: این روش از اذیت و آزار شما در داخل اتاقک جلوگیری می کند و برای افزایش آسایش و راحتی شما کاربردی است. اما در نظر داشته باشید همچنان صدای اگزوزتان بیرون از خودرو آزاردهنده است.
• تعویض پخش کننده دود: حتما افرادی را دیده اید که برای جذابیت و تولید صدای غرش مانند در خودروی خود، لوله خروجی اگزوز خود را تقویت کرده اند. عکس این عمل هم ممکن است. برخی کارخانه ها لوله های پخش کننده دود نامناسبی روی وسایل نقلیه نصب کرده اند که یک تعمیرکار باتجربه به راحتی می تواند آن را برای شما جایگزین کند. با این کار می توانید با دردسر اندک صدای ناهنجار را کاهش دهید.
امیدواریم این مطلب توانسته باشد شما را با علل تولید صدای بیش از حد در اگزوز آشنا کرده و راه حل های مناسبی هم در اختیارتان قرار داده باشد. با توجه به اهمیت خودرو در زندگی روزمره کنونی، بد نیست با چنین اطلاعاتی آشنا شوید تا بتوانید از هزینه های اضافی در مسیر بهره برداری از اتومبیلتان جلوگیری کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به وب سایت رسمی اگزوز سازی پیا به این ادرس مراجعه کنید.