خطر شیوع سرخک در ایران؛ چرا این بیماری به وضعیت هشدار رسید؟

شناسایی موارد ابتلا به سرخک سبب شد زنگ خطر شیوع این بیماری یک‌بار دیگر شنیده شود. درحالی‌که ایران در سال‌های گذشته توانسته بود تاییدیه سازمان بهداشت جهانی را مبنی بر حذف ویروس بومی سرخک در کشور دریافت کند اما طی روزهای گذشته وزارت بهداشت نسبت به شیوع مجدد این بیماری هشدار داد. محسن زهرایی، رییس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت ضمن هشدار به افزایش بیماری اعلام کرد: «ساکنان کشور فارغ از ملیت اگر کودک زیر ۵ سال دارند برای واکسیناسیون کودک خود علیه سرخک اقدام کنند.»

مرزهای شرقی و غربی متهم شیوع سرخک در ایران

با این وجود به‌نظر می‌رسد یکی از عوامل احساس خطر درباره شیوع مجدد سرخک در کشور مرزهای شرقی و غربی ایران هستند، دراین‌باره دکتر علیرضا ناطقیان، فوق تخصص بیماری‌های عفونی گفت: «بیماری سرخک در سال‌های اخیر در ایران از حالت بومی خارج شده است و به مرحله ریشه‌کنی ویروس سرخک رسیده‌ایم؛ به‌طوری که ایران در سال‌های پیش گواهی حذف سرخک را از سازمان جهانی بهداشت دریافت کرد.»

وی افزود: «پس از ورود تعداد زیادی از مهاجران افغانستانی به ایران، موارد ابتلا به سرخک به خصوص در مناطق شرقی کشور افزایش پیدا کرده است که اگر واکسیناسیون کودکان به‌موقع و صحیح انجام شود مشکلی برای کنترل سرخک ایجاد نخواهد شد.»

همین‌طور دکتر احمدی، سرپرست معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد درباره علل احتمال شیوع سرخک گفت: «با توجه به شیوع گسترده بیماری سرخک در کشور افغانستان و تردد اتباع این کشور به استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان، خراسان، بوشهر، تهران، فارس و قم و برخی استان‌های دیگر خطر انتقال موارد بیماری سرخک به افراد حساس به ویژه کودکان وجود دارد.»

در واکنشی دیگر احسان ریخته‌گر، معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان غربی با اشاره به احتمال شیوع این بیماری در استان‌های مرزی به دلیل تردد اتباع خارجی عنوان کرد: «با توجه به شیوع این بیماری در کشور عراق تمهیدات ویژه در مرز تمرچین پیرانشهر انجام شده و تردد در این مرز تحت کنترل است.

وقتی تزریق واکسن سرخک فراموش می‌شود؛ متهم اصلی باز هم کرونا

اما با این وجود به‌نظر می‌رسد درکنار همسایگان مرزهای شرقی و غربی، یکی دیگر از عوامل احتمال شیوع مجدد سرخک کاهش توجه به تزریق واکسن است، موضوعی که سبب شده برخی کودکان در برابر این بیماری عفونی ایمنی لازم را نداشته باشند. دراین‌باره دکتر شاهین قاسمی، متخصص بیماری‌های عفونی و عضو هیأت علمی دانشگاه به خبرآنلاین می‌گوید: «واکسیناسیون مرتب به راحتی می‌تواند جلوی شیوع بیماری سرخک را بگیرد، به نظر می‌رسد علت شیوع خفیف سرخک در این بازه زمانی تغییرات جدی در این بیماری نیست بلکه نظم و انضباط واکسیناسیون سرخک از حالت عادی خارج شده و تزریق واکسن فراموش شده است.»

او با اشاره به ویروس کرونا یکی از علل بی‌توجهی به تزریق واکسن سرخک را توجه به بیماری کووید بیان می‌کند: «یکی از دلایل این فراموشی می‌تواند توجه زیاد مردم به کرونا و واکسیناسیون علیه کووید باشد. بنابراین علت شیوع سرخک عدم تزریق واکسن این بیماری توسط برخی خانواده‌ها به‌دلیل کم توجهی است، در غیر این‌صورت تغییر ویژه‌ای در این بیماری ایجاد نشده است.»

اما این‌که این بیماری می‌تواند جدا از گروه اطفال و نوجوانان، بزرگسالان را هم مبتلا کند پرسش دیگری بود که قاسمی در پاسخ به آن می‌گوید: «اگر کسی مبتلا به این بیماری عفونی نشده باشد در هر سنی می‌تواند مبتلا شود، اگر افراد با سن بالا به بیماری‌هایی شبیه سرخک مبتلا شوند خطر و شدت بیماری نسبت به کودکان بیشتر است، اما از آن‌جایی که اکثر افراد با سن بالا در دوران کودکی واکسن سرخک را دریافت کرده‌اند تا آخر عمر خودشان ایمن هستند.»

راه جلوگیری از شیوع سرخک چیست؟

با توجه به این‌که طبق گفته متخصصان سرخک شیوع بالایی دارد و بلافاصله می‌تواند از فرد مبتلا به سایرین منتقل شود، به‌نظر می‌رسد جدی گرفتن عملیات واکسیناسیون بهترین روش جلوگیری از شیوع بیماری به ویژه در کودکان است. قاسمی با اشاره به لزوم توجه به تزریق واکسن سرخک به خبرآنلاین می‌گوید: «من گمان می‌کنم با این تذکرات و یادآوری‌ها درباره واکسیناسیون وزارت بهداشت می‌تواند این شیوع را جمع‌وجور کند و مسئله‌ی خاصی در ادامه پیش نخواهد آمد، در کشور ما که برنامه‌های واکسیناسیون وجود دارد به‌ویژه در بحث واکسیناسیون بیماری‌های عفونی که کشور ما پیش‌رو است شیوع این بیماری‌ها کنترل خواهد شد، در این وضعیت تنها راه کنترل بیماری این است که طبق برنامه‌های اعلام شده برای واکسیناسیون به تزریق واکسن سرخک مبادرت کرد.»

علائم سرخک چیست؟

براساس گفته متخصصین درباره علائم سرخک، این بیماری در ابتدا شبیه سرماخوردگی بروز پیدا می‌کند و شامل سرفه، آبریزش بینی و ترشحات چشمی است که به تدریج با تب بالا همراه می‌شود، سپس در داخل دهان کودک یکسری ضایعات ایجاد می‌شود و از روز سوم تا چهارم بیماری، علائم پوستی بیماری آغاز می‌شود؛ این علائم در روزهای اول به صورت دانه‌های قرمز مجزا از هم در صورت دیده می‌شود و در روزهای بعدی، در بدن و سپس روی دست و پا ظاهر می‌شود. در کشور ما در ۱۲ و ۱۸ ماهگی کودکان، واکسن MMR برای ایمنی‌زایی در برابر سرخک تزریق می‌شود.