برجام بر روی بازار سرمایه اثرگذار خواهد بود؟

بازار سرمایه روز گذشته شرایط پرنوسانی را پشت سر گذاشت، شاخص کل بورس در ساعات میانی تا یک میلیون و ۵۱۲ هزار واحد کاهش یافت اما در ادامه روند صعودی به خود گرفت و در نهایت در حالی به کار خود پایان داد که دوباره روی مدار نزول قرار گرفته بود.
شاخص کل بورس روز چهارشنبه با ۷۱۹ واحد کاهش در رقم یک میلیون و ۵۱۳ هزار واحد ایستاد. این در حالی است که شاخص کل با معیار هم وزن ۳۸۸ واحد افزایش یافت و به رقم ۴۲۱ هزار و ۴۸۱ واحد رسید. در این بازار ۳۵۰ هزار معامله به ارزش ۳۶ هزار و ۱۲۱ میلیارد ریال انجام شد.

برجام چه اثری بر بازار سرمایه می‌گذارد؟

مذاکرات برجام در دوحه قطر آغاز شده است. بر اساس گزارش‌ها و با توجه به اخبار غیررسمی که از مذاکرات دوحه به گوش می‌رسد، احتمالا طرفین موفق به یافتن راهکاری برای از میان برداشتن اختلافات شده‌اند. برخی منابع از تحقق راه‌حلی برای موضوع قرار گرفتن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست FTO خبر می‌دهند. از طرفی هم بسیاری معتقدند برگزاری مذاکرات در دوحه می‌تواند خوش یمن بوده و زمینه را برای احیای تمام و کمال برجام فراهم کند. هرچند برخی از ناظران هم بر محقق شدن توافق، امید چندانی ندارند اما به طور کلی به نظر می‌رسد فضای عمومی مذاکرات مثبت است.

حال با توجه به نوسانی شدن بورس در روزهای اخیر این پرسش مطرح می‌شود که به نتیجه رسیدن مذاکرات چه تاثیری بر بازار سرمایه ایران خواهد داشت؟ بهمن فلاح، کارشناس بازار سرمایه گفت: «به دلیل کمبود نقدینگی، مذاکرات برجام نمی‌تواند تاثیری روی بورس داشته باشد.»

وی ادامه داد: «بازار سرمایه نسبت به توافق یا عدم توافق واکنش نشان نمی‌دهد و به نوعی مشکلات بورس با توافق حل نمی‌شود. مشکل اساسی بورس کمبود نقدینگی است. ارزش معاملات نشان می‌دهد که مشکل تالار شیشه‌ای کجاست.»

این کارشناس بازار سرمایه توضیح داد: «اگر مذاکرات به نتیجه برسد صنایعی که از توافق اثر می‌پذیرند، منفی می‌ماند. این موضوع نشان می‌دهد که بازار سرمایه دیگر جذابیتی برای سرمایه‌گذاری ندارد. عنصر محرک اقتصادی یا همان بورس که رئیس سازمان بورس از آن تعریف می‌کردند نیاز به شوک و احیا دارد.»

بورس نیازمند یک شوک عمیق

فلاح تصریح کرد: «اگر بازار سرمایه احیا نشود، واکنش مثبتی به مذاکرات و افزایش قیمت دلار نشان نمی‌دهد. یعنی تنها روند فرسایشی و منفی در بازار سهام حاکم شده است.»

وی با اشاره به افزایش زیان سهامداران گفت: «طی دو سال گذشته زیان سهامداران جبران نشده و بلکه زیان برخی از سهامداران بیشتر شده است. در این روند فرسایشی باید با تزریق نقدینگی بازار سرمایه را احیا کرد، متاسفانه بورس به اغما رفته و برای احیا نیاز به یک شوک بزرگ دارد.»

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: «در بلند مدت ریسک‌های سیستماتک بازار به وسیله مذاکرات نتیجه‌بخش کاهش می‌یابد. اما در بازاری که نقدینگی وجود ندارد سهامداران چه چیزی را می‌خواهند بخرند؟»

فلاح در نهایت گفت: «مهم‌ترین نیاز بورس در حال حاضر نقدینگی است و با تزریق نقدینگی روند تغییر می‌کند.»

زلزله در سهم‌های دلاری با حصول برجام

از سوی دیگر عده‌ای بر این باورند که در صورت توافق برجام به سرانجام برسد گروه‌های سهم‌های دلاری با توجه به ریزش ارز در بازار آزاد با اقبال کمتر خریداران روبه روخواهد بود و در هفته‌های پیش‌رو با اصلاح زمانی مواجه خواهند شد. نیما میرزایی، کارشناس بازارسرمایه در گفت‌وگو با بیداربورس با اشاره به مسئله برجام و تاثیر آن بر بورس گفته است: «با توجه به اخبار مثبتی که در خصوص مذاکرات برجام مخابره شده انتظار می‌رود تقاضا به سمت گروه‌های ریالی از جمله خودرو و حمل و نقل و همچنین گروه بانکی برود.»

او ادامه داد: «درصورتی که توافقات به سرانجام برسد گروه‌های دلاری با توجه به ریزش ارز در بازار آزاد با اقبال کمتر خریداران روبه‌رو خواهد بود و در هفته‌های پیش‌رو با اصلاح زمانی مواجه خواهند شد. »

او با بیان اینکه معتقد است نتیجه مذاکرات مثبت خواهد بود، گفت: «هرچند که خوش‌بینی‌ها نسبت به برجام زیاد است اما نباید از این نکته غافل شد که دامنه توفیقات برجامی محدود خواهد بود و به گستردگی سال ۹۴ نخواهد رسید و به عنوان مثال بعید است که خودروسازی‌های فرانسوی را در ایران داشته باشیم یا اینکه آزادسازی مقادیر فروش نفت ایران افزایش پیدا کند. به هرحال برجام بازهم نکته مثبتی خواهد بود و روزنه تنفسی برای اقتصاد ایران به حساب می‌آید و به نوعی برای جامعه شرکت‌های بورسی یک اتفاق مثبت قلمداد میشود و میتواند در میان مدت و بلند مدت تاثیرات نسبی بر سود سازی شرکت‌های بورسی و افزایش سود آن‌ها تاثیر مثبت بگذارد.»

کارشناسان نظرات متفاوتی را درخصوص اثر برجام بر بورس مطرح می‌کنند و باید منتظر ماند و دید که در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات بازار سرمایه کدام مسیر را برای حرکت خود انتخاب می‌کند.