با مصرف دخانیات شانس ابتلا به کدام سرطان‌ها زیاد می‌شود؟

آیا کسانی‌که انواع دخانیات مصرف می‌کنند بیشتر به سرطان مبتلا می‌شوند؟ قطعاً ابتلا به انواع سرطان دلایل مختلفی دارد، اما متخصصان معتقدند افرادی که انواع دخانیات را مصرف می‌کنند شانس ابتلا به سرطان در آن‌ها بیشتر است، با این وجود قبل از هر چیز میزان مصرف دخانیات است که این شانس را تغییر می‌دهد، مثلاً درباره مصرف سیگار نسبتی وجود دارد بین بسته‌های مصرفی بر سال‌های مصرف سیگار (pack/year)، به گفته یک متخصص رادیوتراپی و آنکولوژی در این نسبت، «مصرف سیگار بر اساس تعداد سال‌های مصرف به تعداد پاکت‌های سیگاری که یک فرد در روز مصرف می‌کند محاسبه می‌شود.»

حمیدرضا دهقان منشادی برای توضیح بیشتر به خبرآنلاین می‌گوید: «بنابراین اگر فرد به مدت ۱۰ سال روزی یک پاکت سیگار مصرف کرده باشد این نسبت به صورت ۱۰ بسته بر سال تعریف می‌شود، هرچقدر این عدد افزایش پیدا کند شانس ابتلا به سرطان هم بیشتر می‌شود. به طور قطع مصرف سیگار با شاخص ۱۰ بسته بر سال بیشتر تاثیر مثبتی در بروز سرطان دارند.»

مدتی قبل غلامرضا حیدری، رئیس مرکز تحقیقات کنترل دخانیات دانشگاه علام پزشکی شهید بهشتی به ایسنا گفت: «با توجه به تحولات اجتماعی و در دسترس قرار گرفتن دخانیات در جامعه آخرین آمار نشان دهنده سن کمتر از ۱۵ سال در مردان و سن ۱۷ سال در زنان برای شروع مصرف دخانیات است.» بنابراین از آن‌جایی‌که سن مصرف دخانیات به‌ویژه سیگار در کشور پایین آمده است می‌شود نگران بود تعداد افراد بیشتری در ادامه عمر خود به شاخص ۱۰ بسته بر سال در مصرف سیگار برسند؛ در این شرایط دور از انتظار نیست که ابتلا به سرطان در کشور طی سال‌های آینده افزایش پید کند.

درهمین‌باره دهقان منشادی به خبرآنلاین می‌گوید: «در خصوص وضعیت کشور درباره ابتلا به سرطان و نسبت آن با مصرف سیگار ابتدا باید گفت که بروز سرطان‌های مختلف در کشور ما کمتر از کشورهای پیشرفته است، اما در عوض سرعت رشد سرطان در کشور با توجه به جمعیت، بیشتر از کشورهای پیشرفته است، بنابراین ما داریم به سرعت به کشورهای پیشرفته نزدیک می‌شویم و حتی ممکن است پیشی بگیریم، نکته مهم این است که جمعیت ما در حال سالمند شدن است و شانس بروز سرطان در جمعیت کهنسال بیشتر است، طبیعتاً مصرف سیگار این میزان را افزایش می‌دهد.»

دخانیات و انواع سرطان‌ها

این‌که احتمال ابتلا به کدام سرطان‌ها با مصرف سیگار افزایش پیدا می‌کند، پرسشی بود که دهقان منشادی در پاسخ به آن می‌گوید: «سرطان‌ شایعی که مستقیماً به مصرف سیگار ربط دارد سرطان ریه است، ۷۰ الی ۷۵ درصد مبتلایان به سرطان ریه سابقه مصرف سیگار دارند. سرطان حنجره دومین سرطان شایع مرتبط با مصرف سیگار است، ۷۰ درصد کسانی‌که به این سرطان مبتلا شدند سابقه‌ی مصرف سیگار دارند. مبتلایان به سرطان زبان و دهان تا حدود ۵۰ الی ۶۰ درصد سابقه مصرف سیگار یا شبه دخانیات را دارند. همچنین مبتلایان به سرطان معده و مثانه تا ۵۰ درصد سابقه مصرف سیگار دارند.»

او ادامه می‌دهد: «موارد کمتر شایع ابتلا به سرطان‌های مری و کولورکتال است، سرطان‌های دهانه رحم و پوست هم می‌توانند مرتبط با مصرف سیگار باشند اما میزان ارتباط آن‌ها با دخانیات معمولاً کمتر از ۳۰ درصد است. البته سرطان‌های خون مثل CLL و CML هم میزان بالایی ارتباط با مصرف سیگار و دخانیات دارند. با این وجود می‌شود گفت اگر مجموع این سرطان‌ها را در نظر بگیریم می‌توانیم متوجه شویم در ۳۰ درصد افراد مبتلا به انواع سرطان‌ها سابقه مصرف سیگار وجود دارد.»

این متخصص رادیوتراپی و آنکولوژی، درباره این‌که قطع مصرف سیگار می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان را کاهش دهد بیان می‌کند: «اگر فردی مصرف سیگار را ترک کند، اگرچه همچنان سوابق مصرف در بیمار شدن فرد موثر است، اما مطالعات اخیر نشان داده یک بهبودی در تاثیر این سوابق برای بیمار نشدن افراد بوجود می‌آید. یعنی اگر کسی ۱۰ سال متوالی سیگار کشیده باشد و ۱۰ بسته/ سال سابقه مصرف سیگار داشته باشد، چنانچه ۱۰ سال متوالی ترک سیگار کند، سابقه تاثیرگذار مصرف دخانیات در فرد برای ابتلا به بیماری کم می‌شود.»

او ادامه می‌دهد: «نکته‌ای که ما به بیماران می‌گوییم این است که حتی قطع مصرف سیگار در زمان درمان باز هم کمک کننده به بهبود است، یعنی اگر بیماری ۳۰ بسته بر سال مصرف سیگار داشته، یعنی طی سی سال هر روز یک پاکت سیگار مصرف کرده، که عدد نسبتا بالایی است، در حین درمان باید سیگار را ترک کند چراکه مصرف سیگار حین درمان اثر بخشی درمان را به شدت پایین می‌آورد و نتیجه خوب حاصل نمی‌شود.»

این متخصص آنکولوژی در پایان با اشاره به سیاست‌گذاری‌های سلامت به‌ویژه درخصوص سرطان بیان می‌کند: «اگر به‌صورت اقتصادی سود تولید سیگار و مالیاتی که از تولید آن به‌دست می‌آید و بعد هزینه‌ای که تمام دولت‌ها در کشورهای مختلف به صورت مستقیم و غیر مستقیم برای درمان سرطان انجام می‌دهند را بررسی کنیم متوجه می‌شویم دولت‌ها هزینه بالایی را برای تولید دخانیات پرداخت می‌کنند، گویی‌که آن‌ها برای ابتلا افراد به سرطان سوبسید پرداخت می‌کنند.»