اصول حرفه ای چیدمان قفسه فروشگاه برای جذب مشتری و افزایش فروش

بسیاری از فروشگاه‌ها ظاهر بدی ندارند، محصول هم دارند، اما فروششان آن طور که باید بالا نیست. صاحب فروشگاه خسته می‌شود، تخفیف می‌گذارد، جنس جدید می‌آورد، ولی هنوز می‌بیند مشتری‌ها می‌آیند، کمی می‌چرخند و با یک یا دو قلم کالا از فروشگاه بیرون می‌روند. در بیشتر این موارد مشکل در خود فروشگاه نیست، در چیدمان آن است.

قفسه فروشگاهی اگر درست چیده شود، تبدیل می‌شود به یک فروشنده که همیشه لبخند می‌زند، راه را نشان می‌دهد، پیشنهاد می‌دهد و مشتری را برای برداشتن کالا تشویق می‌کند. اگر هم بد چیده شود، مشتری را گیج و خسته می‌کند، او را زودتر به در خروجی می‌فرستد و حتی ممکن است باعث شود دیگر برنگردد.

در این مطلب از رسانه آفتاب آنلاین می‌خواهیم به شکل کاربردی و با زبان ساده اصول چیدمان قفسه فروشگاهی را قدم به قدم به شما معرفی کنیم.

نگاه مشتری به قفسه فروشگاهی

قبل از هر قانون و قاعده‌ای، لازم است قفسه‌ها را از زاویه دید مشتری ببینیم. مشتری با شما زندگی نمی‌کند، مثل شما پلان فروشگاه را از بالا نمی‌بیند، قفسه‌ها را شماره گذاری نکرده است و نمی‌داند هر چیز دقیقا کجا قرار دارد.

او وارد فروشگاه می‌شود، چند ثانیه اول به فضای کلی نگاه می‌کند، سپس مسیر طبیعی خودش را در بین قفسه‌ها پیدا می‌کند. اگر راهروها تنگ باشد، اگر قفسه‌ها شلوغ باشند، اگر تابلو و برچسب قیمت شفاف نباشد، ذهنش به جای تمرکز روی خرید، مشغول پیدا کردن راه و خواندن نوشته‌ها می‌شود.

هر چه مسیر حرکت در فروشگاه روان‌تر، دید به قفسه‌ها روشن‌تر و منطق چیدمان قابل حدس‌تر باشد، مشتری احساس راحتی و کنترل بیشتری دارد. همین حس کنترل است که او را تشویق می‌کند چند دقیقه بیشتر بماند، کالاهای بیشتری را ببیند و در نهایت سبد خرید بزرگ‌تری انتخاب کند.

اصول چیدمان قفسه فروشگاهی

در این بخش سراغ اصولی می‌رویم که تقریبا در هر فروشگاهی قابل اجرا است، چه یک سوپرمارکت محلی کوچک و چه یک فروشگاه بزرگ زنجیره‌ای.

مسیر حرکت مشتری و نقطه‌های داغ فروشگاه

اولین اصل این است که قفسه‌ها را بر اساس مسیر طبیعی حرکت مشتری بچینید، نه صرفا جایی که برایتان خالی بوده است. بیشتر مشتری‌ها ناخودآگاه یک مسیر حرف مانند یا دایره‌ای را در فروشگاه طی می‌کنند. ورودی، چند قفسه کناری، قسمت مواد غذایی اصلی و در نهایت رسیدن به صندوق.

نقطه‌هایی در این مسیر وجود دارد که مشتری سرعت خود را کم می‌کند یا کمی می‌ایستد. این نقطه‌ها همان نقطه‌های داغ فروشگاه هستند. اگر در این نقاط قفسه‌ها شلوغ، نامرتب یا پر از کالاهای کم اهمیت باشند، یک فرصت طلایی را از دست داده‌اید. اما اگر این فضا را به کالاهای پرفروش و سودده اختصاص دهید، بدون یک کلمه حرف اضافه، فروش بیشتری ثبت می‌شود.

ارتفاع‌های طلایی قفسه

همه طبقات قفسه ارزش یکسان ندارند. طبقه‌ای که در سطح چشم است، برای فروش طلایی است. مشتری معمولا اولین انتخاب خود را از همین محدوده انجام می‌دهد، به خصوص وقتی عجله دارد یا حوصله گشتن طولانی ندارد.

بنابراین کالاهایی که می‌خواهید بیشتر فروش بروند، یا برندهایی که می‌خواهید در ذهن مشتری بنشینند، باید در ارتفاع چشم قرار بگیرند. در فروشگاه‌های خانوادگی، سطح دید کودک هم مهم است. اگر بخشی از فروش شما مربوط به خوراکی یا لوازم کودک است، چیدمان طبقات پایین‌تر را هم باید جدی بگیرید، چون اینجاست که دست و نگاه بچه‌ها نقش بازی می‌کند.

دسته‌بندی و نظم بصری

یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های مشتری در فروشگاه‌های شلوغ، قفسه‌هایی است که منطق چیدمانشان معلوم نیست. کمی سس، کنار آن مربا، بالایش دستمال کاغذی، میانش چند پاکت شیر. ذهن مشتری خسته می‌شود، احساس می‌کند باید وقت زیادی بگذارد تا چیزی را که می‌خواهد پیدا کند.

دسته‌بندی قفسه باید برای مغز مشتری قابل حدس باشد. یعنی وقتی کنار قفسه روغن است، انتظار داشته باشد برنج و حبوبات در همان حوالی باشند. وقتی در راهروی مواد بهداشتی است، برندهای مختلف شامپو و صابون را در یک خانواده منظم و مرتب ببیند، نه در سه چهار جای متفاوت.

این نظم فقط به طبقه بندی کالا نیست، به رنگ‌ها، ابعاد و نوع بسته‌بندی هم مربوط است. چیدن بسته‌های هم اندازه کنار هم، چیدن رنگ‌های مشابه در یک ستون، و پرهیز از قاطی کردن بسته‌بندی‌های خیلی متفاوت، قفسه را برای چشم راحت و آرام می‌کند.

تعادل پر بودن و خالی بودن قفسه

قفسه خالی احساس ناامنی می‌دهد. مشتری ناخودآگاه فکر می‌کند این فروشگاه همیشه کمبود دارد، یا قیمت‌ها خیلی بالاست. از طرف دیگر، قفسه‌ای که بسته‌ها از لبه بیرون زده‌اند، روی هم تلنبار شده‌اند و هیچ فضای خالی بین آنها نیست، تصویری به هم ریخته و بی نظم می‌سازد.

چیدمان حرفه‌ای قفسه به این معنا است که کالاها به اندازه کافی فضا برای دیده شدن داشته باشند، اما در عین حال قفسه پر و زنده به نظر برسد. نه انبار کالا روی قفسه بریزید، نه حدود نیمی از طبقات را خالی بگذارید. یک تعادل منطقی می‌تواند این حس را بدهد که فروشگاه هم پرنفس و پرموجودی است، هم مرتب و قابل اعتماد.

جای درست کالاهای پرفروش و پر سود

بسیاری از فروشگاه‌ها ناخواسته جای طلایی قفسه را به کالاهایی می‌دهند که بیشترین گردش را دارند، اما کمترین سود را. مثلا بسته‌های بسیار ارزان یا کالاهایی که به هر حال مشتری آنها را پیدا می‌کند. نتیجه این می‌شود که حجم کار بالا است، اما سود خالص آن طور که باید رشد نمی‌کند.

یک نگاه دوباره به حاشیه سود گروه‌های مختلف کالا، کمک می‌کند جای هر دسته را روی قفسه دوباره تعریف کنید. کالاهای پرفروش و سودده باید در نقاط طلایی قفسه قرار بگیرند، جایی که نگاه اول مشتری به آنجا می‌افتد. کالاهای ضروری و همیشگی که مشتری برای خریدشان برنامه دارد، می‌توانند کمی پایین‌تر یا بالاتر چیده شوند، چون مشتری برای پیدا کردن آنها وقت می‌گذارد.

کنار هم چیدن کالاهای مکمل

یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای افزایش ارزش سبد خرید، این است که کالای مکمل را چند قدم آن طرف‌تر قایم نکنید. اگر ماکارونی را در یک راهرو گذاشته‌اید و سس مخصوص آن را چند ردیف آن طرف‌تر، عملا یک فروش اضافی را از خودتان گرفته‌اید.

وقتی کالاهای مکمل کنار هم باشند، مغز مشتری به جای فکر کردن به قیمت و مقایسه سنگین، درگیر یک تصویر کامل می‌شود. ماکارونی، سس، ادویه، یا چیپس و نوشیدنی، یا شامپو و نرم کننده. این چیدمان به مشتری کمک می‌کند تصمیم بگیرد به جای یک قلم، چند قلم مرتبط را با هم بخرد، بدون این که احساس کند به او چیزی تحمیل شده است.

لیبل قیمت و شفافیت اطلاعات

یکی از آزاردهنده‌ترین تجربه‌ها برای مشتری این است که کالایی را بردارد، به قیمتش نگاه کند و یا قیمتی نبیند یا چند مدل لیبل مختلف روی قفسه ببیند که معلوم نیست کدام مربوط به این کالا است. اینجا جایی است که تصمیم خرید متوقف می‌شود و مشتری کالا را سر جایش می‌گذارد.

لیبل قیمت باید خوانا، یکدست و به طور مشخص زیر همان کالا نصب شود. اندازه نوشته، رنگ پس زمینه و محل قرارگیری باید در تمام قفسه تقریبا یکسان باشد. اگر چند مدل برچسب قدیمی و جدید روی هم مانده باشد، تصویر فروشگاه بی نظم می‌شود و اعتماد مشتری به صحت قیمت‌ها پایین می‌آید.

تمیزی و نگهداری روزانه قفسه‌ها

مشتری لازم نیست متخصص بهداشت باشد تا تشخیص دهد قفسه‌ای که گرد و خاک دارد، کارتن‌های پاره کنار آن روی هم مانده و بسته‌های نیمه خالی لابه لای آن دیده می‌شود، جایی نیست که به آن اعتماد کامل کند.

تمیزی قفسه فقط یک کار مناسبتی نیست. اگر هر روز چند دقیقه برای مرتب کردن جلوی قفسه، برداشتن بسته‌های آسیب دیده، صاف کردن ردیف‌ها و پاک کردن سطح طبقات وقت گذاشته شود، فروشگاه

همیشه آماده استقبال از مشتری است. این کار ساده، احساس احترام به مشتری را بالا می‌برد و بر خلاف هر تبلیغ پرهزینه‌ای، مستقیم روی تصمیم خرید اثر می‌گذارد.

انعطاف پذیری برای فصل‌ها و جشنواره‌ها

چیدمان قفسه نباید مثل یک دیوار بتنی ثابت باشد. فروشگاه در طول سال با فصل‌ها، مناسبت‌ها و جشنواره‌های مختلف روبه رو می‌شود. اگر نتوانید بخشی از قفسه را به سرعت به کالای فصل یا کالاهای تخفیف‌دار اختصاص دهید، از موج تقاضا عقب می‌مانید.

قفسه‌ای که ارتفاع و فاصله طبقاتش قابل تنظیم است، یا امکان اضافه و کم کردن بخش‌هایی از آن وجود دارد، به شما اجازه می‌دهد چیدمان را متناسب با شرایط تغییر دهید. امروز جای ویژه برای لوازم مدرسه، چند ماه بعد برای شیرینی و آجیل، و در دوره‌ای دیگر برای کالاهای بهداشتی پرتقاضا.

انتخاب نوع قفسه برای اجرای این اصول

وقتی از اصول چیدمان قفسه حرف می‌زنیم، نوع قفسه هم اهمیت پیدا می‌کند. قفسه دیواری برای استفاده کامل از دیوارها و نمایش کالاهای اصلی و پر مراجعه بسیار مناسب است. این قفسه‌ها اگر کیفیت خوبی داشته باشند، می‌توانند سال‌ها بدون مشکل وزن کالاها را تحمل کنند و ظاهر فروشگاه را منظم نگه دارند.

قفسه‌های میانی، قلب مسیر حرکت مشتری هستند. این قفسه‌ها هم باید محکم و ایمن باشند و هم ارتفاع و عرض مناسبی داشته باشند تا راهروها بیش از حد تنگ نشوند. اگر قفسه میانی اشتباه انتخاب شود، مشتری برای عبور از بین قفسه‌ها مدام مجبور می‌شود بدن خود را جمع کند و این تجربه ناخوشایند به طور مستقیم روی مدت ماندن او در فروشگاه اثر می‌گذارد.

در پشت صحنه هم قفسه انباری نقش مهمی دارد. وقتی انبار پشت فروشگاه به هم ریخته و بدون قفسه مناسب باشد، شارژ کردن قفسه‌های جلویی همیشه با تأخیر انجام می‌شود. نتیجه این می‌شود که قفسه جلویی نیمه خالی دیده می‌شود، در حالی که کالا در کارتن‌ها روی زمین انبار شده است. قفسه‌بندی درست در انبار، کامل کننده تصویر حرفه‌ای قفسه‌های فروشگاهی در جلوی دید مشتری است.

راهنمای خرید قفسه فروشگاهی

 بسیاری از صاحبان فروشگاه وقتی صحبت از قفسه جدید یا اصلاح چیدمان می‌شود، اولین نگرانی‌شان هزینه است. حق هم دارند. تغییر قفسه‌ها یک سرمایه‌گذاری جدی است و باید به آن توجه کرد. اما پرسش اصلی این نیست که قفسه چقدر هزینه دارد، اگرچه قیمت قفسه فروشگاهی به نسبت کیفیت آن اهمیت دارد، اما پرسش اصلی این است که قفسه درست چقدر سود جدید ایجاد می‌کند و چقدر از هدررفت جلوگیری می‌کند.

اگر بودجه محدودی دارید، لازم نیست همه فروشگاه را یکجا قفسه‌بندی کنید. می‌توانید از مهم‌ترین بخش‌ها شروع کنید. مسیر اصلی ورود تا صندوق، بخش پر فروش مواد غذایی یا محصولات پر حاشیه سود، جایی است که هر ریالی که برای قفسه بهتر و چیدمان حرفه‌ای‌تر خرج کنید، سریع‌تر برمی‌گردد.

در انتخاب قفسه فقط به قیمت اولیه توجه نکنید. قفسه بی‌کیفیت که بعد از مدت کوتاهی کج می‌شود، رنگش می‌رود، تحمل وزن کافی ندارد یا مدام نیاز به تعمیر دارد، در عمل چند برابر هزینه اولیه، هزینه پنهان روی دوش شما می‌گذارد. از طرف دیگر، قفسه‌ای که تحمل وزن استاندارد، پوشش مقاوم و طراحی قابل تنظیم دارد، سال‌ها برای شما کار می‌کند و حتی اگر در آینده بخواهید فروشگاه را جابه جا کنید، همراهتان می‌آید.

هزینه اشتباه در انتخاب قفسه فقط راجع به پول نیست، زمان و انرژی هم هست. هر بار که مجبور می‌شوید قفسه را جابه جا کنید، چیدمان را عوض کنید چون دسترسی سخت است، یا به خاطر ایمنی کالا و مشتری نگران شوید، در واقع دارید بابت انتخاب اشتباه قبلی هزینه می‌دهید. دید بلندمدت و حساب کردن مجموع هزینه‌ها در چند سال، کمک می‌کند تصمیم بهتری در مورد نوع و کیفیت قفسه بگیرید.

جمع بندی

چیدمان قفسه فروشگاهی چیزی فراتر از چیدن چند ردیف کالا پشت سر هم است. این کار مستقیما با روان مشتری، راحتی حرکت او در فروشگاه و مقدار پولی که در سبد خرید خود می‌گذارد در ارتباط است. قفسه‌ای که درست انتخاب و حرفه‌ای چیده شده باشد، باعث می‌شود فروشگاه شما منظم‌تر، قابل اعتمادتر و خوشایندتر به نظر برسد و مشتری با خیال راحت‌تری خرید کند.