اختلال در سامانه هوشمند سوخت؛ از حمله سایبری تا بازگشت جایگاه‌های سوخت به مدار

ایرنا: پیش از ظهر امروز اختلال در سامانه هوشمند سوخت باعث شد تا عرضه بنزین در کل کشور متوقف شود.

اختلال در این سامانه که اغلب افراد انتظار داشتند ظرف چند دقیقه مرتفع شود اما ادامه‌دار شد و مردمی که با باک خالی به جایگاه‌های سوخت مراجعه کرده بودند فهمیدند که حداقل برای چند ساعت خبری از بنزین نیست.

آغاز ماجرا در ساعت ۱۱ صبح

اختلال در سامانه هوشمند سوخت که تقریبا از ساعت ۱۱ صبح در تهران آغاز شد به تدریج به سایر استان‌ها سرایت کرد. البته در ساعت اول، تقریبا واکنشی به دنبال نداشت و تنها در فضای مجازی چند نفر به آن اشاره کردند.

اما با طولانی‌شدن این اختلال کم کم واکنش‌های رسمی آغاز شد. اولین واکنش را سخنگوی وزارت نفت داشت.

سخنگوی وزارت نفت با اشاره به اختلال رخ‌داده برای دریافت بنزین از طریق کارت هوشمند سوخت، گفت که سامانه هوشمند کارت سوخت از مدار خارج شده است و دلیل این اختلال را مشکل فنی اعلام کرد.

البته وی تاکید کرد که علت بروز این مشکل فنی هنوز مشخص نیست.

با اولین واکنش رسمی، موج خبرها و شایعه‌ها در این مورد آغاز شد.

شایعه گرانی بنزین و تکذیب وزیر کشور

اولین شایعه‌ای که با عدم عرضه نفت در جایگاه‌های سوخت دهان به دهان چرخید و حتی به فضای مجازی نیز رسید، بحث گرانی بنزین بود.

گرانی بنزین البته در چند روز گذشته نیز خبرساز شده بود و برخی کانال‌ها در فضای مجازی از تک نرخی شدن بنزین و رسیدن قیمت تا ۱۴ هزار تومان خبر داده بودند. موضوعی که البته بارها تکذیب شد.

در این مورد نیز وزیر کشور اختلال در برخی از پمپ‌های‌بنزین را ناشی از اشکال فنی و سامانه‌ای عنوان کرد و گفت که این مشکل به زودی رفع می‌شود.

احمد وحیدی درباره اختلال پیش آمده برای برخی پمپ‌های بنزین، گفت: اختلال در ارائه خدمات در برخی از پمپ‌های بنزین ناشی از یک اشکال فنی و سامانه ای است که  به زودی رفع می‌شود.

وزیر کشور با تأکید بر اینکه هیچ برنامه ای برای گرانی بنزین وجود ندارد، گفت: مردم هیچ نگرانی نداشته باشند.

تعطیلی سراسری پمپ‌بنزین‌ها

اگرچه در همان ساعات اولیه اعلام شده بود که عرضه بنزین تنها با کارت سوخت مشکل دارد و مردم می‌توانند بنزین را به نرخ آزاد بدون محدودیت دریافت کنند، اما مشاهدات میدانی ایرنا حکایت از تعطیلی کامل پمپ‌های بنزین داشت.

بعد از آن بود که اعلام شد برای دریافت بنزین حتی به نرخ آزاد باید سامانه هوشمند سوخت در پمپ‌ بنزین‌ها به صورت دستی از مدار خارج شود و برای انکار کارشناسان شرکت ملی پخش فرآورده‌ های نفتی ایران اعزام شده‌اند. با این حال برای چند ساعت، هیچ بنزین در کشور عرضه نشد و تنها مبادله بنزین بین ماشین‌هایی بود که گاه هر لیتر بنزین را تا ۵ هزار تومان می‌فروختند.

کمبود سوخت نداریم

افزایش تعداد جایگاه های سوخت که به مدار بازگشتند باعث شد تا شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی لیستی از این جایگاه‌ها را منتشر کند تا افرادی که نیاز فوری به بنزین دارند، با مراجعه به آنها، سوخت مورد نیاز خود را دریافت کنند.

آنگونه شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران اعلام کرده، در حال حاضر (ساعت ۱۸:۳۰ روز سه شنبه) ۷۰ جایگاه ثابت و تعداد ۳۳ خودروی P۲ (سوخترسانی سیار) در سطح شهر تهران فعال است.

معاون وزیر نفت نیز تاکید کرد: با اقدامات انجام شده تا چند ساعت دیگر مشکل عرضه سوخت در جایگاه ها حل و فصل خواهد شد.

جلیل سالاری بیان داشت: از نظر جابه‌جایی و انتقال سوخت هیچ مشکلی وجود ندارد و فقط اکنون ارتباط موقتا به صورت دستی خواهد بود و بر این اساس نیاز به کارت سوخت و ارتباط با سیستم سامانه نخواهد بود.

معاون وزیر نفت همچنین خاطرنشان‌کرد: ذخایر سوخت کشور به اندازه کافی است و در برخی مواقع حتی زمینه صادرات سوخت نیز مهیا است.

عرضه سی.ان.جی بدون توقف

در حالی که عرضه بنزین به طور کامل متوقف شده بود اما از آنجا که جایگاه های سی.ان.جی به سامانه هوشمند متصل نیستند، اختلالی در عرضه این سوخت به وجود نیامد.

یک کارشناس حوزه سی.ان.جی با بیان اینکه جایگاه‌های سی ان جی به سامانه هوشمند متصل نیستند، گفت: مشکلی در تحویل سوخت در جایگاه‌های سی ان جی وجود ندارد.

محسن جوهری ، با اشاره به اختلال ایجاد شده در تحویل بنزین ادامه داد: اختلال در سامانه هوشمند ایجاد شده است.

جوهری افزود: به دلیل اینکه سی ان جی به سامانه هوشمند متصل نیست مشکلی در تحویل سوخت وجود ندارد.

حمله سایبری تایید شد

اگرچه در ساعات ابتدایی اعلام شده بود که حمله سایبری در کار نیست اما به مرور این احتمال قوت گرفت.

مرکز ملی فضای مجازی با انتشار اطلاعیه‌ای ضمن تایید حمله سایبری به سامانه هوشمند سوخت کشور، از بازگشت سوخت‌رسانی به حالت عادی تا ساعاتی دیگر خبر داد.

مرکز ملی فضای مجازی با تایید این خبر، در خصوص حمله سایبری به سامانه هوشمند سوخت اطلاعیه‌ای صادر کرد.

در این اطلاعیه آمده است: به اطلاع هم‌وطنان می رساند، ساعت ۱۱ صبح روز سه شنبه چهارم آبان‌ماه ۱۴۰۰ مرکز «افتا» گزارشی درخصوص حمله سایبری به سامانه هوشمند سوخت کشور اعلام کرده و به تبع آن جایگاه‌ها در ارایه خدمات سوخت رسانی از مدار خارج شدند.

در ادامه نیز گفته است: در همین راستا، دستگاه‌های ذیربط در حال رفع مشکل ایجاد شده هستند و تا ساعاتی دیگر خدمات سوخت رسانی به حالت عادی برخواهد گشت.

بعد از توقف عرضه سوخت در جایگاه های کشور بعد از حمله سایبری صبح امروز، اکنون تعدادی از جایگاه‌های سوخت فعالیت خود را به صورت آفلاین و عرضه بنزین به نرخ آزاد آغاز کرده اند.

فاطمه کاهی در باره این موضوع با تاکید بر اینکه در اکثر مناطق کشور، عرضه بنزین در جایگاه های سوخت آغاز شده، گفت: به طور مثال در تهران اکنون ۵۲ جایگاه فعال هستند.

در همین رابطه، شرکت پخش فرآورده های نفتی ایران، لیست جایگاه های فعال  در سراسر کشور را منتشر کرده که در حال به روز رسانی است و از اینجا می توان به آن دسترسی داشت.

عرضه تدریجی بنزین با بازگشت جایگاه‌ها

اعزام کارشناسان موفقیت‌آمیز بود و به تدریج جایگاه‌های سوخت وارد مدار عرضه شدند و بنزین را با نرخ دوم به فروش رساندند.

مدیر سامانه هوشمند سوخت با اشاره به رفع مشکلات سوخت‌گیری در پمپ‌بنزین‌ها، گفت: تا چند ساعت آینده بیش از ۷۰ درصد از جایگاه‌هایی که امکان عرضه سوخت دارند، راه‌اندازی و فعال خواهند شد.

مسعود رضایی با اشاره به مشکلات پیش‌آمده در جایگاه‌های پمپ بنزین، افزود: در این زمینه راهکار موازی داریم، برخی از جایگاه ها به ترتیب به صورت خارج از سامانه و خارج از سهمیه بندی در حال راه اندازی هستند تا بتوان سوخت رسانی با قیمت آزاد و به نرخ سه هزار تومان انجام شود، همچنین  بعد از رفع مشکل، دوباره سهمیه بندی فعال خواهد شد.

به گفته مدیر سامانه هوشمند سوخت، به تدریج کارشناسان به سطح جایگاه مراجعه می کنند و مشکل را برطرف خواهند کرد.

وی افزود: از مردم تقاضا داریم تا اگر جایگاهی بسته است و امکان سوخت رسانی نیست تجمع نکنند و به دیگر جایگاه‌ها که راه اندازی شده اند، مراجعه شود.