كودكان و دنیای وبلاگ نویسی

مارسی دختری ۱۳ ساله دارد. بارها وقتی وارد اتاقش شده، مشاهده كرده كه دخترش با دستپاچگی بعضی از پنجره های باز در كامپیوتر همراهش را می بندد. كاملاً پیداست كه می خواهد از نگاه مادرش مخفی بماند. بارها هم با هم به بحث و مشاجره پرداخته اند و دختر سخت به دفاع از حفظ حریم خصوصی اش پرداخته و مادر بارها با تهدید یا عجز و التماس خواسته است به دخترش بفهماند كه هر مادری برای حفظ امنیت و سلامت فرزندش حق دارد نگران باشد و حتی بعضی از كارهای فرزندش را مورد بازبینی قرار دهد. هرگز هم تاكنون مادر و فرزندی در این مباحثات یا مشاجرات پیروز از میدان بیرون نیامده و هرگز هیچیك موفق به متقاعد كردن دیگری نشده است. چند ماه پیش وقتی مارسی با پیام ناتمامی از دخترش به یكی از دوستانش مواجه شد احساس مسئولیتش در قبال دخترش گل كرد. در آن پیام دخترش می خواست عكسی كه روی سایت جدیدش گذاشته به دوستش نشان دهد. مارسی همانی را دریافت كه هزاران مادر در سرتاسر كشور با آن مواجهند. نوجوانان ۱۳ تا ۱۹ سال فعال ترین قشر در حوزه وبلاگ نویسی هستند و بی محابا تصاویر خود را همراه با اطلاعات شخصی و خانوادگی، تلفن، آدرس و غیره در سایت ها و وبلاگ ها منتشر می كنند، بدون آنكه والدین آنها در جریان باشند. مارسی می گوید: «با دیدن آن میخكوب شدم». وی بارها از دخترش خواسته بود كه هرگز اطلاعات كامل را در اینترنت منتشر نكند. به قدری از كار دخترش خشمگین شده بود كه او را كنار خود نشاند و گفت: «می دانی چه كار اشتباه و خطرناكی كرده ای؟ تصویر واقعی به همراه نام و نشان واقعی را در اینترنت منتشر كرده ای. این هم نام شهری كه در آن زندگی می كنی. نمی فهمی كه چقدر آدم مریض (الحال) در این شهر زندگی می كنند؟» مارسی به این كار بسنده نكرد خودش وارد سایتی شد كه این خدمات را در اختیار گذاشته بود. آدرس سایت myspace.com بود. در آن سایت ثبت نام كرد تا بتواند با خدمات آن آشنا شود. بعد صفحه اینترنتی دخترش را در آن سایت پیدا كرد. صفحه ای كه پر از عكس های جورواجور از دخترش بود، بعد به فهرست دوستان دخترش برخورد. یكی یكی صفحه های آنها را باز كرد اكثر آن اسامی همكلاسی های دخترش بودند كه عكس هایی شرم آور و تحریك آمیز از خودشان را در اختیار همگان گذاشته بودند. • تقریباً یك سوم دانش آموزان وبلاگ دارند خیلی زود مارسی به مدرسه دخترش مراجعه كرد و با مسئول هماهنگی امور فناوری و كامپیوتر موضوع را در میان گذاشت. خانم «مری الن هندی» خود عضوی از سایت اینترنتی wired Safety. org است. او می گوید كه یك سوم دانش آموزان این مدرسه ۲۵۰ نفری وبلاگ دارند اما فقط ۵ درصد از خانواده هایشان از این موضوع اطلاع دارند. اكثر این دختران به اقتضای سنشان سعی می كنند وسوسه انگیز به نظر آیند و روح والدینشان هم از آن خبر ندارد. مادر و پدر بیچاره فكر می كنند دخترشان در كنارشان یا در اتاقش به سر می برد، پس در امن و امان است. تصور آنها این است وقتی دخترشان در كنارشان است پس چه خطری می تواند او را تهدید كند؟ آنها چگونه می توانند از دری وارد شوند كه والدین آنها حضور دارند غافل از این كه اینترنت به جای در، دروازه است و راه نفوذ از آن به مراتب سهل تر از در منزل! وبلاگ ها و فناوری های مشابه آن مانند سایت های شبكه ای اجتماعی یا Social networking sites قلمرو نوجوانان است. براساس آمار و اطلاعات كمپانی پرسیوس دیولوپمنت كه در سال ۲۰۰۳ جمع آوری شده است بیش از نیمی از صاحبان وبلاگ نوجوانان ۱۳ تا ۱۹ سال هستند. همچنین براساس آمار و اطلاعات «كام اسكور مدیا متریكس» اكثر نوجوانان زیر ۱۷ سال در ژانویه ۲۰۰۵ به وبلاگ ها و سایت های شبكه ای اجتماعی مراجعه كرده اند به طوری كه ۱۵ سایت اول همه از میان وبلاگ ها بودند. آنچه نگرانی كارشناسان مثل «هندی» را برانگیخته محتوای این وبلاگ هاست. دانشگاه جورج تاون در ایالات متحده مركزی تحت عنوان «مركز رسانه های دیجیتالی مخصوص كودكان» دارد كه این مركز مطالعه ای را در مورد وبلاگ نوجوانان منتشر كرده كه حاكی از وخامت اوضاع است. چون كودكان و نوجوانان به دلیل معصومیت و ساده دلی شان راحت تر اعتماد می كنند و تمام اطلاعات شخصی و خانوادگی خود را در كف اخلاص گذاشته و در محیط ناامن اینترنت در اختیار همگان می گذارند. دو سوم از آنها سن خود را مشخص می كنند و نام حقیقی خود را می نویسند. ۶۰ درصد از آنها حتی آدرس خود را در اختیار می گذارند و شماره تماس می دهند. از هر ۵ نفر یك نفر نام كامل خود را می نویسد. «دیوید هوفیكر» كه مسئولیت انجام تحقیق یاد شده را بر عهده داشته با ابراز شگفتی می گوید: «خدا می داند چه تعداد از آنها حقیقتاً می داند كه تمام مردم دنیا می توانند اطلاعاتی را كه آنان همگانی كرده اند بخوانند؟» تا به حال متخصصان امور كامپیوتر و اینترنت در مورد اتاق های گپ و گفت وگوی اینترنتی معروف به چت روم هشدار می دادند. چون معمولاً كسانی كه تمایلات انحرافی نسبت به كودكان دارند از طریق این اتاق های گپ تلاش می كردند كه با وعده و وعید و وسوسه كودكان را به سر قرارهایی بكشانند و به اهداف شوم خود برسند. اكنون این متخصصان هشدار می دهند كه وبلاگ ها كه محتوی اطلاعات شخصی كودكان است می تواند مورد استفاده سوءاستفاده گران قرار گیرد. • منبع بزرگ دوست یابی وبلاگ ها و سایت هایی كه افراد هم عقیده را گرد هم می آورند منبع عظیمی برای سرگرمی به حساب می آیند و شبكه ای را به وجود می آورد كه نوجوانان می توانند دوستانی با خصایص و سلایق مشابه پیدا كنند. اكثر نوجوانان آمریكایی از سنین كم و از مدارس راهنمایی كار با اینترنت و ساختن سایت یا وبلاگ را فرا می گیرند و وقتی وارد دبیرستان می شوند دوست های بسیار زیادی پیدا می كنند. اما اكثر آنها به این موضوع توجه نمی كنند كه در اختیار گذاشتن اطلاعات شخصی و خانوادگی تا چه حد می تواند خطرناك باشد. «پری آفتاب» كه مسئول اداره سایت اینترنتی wiredsafety.org است می گوید سایت های اینترنتی كه امكان وبلاگ نویسی را فراهم می كنند به هیچ وجه جای امنی برای كودكان محسوب نمی شوند. معمولاً به دلیل خاصیت مجازی دنیای اینترنت كودكان و نوجوانان در این محیط دست به كارهایی می زنند كه در زندگی واقعی به خاطر شرم و حیا و خانواده از آن پرهیز می كنند. گاهی عكس ها و حرف هایی میان این نوجوانان رد و بدل می شود كه در حالت عادی- مثلاً پشت تلفن - این حرف ها رد و بدل نمی شود. از آنجایی كه در حال حاضر براساس تخمین حدود ۶ میلیون وبلاگ وجود دارد صاحبان آن برای جلب مخاطب دست به هر كار وسوسه انگیزی می زنند و از گذاشتن عكس ها یا جملات تحریك آمیز روی وبلاگشان هیچ ابایی ندارند به طوری كه دنیای وبلاگ ها امروزه به عرصه رقابت برای جلب توجه تبدیل شده است. myspace.com در حال حاضر ۱۳ میلیون كاربر دارد و ادعا می كند كه سیاست سختگیرانه ای را اعمال می كند كه كاربران كمتر از ۱۶ سال از خدمات آن استفاده نكنند. «بنت رتكلیف» سخنگوی سایت مذكور می گوید براساس مرامنامه این سایت در صورتی كه احراز شود وبلاگی بیش از حد اطلاعات شخصی و خانوادگی در اختیار گذاشته است از گردونه خارج می شود اما طبیعی است كه كاربران در مورد سن خود دروغ می گویند. سایت خبری مایكروسافت موسوم به MSNBC تحقیقی در این زمینه انجام داده و به این نتیجه رسیده كه كودكان هنگام ورود به این سایت ها ابتدا سن خود را به دروغ بالا عنوان می كنند اما زمانی كه اطلاعات شخص شان را برای دوستان خود می فرستند سن حقیقی خود را آشكار می كنند. سایت اینترنتی محبوب دیگری كه خدمات مشابه Myspace در اختیار می گذارد Live Journal نام دارد كه نوجوانان ۱۳ تا ۱۶ سال را می پذیرد. ۴۰۰ هزار نفر از هفت میلیون كاربر این سایت زیر ۱۶ سال دارند. مجریان و مدیران این سایت بر این باورند كه سایت آنها فرصتی بی نظیر در اختیار نوجوانان می گذارد تا به دوست یابی بپردازند و یاد بگیرند چگونه ابراز وجود كنند. این سایت محتوای مطالب كاربرانش را مورد بازبینی قرار نمی دهد. «كریم كوین» مسئول مشتركان این سایت می گوید: «درست مثل فراهم كنندگان خدمات اینترنت (ISP) نه تنها به لحاظ فناوری ممكن نیست بلكه از لحاظ اخلاقی هم صحیح نیست كه ما نقش ویراستار، سانسورچی یا قضاوت كننده را ایفا كنیم.» اما هوفیكر اعتقاد دارد كه این سایت ها مستحق سرزنش و مواخذه اند و به خاطر انتشار اطلاعات شخصی و خانوادگی افراد مستوجب كیفرند. حتی كاربران هنگام ورود به این سایت ها مجبورند آدرس اینترنتی خود را تایپ كنند. این كار از چند جهت غلط است. یكی این كه كودكان تصور می كنند هرجا كه از آنان آدرس اینترنتی درخواست شد آنها می توانند با خیال راحت آدرس خود را بدهند. دوم آنكه ممكن است همان آدرس اینترنتی از سوی متخصصان كامپیوتر كه قصد سوءاستفاده دارند مورد بهره برداری قرار گیرد.