قتل‌های اخیر نیازمند ریشه‌یابی فرهنگی است

کارن روحانی در گفت‌وگو با ایسنا، در بررسی ابعاد حقوقی جنایاتی از قبیل قتل رومینا اشرفی در تالش با داس به دست پدرش، ریحانه عامری در کرمان با میله آهنی بدست پدرش و فاطمه برحی در آبادان با چاقو به دست همسرش، گفت: ماهیت قتل یکی است و فرقی ندارد که قتل ناموسی باشد یا موضوعات دیگری در آن دخیل باشد زیرا انگیزه ها به نوعی عنصر معنوی قتل در آن دخیل‌اند و به واسطه اینکه عمل مادی قتل یک شکل مشابهی در موارد متعدد دارد؛ لذا از این باب نمی شود این قتل ها را از هم تفکیک کرد. وی افزود: در مورد اینکه برای قتل های ناموسی فکر کنیم باید مقررات مستقلی داشته باشیم، باید بگویم که اگر این گونه باشد باید با هر قتل با انگیزه متفاوت قاعده مستقلی را فراهم کنیم؛ لذا از این باب نمی توان تغییری در موضوع ایجاد کرد. مواردی در قانون بیان شده که مستند شرعی و قانونی دارد مثل قتل در فراش. اساسا مستقل است و یک شرایط خاص خود را دارد ولی در سایر موارد ما نباید تفکیکی بین قتل ها قائل شویم. روحانی تصریح کرد: باید این موضوع که پدری فرزند و جگرگوشه خودش را به واسطه انگیزه های ناموسی به قتل رسانده ریشه‌یابی فرهنگی کرد و به لحاظ فرهنگی، سطح بینش افراد را بالا برد تا این اتفاق نیفتد. این وکیل دادگستری اضافه کرد: در مباحث جنایی بیش از آنکه بحث جرم و ماهیت جرم و عناصر قانونی و حقوقی مطرح باشند، بحث جرم شناسی اهمیت دارد و علم جرم شناسی امروز در دنیا بسیار پیشرفته است و روی موضوعات مختلف کار کرده و  سعی می کنند با شناسایی و شناخت ابعاد مختلف جنایت از انگیزه ها و رفتارهای مجرمانه مرتکب و رفتارهای مجنی علیه یا قربانی جرم، هم از تکرار پیشگیری کنند و هم انگیزه های مجرمانه و یا رفتارهایی را که منجر به ارتکاب جرم می شود را کاهش دهند؛ بنابراین ما روی عناصر قانونی نباید تاکید کنیم. روحانی با بیان اینکه قتل رومینا بسیار ناگوار بود و دل هر شنونده و پدری را به درد می آورد، تصریح کرد: درست است که برخی از افراد معتقدند که میزان مجازاتی که قانونگذار تعیین کرده متناسب با نوع عمل مجرمانه نیست ولی باید از یک منظر دیگر به موضوع نگاه کرد و آن اینکه  پدری که مرتکب این عمل شده با ارتکاب این عمل خودش مرده است و چیزی ندارد و هر چقدر بیشتر زندان و زنده بماند، بیشتر عذاب می کشد و هیچ وقت نمی تواند خاطره یک اتفاق را که بر اثر ندانم کاری و ناآگاهی روی داده از یاد ببرد و آثار و تبعات آن بر زندگی او و خانواده اش و حتی قرن ها بعد باقی می ماند.   این وکیل دادگستری با طرح این سوال که چه کنیم که این اتفاقات مجددا تکرار نشود؟ گفت: عدم تکرار این اتفاقات درست است که نیازمند برخی تغییر نگرش ها در رویکردهای قانونگذاری مثلا در موضوعات ناموسی است، ولی در موارد دیگری که می تواند منجر به قتل شود باید آن را جستجو کرد. در واقع یک قتلی با این فرایند همیشه پیش زمینه هایی دارد و اگر آن پیش زمینه ها را قطع کنیم و به نوعی مانع از وقوع آن شویم طبعا منجر به قتل نمی شود. اینکه خانواده ها بتوانند به مراجع قضایی و انتظامی اطلاع دهند که پدری فرزندش را تحت فشار می گذارد بسیار مهم است در واقع  پیشگیری مهم تر است زیرا با کارهای روانشناسی و حمایتی مانع از بروز این اتفاق خواهیم شد و رسانه در این زمینه وظیفه مهمی برعهده دارد. وی افزود: ما نیازمند یک گفت و گوی دسته جمعی میان کارشناسان، جرم شناسان، جامعه شناسان، روانشناسان و متخصصین رسانه ای هستیم که با هم در جهت تبیین یک فرهنگ صحیح که در آن موضوعات بررسی و منطق به جای خشونت حاکم شود، بکوشند. طبعا موضوعاتی از این دست و موضوعات ناموسی، رویکردها و واکنش های مختلفی دارد ولی باید این واکنش ها به سمت منطق برود و اینکه فکر کنیم این موضوعات و قتل هایی از این دست از ذهن مردم پاک می شود انکار ناپذیر است ولی باید منطق حاکم شود و بدانیم در برابر چنین اتفاقی چه کنیم که این موضوع خاتمه یابد. روحانی در پایان گفت: شاید خیلی ها هستند که قربانی اشکال دیگری از این خشونت ها و ضرب و جرح و توهین ها و فشارهای متعددی می باشند که از حفظ آبرو آن را بازگو نمی کنند و مثل غده در درون خانواده شکل می گیرد و آنقدر عظیم می شود که مثل خشونت به صورت قتل بروز می کند؛ لذا به جای اضافه کردن مقررات باید روی اخلاقیات و موضوعات اجتماعی که با مباحث جرم شناسی و کیفری ارتباط نزدیکی دارد تکیه کنیم.