سمت جدید عراقچی به معنای ابقا در تیم مذاکره است؟

روزنامه صبح نو در تحلیلی نوشت: سیدعباس عراقچی که درحال‌حاضر مشاور وزیر امورخارجه است، با حکم خرازی جایگزین محمدباقر خرمشاد شد. خرمشاد به‌تازگی با حکم سردار وحیدی وزیر دفاع، به معاونت سیاسی وزارت کشور منصوب شده است. خرازی همچنین از محمدباقر خرمشاد، دبیر سابق شورای راهبردی روابط خارجی در زمان تصدی این مسوولیت قدردانی کرد.
 

عراقچی در تیم مذاکرات هسته‌ای می‌ماند؟

عراقچی پیش از این مسوولیت‌هایی ازجمله سفارت فنلاند و ژاپن، معاونت حقوقی و بین‌الملل وزارت امورخارجه و نیز معاونت سیاسی این وزارتخانه را برعهده داشته است. او  چندی پیش در پایان مسوولیتش در معاونت سیاسی وزارت امورخارجه در پیامی نوشت: اتمام یک دوره از مسوولیت به معنای چشم‌پوشی از خدمتگزاری به این میهن، نظام و آرمان‌های مردم شریف و نجیب ایران نیست. عراقچی همچنین نوشت: از خداوند متعال برای برادر عزیز خود جناب آقای دکتر امیرعبداللهیان، وزیر محترم امورخارجه، در این مسوولیت سنگین موفقیت و سربلندی مسالت می‌کنم و ان‌شاءالله مشاوری امین برای ایشان خواهم بود. همچنین آرزوی توفیق و سرافرازی برادر گرامی جناب آقای دکتر علی باقری را در سمت معاون سیاسی وزارت امور خارجه دارم. با حکم حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه دولت سیزدهم، «علی باقری» جایگزین سیدعباس عراقچی شد.

عراقچی تنها دیپلمات ایرانی است که سابقه طولانی در عضویت در تیم مذاکرات هسته‌ای ایران را دارد. عباس عراقچی سابقه حضور در دوران دبیری شورای عالی امنیت ملی علی لاریجانی و تیم مذاکره‌کننده سعید جلیلی دارد و با روی‌کارآمدن دولت روحانی نیز به‌عنوان معاون حقوقی و اموربین‌الملل وزارت امورخارجه نقش موثری در مذاکرات 1+5 ایفا کرد. او که در تمامی مذاکرات ایران و کشورهای1+5 حضور داشت جزو اولین کسانی بود که برای اولین‌بار پیغامی توییتری با مضمون «برخاستن دود سفید از مذاکرات ژنو»، موفقیت در دستیابی به توافق اولیه درباره برنامه‌ای اتمی ایران را اعلام رسانه‌ای کرد. عراقچی تنها عضو مذاکره‌کننده هسته‌ای است که در این تیم مانده و در اواخر دولت روحانی نیز تیم مذاکرات وین (دور جدید مذاکرات هسته‌ای با 1+4) را رهبری می‌کرد.هرچند عباس عراقچی دیگر در جایگاه معاون وزارت خارجه حضور نخواهد داشت ولی پیش‌بینی می‌شد وی به‌عنوان عضوی از گروه مذاکره‌کننده برای مذاکرات احتمالی آینده ابقا شود. حال با انتصاب او به‌عنوان دبیری شورای راهبردی روابط خارجی این احتمال وجود دارد که از او در مذاکرات وین استفاده شود.
 

سوابق عراقچی

 عباس عراقچی متولد تهران و اکنون در آستانه ۶۰سالگی است. تحصیل‌کرده دانشکده روابط بین‌الملل است که متعلق به وزارت خارجه است. از دانشگاه کنت انگلستان، دکترای خود را در رشته اندیشه‌های سیاسی گرفته است؛ اگرچه جذب هیچ‌کدام از اندیشه‌های سیاسی غربی نشده و به اندیشه سید جمال‌الدین اسدآبادی و امام‌خمینی(ره) بیشتر علاقه‌مند شده است. او در مصاحبه‌ای گفته بود که از آن دست دیپلمات‌هایی است که از پنجره وارد نشده و دقیقا از در وزارت خارجه وارد آن شده است. او بعد از فارغ‌التحصیلی در سال۱۳۶۸ از سپاه جدا و وارد وزارت خارجه شد و فعالیت خود را به‌عنوان کارشناس بخش بین‌الملل شروع کرد. در سال۱۳۷۳ اولین پست خود را که سرپرستی نمایندگی ایران در سازمان کنفرانس اسلامی بود، گرفت. این البته ابتدای راه آقای دیپلمات بود. از سال ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۲ سفیر ایران در فنلاند شد. در سال۸۲ یک‌سال رییس اداره اول اروپای غربی وزارت خارجه بود. در دولت احمدی‌نژاد معاون حقوقی و امور بین‌الملل وزارت خارجه شد و به همین دلیل در دوران مذاکرات هسته‌ای که توسط سعید جلیلی در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی اداره می‌شد نیز به‌عنوان نماینده وزارت امور خارجه حضور داشت. از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۰ هم سفیر ایران در ژاپن شد. دوره سفارت او در ژاپن منجر به روابط نزدیک او با اعضای دولت ژاپن شد، آن‌چنان‌که حتی در دوره مذاکرات هسته‌ای در هر شهری که میزبان مذاکرات می‌شد، سفیر ژاپن در آن کشور نیز به ملاقات عراقچی می‌آمد. بعد از بازگشت از توکیو و حضور دوباره در معاونت حقوقی و بین‌الملل، دوره کوتاهی که فاصله بین انتخابات ریاست‌جمهوری در سال۹۲ بود، به‌جای رامین مهمان‌پرست، سخنگوی وزارت امورخارجه شد اما در زمان وزارت محمدجواد ظریف، معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت خارجه شد. او درواقع نفر دوم ایران در مذاکرات محسوب می‌شد. درست به‌دلیل سابقه حضورش در مهم‌ترین مذاکرات بین‌المللی و درنهایت توافق هسته‌ای ایران با۱+۵ در تاریخ ۲۳تیر۹۴ بود که بسیاری ادامه حضور او را در تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای برای ادامه پیگیری امور ضروری می‌دانستند.

 سه گزینه برای چگونگی مذاکرات

 امروز برای ادامه مذاکرات هسته‌ای سه گزینه محتمل است: نخست واگذاری پرونده به شورای عالی امنیت ملی. دوم پیگیری پرونده ازسوی وزارت خارجه و حضور تیمی از وزارت خارجه برای به نتیجه رساندن برجام. سوم انتخاب یک دستیار ویژه که بتواند تمامی امور در حوزه مذاکرات وین و احیای برجام را به‌صورت مجزا پیش ببرد. تعیین‌تکلیف شیوه مذاکرات هم یک پیام به داخل کشور و هم یک پیام به جهان دارد. دقت در این عرصه از اهمیت بسزایی برخوردار است. اینکه چه کسی مسوول مدیریت مذاکرات می‌شود نیز بسیار مهم است. باید حتما از شخصی استفاده شود که از بدنه وزارت خارجه بوده و در این عرصه تجربه کافی را داشته باشد. حال این انتصاب جدید در شورای راهبردی روابط خارجی که زیرمجموعه دفتر رهبرانقلاب محسوب می‌شود و نقش آن هماهنگی بیشتر در کلیه فعالیت‌ها در عرصه روابط خارجی است، باید دید که آیا مذاکرات برجام با مدیریت عراقچی ادامه پیدا خواهد کرد؟

حال این انتصاب جدید در شورای راهبردی روابط خارجی که زیرمجموعه دفتر رهبرانقلاب محسوب می‌شود و نقش آن هماهنگی بیشتر در کلیه فعالیت‌ها در عرصه روابط خارجی است، باید دید که آیا مذاکرات برجام با مدیریت عراقچی ادامه پیدا خواهد کرد؟