دستور کار مشخص تهران؛ مسئولیت طرف‌های غربی در توافق یا عدم توافق

ایرنا: مذاکرات وین در روزهای اخیر وارد مراحل مهمی شده و لازم است که طرف‌های آمریکایی و اروپایی تصمیمات خود را به منظور دستیابی به یک توافق خوب بگیرند تا با لغو تحریم‌های یکجانبه و غیرقانونی آمریکا علیه ایران، منافع اقتصادی کشورمان تأمین شود.

مذاکرات وین به دلیل بازگشت علی باقری مذاکره‌کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران در چارچوب ترددهای معمول در جریان گفت‌ وگوها به تهران، در سطح کارشناسی ادامه پیدا کرد و تیم‌های مذاکره‌کننده در حال کار بر روی متن توافقات بودند.

میخائیل اولیانوف رئیس هیات مذاکره‌کننده روسیه روز یکشنبه با انتشار توییتی از دیدار اعضای توافق هسته‌ای (بدون حضور ایران) و هیات آمریکایی خبر داد و در ادامه نوشت: ما منتظر بازگشت علی باقری کنی مذاکره کننده ارشد ایران از تهران به وین هستیم تا توافق بازگشت به برجام را نهایی کنیم.

اولیانوف در توییت دیگری نیز از دیدار با اعضای تیم مذاکره‌کننده کشورمان پیش از بازگشت علی باقری به وین خبر داد.

علی باقری پیش از بازگشت به تهران در توییتی نوشت: بعد از هفته‌ها مذاکرات فشرده، بیش از هر زمان به توافق نزدیک شده‌ایم اما تا وقتی درباره همه‌چیز توافق نشده باشد، درباره هیچ چیز توافق نشده است.

وی با بیان اینکه ‌واقع‌بینی، خودداری از زیاده‌خواهی و توجه به تجربه ۴ سال گذشته لازمه تحقق این هدف است، افزود: زمان تصمیم‌گیری طرف‌های مذاکراتی ما فرا رسیده است.

اهرم‌سازی‌های‌های آمریکا

اما به رغم آگاهی همه طرف‌های مذاکره‌کننده از اینکه این طرف آمریکایی است که باید تصمیم بگیرد و تکلیف مذاکرات را روشن کند، آمریکا و همسو با آن، برخی از جریان‌ها در داخل، همچنان تلاش دارند با اهرم‌سازی و فضاسازی‌هایی مانند سواستفاده از موضوع تبادل زندانیان، توپ را در زمین ایران بیاندازند و جمهوری اسلامی را تحت فشار قرار دهند.

سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه درباره تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا، بیان داشت: موضوع زندانیان یکی از موضوعات جدی است که همواره در دستورکار و از بُعد انسانی اولویت ایران بوده که حل شود.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: این موضوع در مسیر موازی وین در جریان است و هیچ چیزی را منوط به گفت‌ وگوهای وین نکردیم. به نظر می رسد طرف آمریکایی در این حوزه هم تصمیم خود را نگرفته و منتظر نتایج وین است.

خطیب‌زاده خاطرنشان کرد: موضوع زندانیان موضوع انسانی است و انتقال زندانیان موضوعی است که می‌تواند از طریق مستقلی حل شود و زمینه خوبی باشد که نشان دهد رفتار آمریکا تغییر کرده است.

وجود اراده واقعی، لازمه دستیابی به توافق خوب و فوری

پیشرفت‌هایی که تا کنون در مذاکرات رخ داده است، تنها به دلیل وجود ابتکار عمل و جدیت در طرف ایرانی است و طرف غربی تنها با تعلل در تصمیم‌گیری و نداشتن اراده واقعی برای دستیابی به توافق، باعث تطویل مذاکرات شده و کار را به سمت فرسایشی شدن برده است.

حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان در دیدار با وزیر خارجه ایرلند در تهران با بیان اینکه ما رسیدن به یک توافق خوب را در دسترس می‌دانیم، اظهار کرد: معتقد هستیم که ابتکارات و پیشنهادات عملی مثبت و سازنده که جمهوری اسلامی ایران ارائه داده، راه را برای رسیدن سریع به چنین توافقی هموار کرده است.

وی همچنین در توییتی با اشاره به گفت‌ وگوی تلفنی خود با جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با بیان اینکه با جدیت در حال بررسی متن توافق هستیم، گفت: در صورت وجود اراده واقعی در طرف غربی آماده توافق خوب و فوری هستیم.

علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز در توییتر نوشت: دستیابی به توافق خوب بدلیل پیشرفت‌های قابل اعتنا در مذاکرات که عمدتا ناشی از ابتکارات ایران بوده، امکان‌پذیر است.

شمخانی تأکید کرد: اما مرحله پایانی مذاکرات وین بدون تصمیم‌گیری سیاسی غرب برای حل مسائل بسیار مهم باقیمانده که لازمه «متوازن‌سازی توافق» است، شکل نخواهد گرفت.

نقش‌آفرینی سیاسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی

اما در این میان نباید از نقش‌آفرینی سیاسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در روند مذاکرات غافل شد. آژانس انرژی اتمی نیز به رغم نقش فنی خود، در پازل غرب بازی کرده و در راستای اعمال فشار سیاسی بر جمهوری اسلامی ایران در روند مذاکرات تلاش کرده است.

سخنگوی وزارت امور خارجه در این مورد نیز تصریح کرد: درباره پرسش‌ها یا ادعاهای سیاسی که آژانس بین المللی انرژی اتمی در خصوص برخی اقدامات دور در ایران مطرح کرده که از نظر ما محلی نداشته است پاسخ دادیم این پرونده باید بسته شود. نباید مجرایی را برای فشارهای سیاسی آتی باز نگه دارد و یا این اشتباه را داشته باشد که از این مجرا می‌تواند فشاری را بگذارد.

سخنگوی وزارت امور خارجه بسته شدن پرونده ادعاهای سیاسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (pmd) علیه ایران را ضروری دانست و تاکید کرد ایران هیچ ضرب‌الاجلی را قبول نمی‌کند.

دستور کار مشخص تهران در مذاکرات

اکنون مذاکرات در نقطه‌ای قرار دارد که در همه حوزه‌ها اعم از حوزه رفع تحریم‌ها و حوزه اخذ تضامین، پیش از اینکه نیازمند مذاکره و گفت‌ وگو باشد، نیازمند تصمیم‌های سیاسی در پایتخت‌های اروپایی و واشنگتن است و این تصمیم می‌تواند نقطه‌ای برای بازگشت آمریکا به جمع اعضای برجام باشد.

جمهوری اسلامی ایران در تصمیم سیاسی خود مصمم است و علی باقری مذاکره‌کننده ارشد کشورمان پس از یک سفر کوتاه به تهران و حضور در جلسه شورای عالی امنیت ملی، یکشنبه شب یا دستور کار مشخص با هدف حل مشکلات باقی‌مانده، راهی وین پایتخت اتریش شد.

این در حالی است که به ادعای برخی از کارشناسان، مذاکرات به خط پایان نزدیک می‌شود، بدون اینکه غرب هنوز در این خصوص تصمیم‌گیری کرده باشد. با این وجود، مسئولیت هرگونه توافق یا عدم توافق به عهده طرف‌های غربی خواهد بود.

دور هشتم مذاکرات که از ششم دی ماه سال جاری در وین آغاز شده، یکی از طولانی‌ترین دورهای مذاکرات است و شرکت‌کنندگان سرگرم تکمیل پیش‌نویس متن توافق و تصمیم‌گیری در مورد برخی موضوعات اختلافی بوده‌اند.