حکایت معلمانی که خیاطی می‌کنند

نرگس صابری: موافقان با این طرح، هنوز هم نتوانسته‌اند پاسخ روشنی به این سوال بدهند که با خصوصی‌سازی آموزش و پرورش تکلیف معلمان غیررسمی چه می‌شود؟ با وجود اینکه هنوز مخالفان درباره درستی خصوصی‌سازی آموزش و پرورش قانع نشده‌اند، با سپردن بخشی از کار به پیمانکاران، گامی در عملی کردن این طرح برداشته شده است. برون سپاری، بازار کار جدیدی را برای معلمانی ایجاد کرده که برای دریافت حقوق و مزایای خود نه با آموزش و پرورش بلکه با پیمانکارانی که با این سازمان قرارداد بسته است، طرف میشوند. وضعیت نامساعد معلمان برون سپار دلایل فرضی مخالفان را در جهت رد طرح خصوصی‌سازی آموزش و پرورش به واقعیت نزدیک‌تر کرده است. اگرچه وظایف این افراد مانند همکاران رسمیشان است، اما حقوق و مزایای ناچیزی به صورت ساعتی دریافت می‌کنند. به طور کلی وضع دریافت حقوق این معلمان بسیار نامساعد است. حالا در ایام کرونا که مدارس تعطیل شده و کلاس‌های درس به صورت آنلاین برگزار می‌شود، وضعیت معلمان برون سپار نگران کننده‌تر از قبل هم شده است. آنها با وجود اینکه مانند کارکنان رسمی آموزش و پرورش تمام کلاس‌های خود را به صورت آنلاین برگزار و در جلسات امتحان شرکت کرده‌اند، شرایط یکسانی با معلمان رسمی ندارند. مهدی بهلولی، فعال صنفی معلمان در این باره به خبرآنلاین گفت: «به عنوان کسی که در آموزش و پرورش به عنوان فعال صنفی شناخته می شوم و حدود ۱۵ سال یا بیشتر با اخبار این سازمان، معلمان و مدرسه‌ها و .... ارتباط دارم، تا همین چند وقت پیش اسم معلمان برون سپار را نشنیده بودم! یعنی وقتی از طریق تلگرام با ما ارتباط گرفتند، من فکر می کردم که چنین  چیزی نباید وجود داشته باشد و زمانی که با بعضی از این معلمان ارتباط گرفتم، متوجه شدم این افراد زیر مجموعه‌ای از معلمان شرکتی هستند.» او ادامه داد: «معلم‌های شرکتی یک الگوبرداری از مدرسه‌های اجاره‌ای آمریکا هستند. یک مدرسه دولتی را همراه با دانش‌آموزان آن به پیمانکاران انتقال می‌دهند تا آنها، نیروهای خودشان را وارد مدرسه کنند. به این صورت است که حقوق چنین معلم‌هایی زیر دست پیمانکار می‌رود. زمانی که بنده همراه بازرس آموزش و پرورش به یک مدرسه شرکتی در سیستان بلوچستان سر زدیم، متوجه شدیم که حقوق اندک چنین معلم‌هایی حتی به موقع هم پرداخت نمی‌شود!» درباره معلمان برون سپار چه می‌دانید سالانه عده زیادی جوان در آزمون استخدامی آموزش و پرورش شرکت می‌کنند و در این میان تنها جمع محدودی از آنها پذیرفته می‌شوند. این سوال مطرح است که تکلیف دیگر افرادی که در آزمون شرکت کرده اند و رویای معلم شدن را در سر دارند، چه می‌شود؟ برخی از این افراد به صورت حق التدریس و ساعتی با امید به اینکه روزی استخدام شوند، در مدارس شروع به کار می‌کنند. درباره وضعیت معلمان حق التدریس، غیرانتفاعی، سرباز معلم‌ها و آموزشیاران نهضت سوادآموزی بارها شنیده‌ایم و رسانه‌های مختلفی نیز داد آنها را به گوش مردم و مسئولان رسانده‌اند، اما کمتر کسی درباره معلمان برون سپار چیزی می‌داند. پیدا کردن یکی از معلمان برون سپار و مصاحبه با او درباره وضعیت شغلی اش کار سختی است، زیرا آنها می‌ترسند با مصاحبه در شرایط بدتری قرار بگیرند. خود این معلمان تازه یکی دو سال است که از وجود هم آگاه شده و گام های کوچکی مانند فرستادن پیامک‌های گروهی به نمایندگان مجلس برداشته‌اند. با این وجود خبر آنلاین گفت‌وگویی با یکی از این معلمان که نمی خواهد نامش فاش شود،درباره وضعیت شغلی اش داشته است. بیشتر بخوانید: فراخوان استخدام ۲۸ هزار نفر در آموزش و پرورش در مرداد خبر خوش کدخدایی برای معلمان حق‌التدریس این معلم برون سپار درباره وضعیت شغلی اش گفت: «نیروهای برون سپاری تقریبا از سال ۸۵ تشکیل شده‌اند. هنرستان‌های دولتی دروس تخصصی را برای تدریس به ما می‌دهند. در ابتدا که کار را شروع کردم، با ساعتی سه هزار تومان دستمزد تدریس می‌کردم و کم کم این مبلغ افزایش پیدا کرد. البته دریافتی‌های ما به این صورت نبود که هر ماه حقوق دریافت کنیم.» او ادامه داد: «ما با شرکتی همکاری می‌کردیم که واسطه‌ای بین ما و آموزش و پرورش بود. روش کاری آن شرکت اینگونه بود که حقوق ما را از سازمان دریافت می‌کرد و سپس هرطور که خودش دلش می‌خواست به ما حقوق می‌داد. گاهی بعد دو سال اقدام به پرداخت حقوق من و همکارانم می‌کرد که البته باز هم تمام پول یکجا و به طور کامل پرداخت نمی شد.» این معلم برون سپار افزود: «این روزها که کرونا آمده است ما در شرایط سختی قرار گرفته‌ایم. با وجود اینکه اینترنت رایگانی که به معلمان رسمی تعلق گرفته بود هم به ما تعلق نگرفت، کلاس‌های آنلاین و امتحانات را برگزار کردیم، اما هنوز هیچ چیزی درباره پرداخت حقوق‌مان نگفته‌اند و نمی‌دانیم که اصلا حقوق به ما تعلق می‌گیرد یا نه.» بهلولی اما با اشاره به اینکه اصلی‌ترین مقصر این ماجرا آموزش و پرورش است گفت: «بسیاری از معلم ها اعتراض دارند که حقوق‌شان با تاخیر پرداخت می‌شود. البته وقتی پای صحبت پیمانکاران می‌نشینیم، می‌گویند که آموزش و پرورش بودجه را دیر در اختیار ما گذاشت و واقعا هم حرف حق می‌زنند. در بسیاری از موارد آموزش و پرورش مقصر است نه پیمانکارها.» او ادامه داد: «بزرگ‌ترین دلیل این مشکل، خصوصی‌سازی آموزش و پرورش است. در جهان وقتی از خصوصی سازی آموزش و پرورش صحبت می‌شود تقریبا از ۱۰ روش می‌کنند که یکی از روش‌ها همین اجاره‌ای هاست.» ما را به رسمیت نمی شناسند اگرچه با توجه به شرایط حاد کرونا، مدارس تعطیل شده‌اند ولی همچنان معلمان رسمی، حق التدریسی و ... در حال انجام وظیفه هستند. معلمان وظایف خود را مانند قبل انجام می‌دهند، ولی دریافتی‌ها مانند سابق نیست و حق التدریس‌ها و دیگر معلمان غیررسمی، نگران آینده شغلی خود در این شرایط هستند. سوال اصلی گزارش این است که در این روزهای کرونایی، تکلیف دریافتی‌های هر چند ناچیز این معلمان  چه می‌شود؟ معلم برون سپاری که نخواست نامش فاش شود در این باره گفت: «در ایام امتحانات اگر ما نزدیک به چهار ساعت مشغول به کار باشیم، حقوق دو ساعت به ما تعلق می‌گیرد. با وجود این دریافتی‌های ناچیز، هیچ امیدی باقی نمی‌ماند. من و اکثر همکارانم در رنج سنی ۳۰ تا ۴۵ سال هستیم و به کار خود عادت کرده‌ایم و جای دیگری ما را نمی‌خواهند. نام ما حتی در فهرست حضور و غیاب دانش‌آموزان هم نیست و انگار حتی  نمی‌خواهند ردپایی از معلمان برون سپار  باقی بماند. واقعیت این است که ما همپای معلمان رسمی مشغول به کار هستیم، ولی حتی ما را به رسمیت نمی‌شناسند.» او با اشاره به اینکه انگیزه تدریس از آنها گرفته شده است گفت: «من در حال حاضر به دلیل وضعیت نامساعد حقوقم، مجبور به کار در یک کارگاه خیاطی شدم و می‌دانم بسیاری از همکارانم هم با چنین مشکلی دست و پنجه نرم می‌کنند.» صدایی که به گوش نمی‌رسد! معلمان برون سپار که بسیاری از ما حتی از وجود آنها خبر هم نداشتیم، در شرایط بدی کار می‌کنند. بسیاری از آنها مجبورند در کنار شغل معلمی به کارهای دیگر روی بیاورند و این مساله نه تنها انگیزه آنها را پایین می‌آورد، بلکه برای کودکان و نوجوان نیز چیز بدی است، زیرا معلمانی به آنها آموزش خواهند داد که خسته هستند و هیچ انرژی و انگیزه‌ای ندارند و امید برای پیشرفت در کار در دل آنها مرده است. آموزش و پرورش نه تنها در این مدت  اقدامی برای بهبود وضعیت آنها نکرده، بلکه با پاک کردن نامشان ازفهرست حضور و غیاب و عدم توجه به شرایط نامساعدشان دستش در وضعیت پیش آمده آلوده است و باید پاسخگو باشد. بهلولی در پایان گفت: «روش‌هایی که در جهان برای خصوصی سازی این سازمان، آزمون شده، به این شکل نیست که معلم ۵۰۰ هزار تومانی استخدام کنند و به موقع هم حقوقش را پرداخت نکنند. این افراد فقط تا زمانی معلم خواهند ماند که شغل بهتری برای آنها وجود نداشته باشد. وقتی بیکاری زیاد است این معلمان مجبور می‌شوند به این روند کاری ادامه دهند، اما این به نوعی استعمار است نه استخدام.» ۲۳۵۲۳۲