گردشگران
ايرانی در راس گردشگران خارجی که از مقبره مولانا ديدار ميکنن، قرار دارن.
گفتنیه که در سالهای گذشته ترکیه تلاش زیادی کرده تا مولانا جلال االدین
را به عنوان یک شاعر ترک به جهان معرفی کنه.
قونیه شهری مذهبیه که در
مرکز کشور ترکیه و در شمال استان آنتالیا و جنوب آنکارا واقع شده. استان
قونیه از لحاظ مساحت بزرگترین استان ترکیه به شمار میره. جمعیت شهر قونیه
بیش از یک میلیون نفره. در قرن 13 میلادی، قونیه پایتخت علاءالدین کیقباد
پادشاه سلجوقیان روم بود و این شهر به برکت حضور پدر مولانا به یکی از
مراکز تدریس علوم دینی تبدیل میشه. بعد از فوت پدر، مولانا به وعظ و تدریس
علوم دینی در مساجد و مدارس قونیه ادامه میده. دیدار شمس تبریزی مولانا را
شوریده حال کرده و در وصل و هجرانش دیوان کبیر را سرود. پس از ناپدید شدن
شمس تبریزی، بنا به درخواست حسام الدین چلبی، مولانا مثنوی معنوی را به نظم
درمیاره. مولانا که از 14 سالگی به همراه پدر در قونیه زندگی میکرده در 17
دسامبر 1273 میلادی مصادف با 27 جمادی الاول سال 672 هجری قمری در سن 59
سالگی در قونیه از دنیا میره. مقبره مولانا هر ساله زیارتگاه عاشقانشه و
این شهر رو زنده نگه داشته ، طور که روزی پنج بار صدای اذان از گوشه و کنار
و از مساجد متعدد، زیبا و قدیمی اون شنیده می شه.
مقبره ی مولانا
که در حال حاضر به عنوان سمبل شهر قونیه از اون یاد می شه، در واقع محل
سکونت پدر و خانواده ی مولوی درموقع اقامتشون در قونیه بوده. پدر مولانا
بعد از مرگ در همون خانه به خاک سپرده شده و مجالس سماع مولانا نیز در همین
خانه برگزار می شده. مولانا نیز پس از مرگ در همین مکان دفن شد. همچنین
بهاءالدین، پسر مولانا، بعضی از اقوام و یاران و مقبره ی مولانا دارای گنبد
بزرگ سبز رنگ 16 وجهیه که مخروطی در بالای آن قرار داره. این گنبد در سال
1397 میلادی توسط کارابان اوغلو ساخته شده و بر بالای آن با هنر کاشی کاری
آیة الکرسی نقش بسته. در بالای در ورودی مقبره، این بیت شعر به زبان فارسی
نوشته شده است:
کعبة العشاق باشد این مقام هر که ناقص آمد اینجا شد تمام
زمانی
که وارد این فضای روحانی می شی، قدم به قدم با نوای نی و بوی عود، آهسته
آهسته حرکت می کنی و در جلوی مزار مریدان مولانا ادای احترام می کنی. سپس
به
مقبره ی مولانا،
پسرش بهاء الدین و پدرش سلطان العلماء می رسی. بعد افراد دیگری از خاندان و
یارانش رو پشت سر می گذاری. پس از عبور از کنار قبرها می تونید از موزه
بازدیدکنین. در این موزه آثار به جا مانده از گذشتگان از جمله لباس، کلاه،
تسبیح، جانماز، قرآن های دست نویس و کتب نفیس دیگر، دیوان حافظ و سایر
اشیاء قدیمی به نمایش گذاشته شدند. پس از بازدید از موزه، نهایتا می تونین
این فضای معنوی را پشت سر بگذارید.
رقص سماعسماع که در لغت
به معنی شنیدن، شنوایی و هرچیزیه که به اون مربوط می شست. در فرهنگ دراویش و
صوفیان به معنی جدا شدن از خود و فنا شدن در ذات اقدس الهیه. دراویش
معتقدن سماع در عارف حالتی را ایجاد میکنه که به اون وجد میگن. مراسم وجد و
سماع عموما در فضایی به شکل دایره انجام میشه. دایره نماد زمانه که آغاز و
پایانی نداره. شاید هم بی ارتباط با چرخش سیارات به دور خورشید نباشه.
دایره در فرهنگ دراویش نماد ابدیته. نی و دف مهمترین ابزار موسیقی دراویشه.
نوای موسیقی نی، نوای شکایت به درگاه الهیه و درویش از خدا میخواد که اونو
به اصل خودش برگردونه. در مراسم سماع علاوه بر نی و دف از ساز های رباب،
تنبور، تار و کمانچه نیز استفاده میشه. مولوی اعتقاد داشت اونچه که به صورت
عادی نمیشه توصیف کرد، میتوان در غالب شعر، موسیقی و رقص بیان کرد و اونچه
امروز مریدانش انجام می دن تقلیدی از اونچه که اون و اطرافیانش در قرن
هفتم می اندیشیده ست.
مراسم سماع در همه ایام سال در
قونیه
برگزار میشه. در ایام بزرگداشت مولانا که مصادف با سالگرد وفاتش برگزار می
شه مراسم نمادین رقص سماع در سالنی که به همین منظور در قونیه ساخته شده
در چندین شب متوالی برگزار میشه. در این مراسم در ابتدا اشعاری از مثنوی
به زبان ترکی خونده میشه و بعد موسیقی با اجرای تک خوانی به زبان ترکی اجرا
میشه و بعد دراویش با لباس های بلند سفید و دامن چین دار و کلاه های بلند
نمدی، یکی بعد از دیگری به دنبال مولا یا مراد خودشون ظاهر میشن و بعد از
ادای احترام، شروع به چرخیدن میکنند. حرکات موزون مشخصه ی اصلی رقص
سماعه.
مراسم
سماع شامل چهار سلام ست که این چهار سلام هر کدوم معرف یک معنی خاصه. سلام
اول معرف شریعت، سلام دوم طریقت، سلام سوم حقیقت و سلام چهارم معرفت رو
معرفی میکنه.
شهر قونیهتپه ی علاءالدین در قسمت مرکزی شهر
قونیه قرار داره که در بالای اون یک پارک زیبا بنا شده و چشم انداز خوبی
داره. خیابونی که روبروی این تپه ست به مقبره ی مولانا ختم می شه. در دو
طرف همین خیابون مراکز متعددی برای خرید وجود دارن. پیاده روها بزرگ و
تمیزن. در کوچه ی پشت مقبره مولانا میشه انواع سوغاتی های از قبیل قاب عکس،
مجسمه های کوچک، کریستال های چرخان با تصاویری از مولانا، مقبره یا دراویش
چرخان رو تهیه کرد و قیمت اون ها از 6 تا 20 لیر متغیره. قیمت ها تقریباا
ثابته و با چونه زدن، زیاد تغییر نمی کنه.
مردم
عادی به زبان ترکی صحبت می کنند و انگلیسی متوجه نمیشن ولی در مراکز
توریستی، هتل ها و باجه های پلیس میتونین به زبان انگلیسی صحبت کنین. قونیه
شهریه که مردمش به دیدن گردشگر خارجی عادت کردن و با گردشگران خیلی خوب
برخورد میکنن. اگر از عابری نشانی بپرسین، حتی اگر زبان انگلیسی ندونه، با
اشاره شما را به بهترین نحو راهنمایی میکنه. پوشش زنان آزاده و خانم هایی
با حجاب کامل یا روسری های رنگی و لباس گشاد و بلند زیدا به چشم میخورن.
رفت و آمد در شهر قونیهوسایل
حمل و نقل عمومی در محدوده مرکزی شهر به راحتی مسافرین رو جابجا می کنن.
تاکسی، مینی بوس، اتوبوس و تراموا در اکثر محدوده های مرکزی شهر وجود داره و
کرایه ی هر نفر برای تراموا یک و نیم لیره و تاکسی به نسبت گرون تره و با
تاکسی متر محاسبه می شه. به عنوان مثال در محدوده های نزدیک و مرکزی شهر
حدود 7 لیر و کرایه ی مناطق دورتر حدود 20 – 15 لیر می شه. تراموا تا ساعت
12 شب کار می کنه و حتی در ساعات دیروقت شب هم شما در شهر احساس ناامنی نمی
کنین. در ساعات شلوغ عصر و غروب ، تراموای شهری مملو از جمعیت می شه و جای
نشستن نیست. مردان و جوانان جای خود را به زنان و افراد مسن تر می دن تا
بشینن.
در انتهای خیابانی که به مقبره ی مولانا می رسه، مغازه هایی با انواع خوراکی جات و شیرینی های مخصوص شبیه آب نبات های سفید رنگ یا انواع پارچه های منقوش براس سجاده و جانماز و همچنین انواع قاب عکس جلب توجه می کنه. قونیه شهره دانشگاهیه و دانشجوهای زیادی از داخل و خارج کشور در اون تحصیل میکنن. تکدی گری در سطح شهر دیده نمی شه و زمانی که اذان ظهر گفته می شه سیل مردم معمولی و ترک زبان را می بینین که به مسجد میرن و نماز میخونن. غذاهای ترکی شباهت زیادی با غذاهای ایرانی داره ولی برنج، به اون صورتی که ما درست می کنیم دیده نمی شه. ترک ها از بلغور جو همراه پیاز داغ غذایی شبیه کته استانبولی ما می پزن. انواع خوراک ها و خورشت ها با گوشت، سبزیجات، سیب زمینی، هویج و بادمجان را می تونین توسفره ی اونها ببینین. انواع سالاد، سالاد الویه، غذایی با نخود سبز، گوشت کوبیده و انواع کوفته که بعضا تند هم هستند و انواع سوپ های خوشمزه رو درست می کنن. کباب ترکی که برای هممون آشناست و انواع دسر و شیرینی جات شبیه باقلوا، شیر برنج و شله زرد و پودینگ ها رو هم می تونین ببینین و نوش جان کنین.نقاط دیدنی قونیهقونیه غیر از مقبره مولانا و مراسم های سماع خیره کننده، جاذبه های گردشگری دیگری نیز دارد.مسجد علاء الدین کیقبادبه
این مسجد، مسجد چهار پادشاه هم می گن. این مسجد در نزدیکی تپه ی علاءالدین
قرار داره و منبر چوبی و منبت کاری شد ش بسیار زیباست و از آثار هنری دوره
ی سلجوقیان محسوب می شه. این مسجد در واقع محل وعظ و خطابه ی پدر مولانا و
بعد از آن، خود مولانا بوده.
تربت شمسدر
واقع مسجد کوچکیه که به یادبود شمس تبریزی و بعد از ناپدید شدن نهاییش
ساخته شده وروایتی هست که میگه در زیر مسجد چاهی وجود داره که گمان میشده
شمس را به قتل رسوندن و در اون چاه انداخته باشن. فضای داخلی تربت شمس
نسبتا کوچیکه و دیوار و سقف گنبدیش با آیات قرآن و نقوش زیبا تزیین شده.
بعضی اشعار فارسی هم در گوشه و کنار اون دیده می شه.
مرام Meramدر
واقع منطقه ی ییلاقی در حاشیه ی شهر قونیه ست که محل زندگی تابستونی
مولانا و مریداش بوده و اشعار مثنوی در اونجا سروده شده. مجالس وجد و سماع
هم در همین محل اجرا میشده. خونه ای متوسط که نسبتا هم ساده تزیین شده و در
کنار آن مسجد کوچیکی بنا شده. ایوان این خونه مشرف به رودخانه و مناطق
سرسبز و خوش منظرست. این خونه ی ییلاقی به همراه باغچه سرا ( مقبره ی کنونی
) از طرف سلطان علاء الدین جهت سکونت به پدر مولانا هدیه شده. برای رفتن
به منطقه ی مرام باید از تاکسی استفاده کنین و تو این منطقه مقبره طاووس
بابا و چند تن دیگر از مریدان مولانا هم وجود داره.
مقبره طاووس باباطاووس
بابا حکیم هندی بوده که به اثرات دارویی نمک و بعضی گیاهان اعتقاد داشته و
برای دیدن مولانا از هند به قونیه اومده. طاووس بابا در قونیه ساکن میشه و
به جمع سالکان طریقت می پیونده و در همان جا دار فانی را وداع می گه. در
کنار پنجره ی مقبره مقادیری نمک گذاشته شده که گردشگران از اون می چشند.
مقبره آتش باز ولیمدفن
آشپز و خدمتکار وفادار مولاناست و در نزدیکی مرام قرار داره. در مورد آتش
باز نیز داستان هایی بر سر زبان هاست که صحت آن می تونه مورد تردید باشه.
هرچی که هست نام آتش باز هم کنایه به همین داستانهاست. اگر به قونیه سفر
کردین از بازدید مراسم رقص سماع و تور سیاحتی کاپادوکیه غافل نشین.
امیدواریم که این مطالب برای شروع سفر براتون کافی بوده و باشه.
برنامه ای که براتون برای این مراسم باشکوه در نظر گرفتیم شامل:
۴ شب و ۵ روز اقامت در
هتل های قونیه ، مراسم عرفانی مولانا ، رقص سماع ، تور خرید و…..
پرواز قشم ایر یا زاگرس ، بیمه مسافرتی ، ترنسفر فرودگاهی و راهنمای فارسی
گشت
شهری + بلیط شرکت در مراسم سماع که هزینش به مبالغ بالا اضافه میشه (شامل
موزه و مقبره مولانا + مسجد شمس تبریزی + طاووس بابا به همراه ناهار و مرکز
خرید KENT PLAZA)
جهت اطلاعات بیشتر درباره تور قونیه یا تور ویژه مراسم بزرگداشت مولانا با ما تماس بگیرید: ۸۸۵۵۹۹۲۵
