بورل: مذاکرات وین به خاطر مانع‌تراشی روسیه به تعویق افتاد

جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ه اخیرا برای شرکت در کنفرانس بین‌المللی دوحه به منطقه سفر کرده بود، روز دوشنبه در پارلمان اروپا درباره مذاکرات وین گفت که مذاکرات برای احیای  برجام[توافق هسته‌ای] در حال نزدیک شدن به نتیجه‌ نهایی نیست.

بورل ادامه داد: باعث تاسف خواهد بود وقتی به نوعی از توافق بسیار نزدیک هستیم، نتوانیم به آن دست بیابیم. اما نمی‌توانم تضمین کنم به یک توافق می‌رسیم.

این ارزیابی بدبینانه مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره مذاکرات وین در حالی مطرح می‌شود که او در حاشیه کنفرانس دوحه در جمع خبرنگاران گفته بود،‌ توافق ممکن است «ظرف چند روز» حاصل شود.

در حالی که این آمریکا است که  باید برای بازگشت به برجام و احیای آن تصمیم سیاسی بگیرد و همچنان این تصمیم از سوی مقامات این کشور گرفته نشده، بورل در پارلمان اروپا گفت: به نظر می‌رسد دو هفته پیش ما تقریبا به آن[ توافق] دست پیدا کرده بودیم. بعد روسیه مانع‌تراشی کرد.

بورل گفت، روسیه به دنبال اهرم فشاری علیه غرب در زمینه حمله‌اش به اوکراین بود.

به گفته مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روسیه به ویژه می‌خواست مانع لغو تحریم‌های نفتی ایران شود، «چون اگر ایران تولیدات نفت را از سر بگیرد، منابع بیشتری در بازار[جهانی انرژی] تامین خواهد شد و این به نفع روسیه نیست.»

او در ادامه گفت، روسیه با دریافت تضمین‌های لازم از مخالفت دست کشید اما بروز اختلاف های دیگری که در نهایت، بخشی از توافق نیستند، از جمله جایگاه سپاه پاسداران در ایران و درخواست ایران برای حذف نام آن از فهرست سازمان‌های تروریستی آمریکا باعث توقف در پیشرفت مذاکرات شده است.

به گزارش ایسنا، اظهارات بورل در پی این مطرح می‌شود که با ایجاد تغییراتی در مناسبات سیاسی بین‌المللی در پی حمله روسیه به اوکراین و اعمال تحریم‌های اقتصادی توسط‌ وزارت خزانه‌داری آمریکا و برخی کشورهای اروپایی بر اشخاص و نهادهای روسی، دور هشتم مذاکرات وین برای احیای توافق هسته‌ای با پیچیدگی‌هایی مواجه و چند روز پیش، تا اطلاع ثانوی متوقف شد.

این وقفه در حالی به دنبال تحولات اخیر پیش آمد که به گفته طرفین، پیشرفت‌های چشم‌گیری در مذاکرات ایجاد شده بود. بخشی از این تحولات، کشمکش‌هایی است که در روابط واشنگتن - مسکو در زمینه درخواست روسیه مبنی بر دریافت ضمانت کتبی از آمریکا جهت مصون ماندن روابط اقتصادی-تجاری‌اش با ایران از تحریم‌ها ایجاد شده است. دولت آمریکا موضوع تحریم‌های روسیه را که در پی حمله آن به اوکراین اعمال شده‌اند به روند مذاکرات وین بی‌ربط دانسته و با هرگونه صدور معافیت یا ارائه تصمین در این زمینه، مخالفت کرد.

در این راستا، ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا مدتی قبل با اشاره به اینکه واشنگتن شراکت مسکو در پروژه‌های هسته‌ای ایران ذیل برجام را تحریم نخواهد کرد، مدعی شد که این کشور به روسیه اجازه نخواهد داد از توافق هسته‌ای به عنوان راه گریزی از تحریم‌های مرتبط با اوکراین استفاده کند.

جوزپ بورل، مسئول سرویس سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام در پیامی توییتری درباره مکث در مذاکرات وین گفته بود: به دلیل عوامل خارجی به مکث در گفتگوهای وین نیاز است. متن نهایی اساسا آماده و روی میز است. به‌عنوان هماهنگ‌کننده، من به همراه تیمم به ارتباط با همه اعضای برجام و ایالات متحده برای غلبه بر وضعیت فعلی و توافق ادامه خواهم داد.

سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان هم در این باره تاکید کرد: وقفه اعلام شده در مذاکرات وین می‌تواند زمینه‌ساز حل‌ موضوعات باقی‌مانده و بازگشت نهایی باشد. دستیابی به‌ موفقیت در گفتگوها تمرکز اصلی همه طرف‌ها خواهد بود. هیچ عامل خارجی‌ای بر اراده مشترک ما برای حرکت به سمت یک توافق جمعی اثر نخواهد گذاشت.

علاوه بر این، حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه ایران اخیرا در دیدار با انریکه مورا، معاون بورل و نماینده اتحادیه که اخیرا برای رایزنی درباره مذاکرات وین در راستیا احیای توافق هسته‌ای به ایران سفر کرده بود، با بیان این که جمهوری اسلامی ایران با جدیت در مذاکرات وین حضور یافته و برای رسیدن به توافق، ابتکارات لازم را ارائه کرده است، تصریح کرد که طرف‌های دیگر به ویژه دولت آمریکا باید جهت حل و فصل موضوعات باقی‌مانده رویکردی واقع بینانه اتخاذ نمایند.

وزیر امور خارجه افزود: فقدان تصمیم سیاسی آمریکا برای رفع تحریم هایی که به انتفاع اقتصادی مردم ایران گره خورده، مانع کنونی رسیدن به نتایج نهایی بوده و برای ما برخوردار شدن از منافع کامل اقتصادی و رفع موثر تحریم ها اولویت اساسی است.

 اشاره بورل به موضوع خارج کردن نام سپاه از «لیست سازمان‌های تروریستی» آمریکا در حالی است که امیرعبداللهیان روز شنبه در این باره گفت: موضوع خارج کردن اسامی اشخاص حقیقی و حقوقی از لیست قرمز و از مجموعه تحریم‌ها و اقدامات یکجانبه‌ای که آمریکایی‌ها علیه ایران اعمال کرده‌اند، یکی از موضوعات جدی مذاکرات اخیر ما در وین است. وقتی می‌گوییم اشخاص حقیقی و حقوقی، در حوزه اشخاص حقوقی برخی از هولدینگ‌های بزرگ اقتصادی و مؤسسات بزرگ حکومتی ما قرار دارند و یکی از موضوعات، مربوط به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است.

وی تاکید کرد: در موضوع سپاه پاسداران حتما آنچه برای ما مهم است، این است که باید جایگاه و نقش سپاه و شأن قانونی سپاه به عنوان مهمترین بخش امنیتی و دفاعی کشور ما مورد توجه قرار بگیرد. ما در این رابطه پیام‌هایی را با آمریکایی‌ها تبادل کرده‌ایم و این یکی از موضوعاتی است که همچنان در دستور کار ما قرار دارد.

وزیر امور خارجه افزود: البته مقامات عالیرتبه سپاه به ما در وزارت خارجه نکته‌ای را همواره یادآوری می‌کنند و می‌گویند شما در راستای منافع کشور هر آنچه را لازم است انجام دهید و اگر به نقطه‌ای رسیدید که موضوع سپاه مطرح بود، این موضوع نباید مانعی برای شما باشد. این را می‌گویند و به نظر من مقامات عالی سپاه، به نوعی  از خودگذشتگی نشان می‌دهند و ایثارگری خودشان را به حد اعلا می‌رسانند که اگر واقعا دیدید جمع‌بندی این است که در این توافق، منافع کشور حاصل می‌شود، اصلا موضوع سپاه پاسداران جزو اولویت‌هایتان قرار نگیرد.

امیرعبداللهیان ادامه داد: ولی ما با در نظر گرفتن جمیع مسائل کشور و منافع مردم و با نگاه به رویکرد آمریکایی‌ها، بالاخره سپاه از مجموعه‌ای از اشخاص تشکیل شده و سازمانی را در خدمت به کشور و مردم تشکیل داده و وقتی می‌گوییم سپاه یعنی سردار حاج قاسم سلیمانی. هیچگاه به خودمان اجازه نمی‌دهیم که در کنار سایر مسائل لاینحلی که همچنان با طرف آمریکایی باقی مانده - با وجود مجوزی که مقامات عالیرتبه سپاه به ما می‌دهند - به طرف آمریکایی بگوییم موضوع سپاه برای ما قابل حل است و از آن عبور کنیم. حتما موضوع سپاه بخشی از مذاکرات ما است؛ مانند سایر موضوعاتی که همچنان بین ما و آمریکایی‌ها در حال رفت و برگشت است.

وی افزود: با توجه به آنچه بین ما و آمریکایی‌ها باقی مانده، فکر می‌کنم اگر آمریکایی‌ها رویکردی واقع‌بینانه داشته باشند، توافق دست‌یافتنی است؛ اما اگر آمریکایی‌ها بخواهند با رویکردی غیرواقع‌بینانه و با بخشی از کار با برخی شتاب‌زدگی‌ها بخواهند ما را وادار کنند که از خطوط قرمز کشور و مردم عبور کنیم، بی‌تردید آمریکایی‌ها مسئول شکست مذاکرات خواهند بود.