انقلاب دتکتورهای متان برند اروپایی پروسنس Prosense در ایمنی صنعتی

در دنیای امروز که صنایع به‌سرعت در حال گسترش‌اند و تجهیزات سنگین در معرض ترکیبات شیمیایی و گازهای متنوع قرار دارند، کوچک‌ترین نشتی می‌تواند منجر به فاجعه شود. حادثه تلخ و اخیر در پالایشگاه شیراز، که به‌دنبال نشت ناخواسته‌ی گاز، جان سه انسان را گرفت، تنها یکی از هشدارهای جدی درباره لزوم نظارت دائم بر گازهای خطرناک است. در این میان، دتکتور گاز صرفاً یک حسگر یا دستگاه معمولی نیست؛ بلکه نقشی حیاتی ایفا می‌کند—مثل نگهبانی همیشه بیدار که بدون وقفه، تغییرات محیط را رصد کرده و به‌محض بروز خطر، هشدار می‌دهد.

دتکتور گاز متان؛ تصمیم‌ساز خاموش در برابر خطری بی‌رنگ

دتکتور گاز متان CH4 نه یک جعبه ساده الکترونیکی‌ست و نه صرفاً ابزاری برای هشدار دادن. این دستگاه، مثل نگهبانی بی‌خواب، محیط را دائماً پایش می‌کند و هر ثانیه آماده است که در صورت بروز کوچک‌ترین نشت متان، سیگنالی صادر کند که شاید از بروز فاجعه‌ای بزرگ جلوگیری ‌کند. آنچه این دستگاه را متمایز می‌کند، هوشمندی بی‌ادعای آن است: بدون صدا، بدون نور، اما با دقتی نفس‌گیر، جان انسان‌ها، تأسیسات و فرآیندهای صنعتی را از خطرات انفجار و مسمومیت محافظت می‌کند.

در دل ساختار پیچیده دتکتور متان، مجموعه‌ای از فناوری‌های حساس قرار گرفته که با کوچک‌ترین تغییری در ترکیب گازهای محیط، واکنش نشان می‌دهد. اما فراتر از سخت‌افزار، دتکتور متان یک مفهوم در مهندسی ایمنی است؛ مفهومی که با اندازه‌گیری، پایش، ثبت، هشداردهی و حتی کنترل مستقیم تجهیزات دیگر، نقشی کلیدی در طراحی زیرساخت‌های ایمن ایفا می‌کند. یک دتکتور حرفه‌ای نه‌تنها گاز را تشخیص می‌دهد، بلکه با سیستم‌های اعلام خطر، خاموش‌کننده‌های خودکار و پروتکل‌های SCADA در تعامل است تا فرآیند تصمیم‌گیری در شرایط بحرانی، سریع، دقیق و بدون دخالت انسان انجام شود.

شناخت انواع سنسورهای تشخیص گاز متان

🔹 سنسور کاتالیتیک (Catalytic Sensor):

پایه‌ای‌ترین فناوری مورد استفاده در دتکتورهای گاز متان، سنسورهای کاتالیتیک هستند. عملکرد این سنسورها بر اساس واکنش اکسیداسیون گاز روی سطح یک کاتالیزور داغ صورت می‌گیرد. در این فرآیند، گاز متان هنگام برخورد به سطح المنت فعال، با اکسیژن ترکیب شده و گرمایی تولید می‌کند که متناسب با غلظت گاز است. این گرما توسط یک پل مقاومتی (مانند Wheatstone Bridge) اندازه‌گیری شده و به سیگنال الکتریکی تبدیل می‌شود.
✅ مقرون‌به‌صرفه،
✅ مناسب برای محیط‌های پرتهویه،
✅ عملکرد قابل‌قبول در بازه 0 تا 100 درصد LEL،
اما این نوع سنسور به اکسیژن محیط وابسته است و ممکن است در فضاهای با غلظت بخارات شیمیایی یا گردوغبار عملکرد ضعیف‌تری داشته باشد.

🔹 سنسور پلستوری (Pellistor Sensor):

نسل تکامل‌یافته‌ی سنسورهای کاتالیتیک، سنسورهای پلستوری هستند. ساختار جفتی آن‌ها شامل دو عنصر (یکی فعال، یکی مرجع) است که موجب افزایش دقت اندازه‌گیری و کاهش خطای ناشی از شرایط محیطی می‌شود. سنسور پلستوری برای شناسایی متان در محدوده 0 تا 100 درصد LEL، از پایداری دمایی بالایی برخوردار است و نسبت به نویزهای الکتریکی و مکانیکی مقاوم است.
✅ دقت بالا،
✅ عملکرد سریع،
✅ عمر طولانی،
✅ قابل تعویض و پیش‌کالیبره‌شده در بسیاری از مدل‌های صنعتی.

🔹 سنسور مادون‌قرمز (Infrared Sensor یا IR):

در فضاهایی که امکان افت اکسیژن، وجود ترکیبات خورنده یا رطوبت زیاد وجود دارد، سنسورهای IR بهترین گزینه هستند. این سنسورها بدون تماس مستقیم با گاز و تنها با تشخیص جذب طول موج مشخصی از نور توسط مولکول‌های متان، غلظت را محاسبه می‌کنند.
✅ کاملاً مستقل از اکسیژن،
✅ مقاوم در برابر آلودگی و خورندگی،
✅ طول عمر بسیار بالا،
✅ مناسب برای محیط‌های پرخطر یا فاقد تهویه طبیعی.

بررسی تخصصی دتکتورهای متان برند پروسنس Prosense

✅ دتکتور متان PE KAYO-3112؛ مخصوص ایستگاه‌های سوخت‌رسانی

مدلی خاص و هوشمند که نه‌تنها گاز متان را با سنسور کاتالیتیک با دقت بالا در بازه 0–100%LEL تشخیص می‌دهد، بلکه به یک شتاب‌سنج داخلی نیز مجهز است. در صورت برخورد وسایل نقلیه به پایه نصب، دتکتور با تحلیل لرزش، فرمان قطع جریان گاز یا آتش‌نشانی را صادر می‌کند.
🔸 خروجی‌های متنوع (4-20mA، Modbus RTU، ولتاژ)
🔸 بدنه آلومینیومی با IP65 برای نصب فضای باز
🔸 کنترل از راه دور از طریق نرم‌افزار Prosense
🔸 پشتیبانی از رله‌های P-3R+ برای مدیریت آژیر یا شیر برقی
مدلی ایده‌آل برای پمپ‌بنزین‌ها، ایستگاه‌های CNG و تأسیسات گاز مایع

✅ دتکتور متان سری اقتصادی PE-3112؛ دقت بالا در دل شرایط خشن

این مدل کلاسیک از سری PE، ترکیبی از سنسور کاتالیتیک، بدنه مقاوم و خروجی آنالوگ 4-20mA را در قالبی مستحکم ارائه می‌دهد. مناسب برای نصب در محیط‌های پرخطر، قابل‌انفجار و فضای باز.
🔹 بدنه آلومینیومی دایکست، درجه حفاظت IP65
🔹 گواهینامه‌های ATEX و IECEx
🔹 کنترل از راه دور + پشتیبانی از رله PE-2R+
🔹 قیمت رقابتی و نگهداری آسان
گزینه‌ای عالی برای پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها و صنایع گازسوز

✅ دتکتور متان P-3135؛ عملکرد حرفه‌ای با قلب پلستوری

این دتکتور با بهره‌گیری از سنسور پلستوری با دقت بالا، خروجی‌های متنوع (آنالوگ، دیجیتال و رله)، قابلیت تعویض سنسور، و بدنه فولاد ضدزنگ، یکی از گزینه‌های محبوب برای صنایع سنگین به شمار می‌رود.
🔸 سنسور قابل تعویض با هد پیش‌کالیبره
🔸 پشتیبانی از Modbus RTU برای اتصال به SCADA
🔸 طراحی قابل نصب روی سقف یا دیوار
🔸 سری P با ماژول رله قابل ارتقا
ایده‌آل برای صنایع شیمیایی، سردخانه‌های صنعتی و واحدهای گازرسانی بزرگ

✅ دتکتور متان P-3133؛ فناوری مادون‌قرمز برای محیط‌های حساس

دتکتور گاز متان مدل P-3133 با استفاده از سنسور مادون‌قرمز (Infrared) طراحی شده است تا در محیط‌هایی که احتمال زوال پلستورها یا کاهش اکسیژن وجود دارد، عملکرد پایدار و دقیقی ارائه دهد. این دستگاه، ترکیبی از ظرافت مهندسی و مقاومت صنعتی است.

🔸 سنسور IR با عملکرد در بازه 0 تا 100% LEL
🔸 خروجی‌های هم‌زمان: 4–20mA، Modbus RS485، رله
🔸 مناسب برای اتاق‌های کنترل، محیط‌های خورنده یا آلوده
🔸 نصب سقفی یا دیواری با ورودی دوگانه کابل (۲ × ½ اینچ)
🔸 قابلیت تعویض سنسور با هد پیش‌کالیبره و کنترل از راه دور

P-3133 انتخابی هوشمندانه برای صنایعی‌ست که به‌دنبال دقت بالا، طول عمر طولانی و استقلال از شرایط محیطی هستند.

✅ دتکتور متان PQD-3135؛ سنسور جفت کاتالیتیک، هوشمند، دقت و امنیت در سطح حرفه‌ای

مدلی پیشرفته از سری PQD که با بهره‌گیری از سنسور پلستوری، نمایشگر OLED، منوی کاربرپسند و ثبت اطلاعات گسترده، فراتر از یک دتکتور ساده عمل می‌کند. این دستگاه، برای مهندسانی طراحی شده که تنها به هشدار قانع نیستند، بلکه اطلاعات می‌خواهند، تحلیل می‌خواهند، کنترل می‌خواهند.

🔸 ثبت بیش از ۲۵۰ رویداد (آلارم، خطا، کالیبراسیون، سرویس)
🔸 نمایش گرافیکی غلظت گاز در ۸ ساعت گذشته
🔸 کالیبراسیون بدون نیاز به باز کردن درب، با کلید مغناطیسی
🔸 قابلیت شبیه‌سازی خروجی 4-20mA برای تست بدون گاز
🔸 آدرس‌دهی Modbus از طریق منو، بدون نیاز به دیپ‌سوییچ

PQD-3135 برای اتاق کمپرسورها، نیروگاه‌ها، سکوهای نفتی و تأسیسات حساس بهترین گزینه است.

✅ دتکتور متان PQD-3133؛ سنسور مادون‌قرمز در اوج قابلیت‌ها

مدلی مشابه PQD-3135 اما با سنسور اینفرارد، برای کاربردهایی که ثبات عملکرد در شرایط دشوار، مهم‌تر از هر چیز است. PQD-3133 همزمان امکاناتی مانند ثبت وقایع، نمایشگر OLED، تنظیمات دیجیتال، تست ضربه و هشدار موعد کالیبراسیون را در خود جای داده است.

🔸 تشخیص گاز متان با IR sensor در محدوده ۰ تا ۱۰۰٪ LEL
🔸 مناسب برای فضاهای فاقد اکسیژن یا پر از بخارات خورنده
🔸 شبیه‌سازی خروجی‌ها، تست ضربه، و نمایش تاریخچه غلظت
🔸 تنظیم رله، آلارم، و آدرس از طریق منوی داخلی
🔸 عمر طولانی سنسور، عدم نیاز به نگهداری پیچیده

PQD-3133 انتخابی ایده‌آل برای داروسازی، صنایع رنگ و رزین، نیروگاه‌های برق، و انبارهای شیمیایی است.

دتکتور خوب، ایمنی پایدار

در یک تأسیسات صنعتی واقعی، دتکتور گاز متان فقط یک تجهیز نصب‌شده روی دیوار نیست؛ بلکه بخشی از اکوسیستم امنیت است. دستگاهی که باید دقیق باشد، پایدار بماند، قابل اعتماد باشد و با سایر اجزای سیستم به‌خوبی ارتباط برقرار کند.

مدل‌هایی مانند PE KAYO-3112 با نوآوری در شتاب‌سنج، P-3133 با تکنولوژی IR، یا PQD-3135 با امکانات گرافیکی و مانیتورینگ حرفه‌ای، نشان می‌دهند که دتکتور فقط یک هشداردهنده نیست، بلکه تصمیم‌ساز نهایی در مواقع بحرانی است.

در انتخاب دتکتور متان، باید بر اساس محیط، میزان خطر، شرایط نگهداری و سطح موردنیاز هوشمندی تصمیم گرفت. هیچ تجهیزی را صرفاً به‌خاطر ارزان بودن یا تبلیغات انتخاب نکنید. دتکتور متان باید دقیقاً با سطح خطر تطابق داشته باشد.

چرا برند پروسنس Prosense؛ انتخابی مطمئن برای صنایع ایران است؟

شرکت تولید دتکتور پروسنس Prosense ترکیه با تمرکز ویژه بر ایمنی در محیط‌های صنعتی، مجموعه‌ای از دتکتورهای گاز با استانداردهای بین‌المللی (IMQ، EN، ATEX، IECEx، SIL2) را ارائه می‌دهد که به‌راحتی با سیستم‌های اتوماسیون و مانیتورینگ ایران سازگار هستند. مزایای دتکتورهای پروسنس:

✅ سنسورهای دقیق و قابل تعویض
✅ امکان کالیبراسیون در محل
✅ پشتیبانی از پروتکل Modbus RTU
✅ طراحی مقاوم با IP65 و بدنه فلزی
✅ نرم‌افزار مانیتورینگ اختصاصی
✅ ماژول رله برای اتصال مستقیم به آژیر، شیر برقی یا سیستم اطفا

جمع‌بندی

متان، گازی است بی‌رنگ، بی‌بو، بی‌صدا… اما خطرناک. نشت متان می‌تواند در کسری از ثانیه، یک کارخانه یا ایستگاه را به خاکستر تبدیل کند. اما با انتخاب درست دتکتور متان می‌توان این خطر را پیش از وقوع کنترل کرد.

مدل‌هایی مانند PQD-3135 برای هوش، P-3135 برای دقت، PE-3112 برای محیط‌های خشن و P-3133 برای فضاهای ویژه طراحی شده‌اند. هر کدام پاسخی دقیق به نیازهای واقعی صنایع هستند.

اگر ایمنی را جدی می‌گیرید، هیچ‌وقت در خرید دتکتور متان مصالحه نکنید. دتکتور، فقط یک تجهیز نیست؛ یک تصمیم است، تصمیمی که باید درست گرفته شود… پیش از آن‌که دیر شود.