افزایش غلظت آلاینده دی اکسید گوگرد در هوای پایتخت

ایسنا: هوای تهران طی ۱۱ روز اخیر به‌صورت پیاپی آلوده بوده است علاوه بر این کیفیت هوای پایتخت در آذر ماه نیز کم و بیش به‌صورت مداوم آلوده بود و تهرانی‌ها طی این ماه تنها ۱۰ روز هوای قابل قبول تنفس کردند. این شرایط باعث شد که چند روز پیش زهرا نژادبهرام - عضو هیات رییسه شورای شهر تهران - و سید آرش حسینی میلانی - رییس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران - از وضعیت آلودگی هوای تهران با وجود محدودیت‌های رفت و آمد و تعطیلی برخی مشاغل گلایه کنند.

زهرا نژادبهرام در جلسه شورای شهر تهران ضمن اشاره به صحبت‌های عیسی کلانتری - رئیس سازمان حفاظت محیط زیست - درباره تاثیر تحریم‌های بین‌المللی بر سوزاندن سوخت مازوت در نیروگاه‌ها، یکی از دلایل آلودگی هوای تهران را استفاده از این سوخت در صنایع و نیروگاه‌ها ذکر و تاکید کرده بود که با چه تدبیری به جای ساخت و ایجاد انبارهای جدید برای نگهداری مازوت، از ریه‌های شهروندان به‌عنوان انبار مازوت استفاده می‌شود؟

این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که سازمان حفاظت محیط‌ زیست به‌عنوان دستگاه ناظر این موضوع را تایید نکرده است. محمد رستگاری - معاون نظارت و پایش اداره کل محیط‌ زیست استان تهران- پیش از این در گفت و گویی با ایسنا توضیح داده بود که تاکنون هیچ یک از واحدهای صنعتی و نیروگاه‌هایی که روی آلودگی شهر تهران تاثیر می‌گذارند سوخت مازوت مصرف نکرده‌اند.

علاوه بر محیط‌ زیست، شرکت ملی گاز ایران تاکید کرده بود که هنوز از «مازوت» در اطراف تهران و اصفهان و کلان شهرهای دیگر استفاده نمی‌شود و نمی‌توان آلودگی‌ هوا طی روزهای اخیر را به این مساله ارتباط داد.

درحالی محیط‌ زیست و سایر دستگاه‌های مسئول مصرف مازوت در نیروگاه‌ها را رد کرده‌اند که اطلاعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نشان می‌دهد که طی آبان و آذر امسال غلظت آلاینده دی‌اکسید گوگرد در ایستگاه‌های واقع در جنوب غرب و جنوب تهران افزایش یافته است. افزایش غلظت این آلاینده ارتباط مستقیمی با مصرف سوخت مازوت در نیروگاه‌ها و صنایع دارد. بر اساس اطلاعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران می‌توان نتیجه گرفت که یکی از علت‌های مهم آلودگی هوای تهران طی روزهای اخیر می‌تواند سوزاندن سوخت مازوت در نیروگاه‌ها و صنایع استان تهران و حتی اطراف آن است.

آلاینده دی‌اکسید گوگرد یکی از آلاینده‌های معیاری است که توسط ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا در شهر تهران اندازه‌گیری می‌شود. حد مجاز این آلاینده در میانگین ساعتی معادل ۷۵ppb  است اما خوشبختانه در اغلب روزها و ساعات سال، میانگین غلظت این آلاینده در شهر تهران فاصله زیادی با حد مجاز دارد و تقریباً بیشتر روزهای سال از نظر این آلاینده کیفیت هوا در شرایط پاک قرار دارد.

برای مثال در سال ۱۳۹۸ میانگین غلظت این آلاینده در شهر تهران ۵.۴ppb بود و در شرایط پاک قرار داشت. نمودار  زیر روند تغییرات تجمعی این آلاینده را در ساعات مختلف شبانه روز طی دو سال ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ نمایش می دهد. بر اساس این نمودارها بیشینه غلظت میانگین این

بر اساس اطلاعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران طی چند ماه اخیر و به‌ویژه طی آذر ماه غلظت آلاینده دی‌اکسید گوگرد در برخی از ایستگاه‌های شهر تهران افزایش قابل توجهی داشته و حتی در برخی موارد بسیار بالاتر از حد مجاز قرار گرفته است. ایستگاه‌هایی که موارد عبور از حد مجاز را داشته‌اند بیشتر ایستگاه‌های واقع در جنوب غرب و جنوب تهران بوده‌اند.

جدول زیر موارد عبور از حد مجاز در این ایستگاه‌ها را طی آذر ماه سال جاری نمایش داده است. افزایش غلظت آلاینده دی‌اکسید گوگرد در برخی دستگاه‌ها طی دو روز ۸ و ۲۳ آذر ماه به‌ترتیب ۱۷۰ و ۱۱۶ppb گزارش شده است.

نمودار زیر نیز تغییرات تجمعی آلاینده دی‌اکسید گوگرد را در ساعات مختلف شبانه روز طی دو ماه آبان و آذر سال نشان می‌دهد. همانطور که آورده شده غلظت میانگین این آلاینده نسبت به دو سال اخیر افزایش یافته است. این میانگین در آذر ماه امسال نیز بیشتر از از آبان ماه بود و این یعنی طی دو ماه اخیر با افزایش غلظت آلاینده دی‌اکسید گوگرد در شهر تهران مواجه بودیم.

بر اساس گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، نمودار  زیر نیز روند تغییرات غلظت آلاینده دی‌اکسید گوگرد را طی روز ۸ آذر ماه در ایستگاه‌های مختلف شهر در کنار سرعت باد نمایش می‌دهد. همانطور که مشخص است طی ساعات ۸ تا ۹ صبح افزایش شدیدی در غلظت آلاینده مذکور در ایستگاه‌های غرب و جنوب غرب اتفاق افتاده است.

نمودارهای زیر نمودار گلباد ایستگاه مهرآباد در روزهای ۸ و ۲۳ آذر ماه است و همان‌طور که ملاحظه می‌شود جهت و سرعت باد غالب از غرب تا جنوب شهر بوده است. بررسی داده‌های هواشناسی ایستگاه مهرآباد نشان می‌دهد که عموما پیک‌های غلظت آلاینده دی‌اکسید گوگرد همزمان با وزش باد از سوی جنوب غرب و جنوب شهر تهران رخ داده بنابراین به نظر می‌رسد که افزایش غلظت این آلاینده در ایستگاه‌های واقع در نواحی غرب تا جنوب شهر تهران با وزش باد از این سو در ارتباط است.

از این‌رو می‌توان حدس زد که منابع افزایش آلاینده دی‌اکسید گوگرد (SO۲) در این ماه‌ها در نواحی غرب تا جنوب شهر تهران بوده‌اند.

شرکت کنترل کیفیت هوای تهران گزارش داده است که یکی از عوامل افزایش غلظت دی‌اکسید گوگرد در ماه‌های سرد سال می‌تواند استفاده از سوخت‌های سنگین به‌جای سوخت گاز در صنایع بزرگ و نیروگاه‌ها باشد. از سویی دیگر باتوجه به تجربه شرایط مشابه در سال‌های گذشته، در کارگروه کاهش آلودگی هوا در تاریخ ۱۳ مهر ماه امسال بر این موضوع تاکید و مقرر شد که مکاتبات لازم برای تامین سوخت گاز طبیعی برای صنایع بزرگ و نیروگاه‌ها در شش ماه دوم سال صورت پذیرد.

به گزارش ایسنا، بر اساس اطلاعات کیفیت هوای تهران طی دو ماه اخیر، لازم است که سازمان حفاظت محیط‌ زیست و محیط‌ زیست استان تهران به عنوان دستگاه ناظر توضیح دهند که بر چه اساس تاکید کرده‌اند که تاکنون هیچ یک از واحدهای صنعتی و نیروگاه‌هایی که روی آلودگی شهر تهران تاثیر می‌گذارند، از سوخت مازوت استفاده نکرده‌اند. از سویی دیگر لازم است که دستگاه‌های ناظر راهکارهای کاهش مصرف مازوت و یا کنترل آلایندگی آن در صنایع و نیروگاه‌ها را مشخص‌تر و نسبت به اجرایی کردن راهکارها اقدام کنند چون درحالی تهران طی هفته‌های اخیر به صورت پیاپی روزهای آلوده را پشت سر گذاشته است که آلودگی هوا علاوه بر مخاطرات خود برای سلامت انسان سبب شیوع بیشتر ویروس کرونا و افزایش مرگ و میرها می‌شود.