آخرین سخنان روحانی با مردم؛ از سرنوشت برجام تا پاسخ به ادعاهای منتقدان

خبرآنلاین: حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی در ساعات پایانی ریاست جمهوری اش در گفتگویی تلویزیونی مستقیم با مردم سخن گفت.وی در ابتدای این گفتگو خطاب به مجری رسانه ملی گفت: فرض کنید فردا شب است. علاقمندم امشب مصاحبه ما یک مصاحبه غیر رسمی باشد.


روحانی خطاب به حیدری مجری صداوسیما گفت: می‌خواهم نماینده صدا سیما نباشید و نماینده مردم باشید.
گره تحریم از طریق مذاکره و دیپلماسی قابل حل بود

درابتدای این گفتگو مجری رسانه ملی گریزی به رقابت های انتخاباتی سال ۹۲ زد و از روحانی پرسید، «شما سال ۹۲ با شعار رفع تحریم به کارزار انتخابات آمدید اما الان تحریم ها نقطه سر خط است و وعده های دادید که محقق نشد،، روحانی در پاسخ گفت: در سال ۹۲ من به مردم گفتم از طریق مذاکره و دیپلماسی می‌توانیم تحریم را برداریم، دلیل نامزدی من هم در انتخابات سال ۹۲ این بود که می گفتم گره از طریق دیپلماسی قابل حل است. شرایط به نحوی بود که یا باید از راه مذاکره مشکلات حل می شد یا جنگ می شد.
اولاند گفت سال ۲۰۱۳ تصمیم قطعی به جنگ با ایران داشتیم

وی گفت: آقای اولاند، در سال ۲۰۱۳، به من گفت ما شش کشور تصمیم قطعی به جنگ با ایران داشتیم و وقتی شما آمدید و اعلام آمادگی برای مذاکره کردید از جنگ منصرف شدیم. در ذهن من هم همین بود که ما بین دو راهی هستیم، یا وارد جنگ با دنیا می شویم یا وارد صلح که صلح با دیپلماسی محقق می شود.

رئیس جمهور گفت: اینکه می گویید ما از راه مذاکره به جایی نرسیدیم را قبول ندارم، ما در ۹۰ روز اول به توافق موقت رسیدیم که براساس آن قرار شد اینکه هر چند ماه ۲۰ درصد نفت ما کاهش پیدا کند، متوقف شد و یک میلیون بشکه نفت کاهش نیافت. توافق دوم این بود که اصل فناوری هسته ای را داشته باشیم و سوم اینکه اموال ما به تدریج آزاد شود. یعنی ماهی ۷۰۰ میلیون دلار پول ما آزاد شود. این اتفاقات فضایی را از لحاظ اقتصادی و روانی ایجاد کرد و پس از ان انتظارات مردم به گونه ای بود که آینده را مناسب می دیدند و تمام نظرسنجی های بانک مرکزی برای آینده در آن زمان با نظر مثبت مردم همراه بود.

در ادامه اهم اظهارات رئیس را بخوانید؛

*فروردین ۹۴ توافق لوزان و در تیر ۹۴، توافق هسته و در اواخر ۹۴، توافق اجرا شد. توافق این بود تحریم های هسته ای برداشته شود و ما نیز یکسری محدودیت را در بخش هسته ای را بپذیریم و اصل هسته ای را نیز داشته باشیم. دنیا به ۷۰ تا ۸۰ درصد توافقات عمل کرد اما قولی که دادم که به جای جنگ با دیپلماسی گره را باز می کنم انجام دادم و سرمایه ها به ایران واریز شد و بانک های دنیا قبول کردند که نسبت به ایران اعتبارات لازم را بدهند. بانکی ۱۰ میلیارد و بانکی ۳۰ میلیارد اعتبارات به ما دادند. در دولت یازدهم ۹۲ قول دادیم و تا پایان ۹۲ ، گشایش ها بیشتر می شد.
طرف اصلی ما در مذاکرات آمریکا است

*در دولت دوازدهم یک کسی در آمریکا سر کار آمد و ما حقیقتا با آمریکا حرف می زدیم و امروز نیز ما با ۴+۱ حرف می زدیم اما طرف اصلی ما آمریکا است. کسی روی کار آمد که برجام را بدترین توافق می دانست و شرایطی را در سال ۹۶ دیدیم که برگرفته از روی کار آمدن وی بود.

* آمریکا از توافق خارج شد و شرایط جدیدی ایجاد شد. در این شرایط ما به ۴+۱ فرصت توافق جدید داریم. مذاکره فقط بحث دولت ها نیست شاید دولت ها به توافق عمل کنند اما در تحریم، شرکت ها و بانک ها تاثیر دارند و اینها با مذاکره در ایران سرمایه گذاری نمی کنند و اعتماد بیشتری را نیاز دارند. شرکت ها و بانک ها همیشه عقب تر از توافق هستند. آمریکا می خواست این توافقات وسیع تر شود و به توافق امنیتی و دفاعی برسد که ما ایستادگی کردیم و فقط با دنیا درباره مسائل هسته ای حرف زدیم. بنابراین بانک ها فقط به مسئله هسته ای نگاه نمی کنند به مسائل سیاسی و امنیتی نگاه می کنند و همه اینها در کنار هم نشان می دهد توقعات ما با مذاکرات نمی خواند.
دولت سیزدهم با مصوبه مجلس به توافق نمی رسد

* این مصوبه مجلس که موانع ما برای مذاکره با ۴+۱ به علاوه آمریکاست، گفته باید تمامی تحریم ها علیه ایران باید برداشته شود، این اتفاق می تواند بیفتد اما مذاکرات دیگری را می طلبد. توافق ما حتی امروز دور از دسترس نیست، از نظر من ما می توانیم به توافق برسیم چون اگر معیار ما فرمایشات مقام معظم رهبری باشد که فرمودند تحریم باید برداشته شود و ما راستی آزمایی کنیم و سپس به تعهدات عمل کنیم. مصوبه مجلس نه در این دولت بلکه در دولت سیزدهم هم اگر مقید به مصوبه مجلس باشد به توافق نمی رسد. ما اگر معیار را فرمایشات مقام معظم رهبری قرار دهیم به توافق می توانیم برسیم اما اگر مبنا مصوبه مجلس باشد بسیار سخت خواهد بود.
اگر به سال 92 بازگردم همین مسیر را می روم

* اگر به ۹۲ برگردیم همین مسیر را می رفتیم. شما یا باید میدان را هسته ای قرار دهید یا باید میدان را باز کنید و این مجوز نظام را می خواهد. اگر میدان فقط هسته ای شد پس به تحریم های این بخش می رسیم. در توافق برجام به عمل آمده یکسری اختیارات رییس جمهوری آمریکا دارد که عمل می کنند و برخی نیز در اختیار کنگره است که ۶ ماه تعلیق می شود. اگر ما این را قبول نمی کردیم توافق با آمریکا به کنگره می رفت و تصویب نمی شد بنابراین اینکه بگوییم آینده روشن است یا نیست بستگی به توقعات دارد.

*اگر بخواهیم هیچ تحریمی نباشد میدان وسیع تری برای گفت وگو می خواهد. امروز با چارچوب مورد نگاه رهبر انقلاب می توان به توافق رسید. در ۲۳ تیر وزارت خارجه گزارشی به مجلس فرستاد که در آن آمده ۵+۱ چه می کند و ما چه می کنیم. اگر این چارچوب باشد براساس آن می توان دیدگاه آینده را ترسیم کرد.

با تحریم های آمریکا هیچ شرکتی جرات نداشت با ما کار کند

* {در پاسخ به پرسشی درباره وضعیت تورم}: ما در سال ۹۲ با چه تورمی دولت را شروع کردیم؟ تورم ۱۲ ماهه حدود ۳۴ درصد و تورم نقطه به نقطه حدود ۴۰ درصد بود. من در همان مصاحبه اول که ۱۰۰ روز را توضیح می دادم گفتم ما تا پایان سال قادر هستیم تورم را کاهش دهیم و سپس به تورم تک رقمی خواهیم رسید. وقتی مصاحبه ام تمام شد دوستان اقتصادی اعتراض کردند که چرا قول کاهش تورم را به مردم دادید؟ ما در سال ۹۳ تورم را به ۱۵ درصد رساندیم و در اواخر سال ۹۴ تورم به زیر ۱۰ درصد رسید، در سال ۹۵، ۹۶ و اوایل سال ۹۷ تورم تک رقمی بود و ما به این وعده عمل کردیم و پس از ۲۶ سال این اتفاق رخ داد. رشد اقتصادی ما در چهار سال  اول حدود چهار و نیم میلیون بود و در سال ۹۵ در دولت یازدهم رشد اقتصادی ما در دنیا اول شد. همچنین اشتغال قابل قبولی داشتیم که بالای ۷۰۰ هزار اشتغال خالص داشتیم. همه آمارهای ما نشان می دهد که به قول های خود عمل کردیم.

* همه آمارهایی که ذکر می کنید برای پس از سال ۹۷ است که ترامپ از برجام خارج می شود و تحریم آمریکا باز می گردد، نفت دیگر یک میلیون بشکه نیست و در سال ۹۷ به طور کامل مورد تحریم قرار گرفت. پس از تحریم آمریکا همه کشورها فکر کردند سایر شرکت ها با ما کار می کنند اما هیچ کشور و شرکتی جرات نداشت و ما با شیوه های خاصی توانستیم مقدار کمی از نفت خود را بفروشیم. ما در سه سا اخیر ۱۱۶ میلیارد دلار کمتر از آنچه لازم بود نفت فروختیم و در این شرایط که می بینید برای پس از سال ۹۷ است. اگر ۹۲ تا پایان ۹۶ را جدا کنید و ۹۷ تا ۹۹ را سمت دیگر بگذاریم، کاملا با هم متفاوت هستند.
در ۲۴ ساعت به طور متوسط ۱۳ تا ۱۴  ساعت کار کردم

*{ در پاسخ به سوالی درباره آنکه مردم می گویند شما خیلی شیک هستید و اهل تفریح هستید، می گویند شما مردمی نیستید یا وزرا را نمی پذیرید}: اینها اتهامات بی اساس است. ساعات کار ما کاملا مشخص است. این وظیفه شرعی و قانونی ما بوده است. من در این مدت هشت سال در ۲۴ ساعت به طور متوسط ۱۳ تا ۱۴  ساعت کار کردم و از دفاتر و نامه ها و جلسات من مشخص است.

* شما دیدید که در دوران کرونا من حداقل در هفته دو تا سه جلسه برای این موضوع داشتیم. من از نظر تفریحات در طول مدت خدمتم، در دوران کرونا از تهران خارج نشدم و قبل از ان هم بسیار محدود بوده است و سفرهای من بیشتر کاری بود. من به عسلویه شش سفر برای طرح ها و پروژه ها کردم.
هیچ  راهی برای رفع تحریم در کوتاه مدت جز مذاکره نداریم

*{ درباره اینکه چرا برخی مسایل را نمی تواند مطرح کند و این نگاه به وحدت ملی صدمه می زند یا خیر}: حل مسایل کشور گاهی در اختیار قوه مجریه به تنهایی است و می تواند به تنهایی تصمیم بگیرد و اجرا کند، گاهی اما تصمیماتی می گیریم که حتما باید قوه قضاییه با ما همراه باشد تا به نتیجه برسیم. مثلا می گوییم این موارد توقیف نشود و به مردم فرصت داده شود یا من می گویم برای رسیدگی به مسایل اقتصادی مردم وزارت اقتصاد ما باید دو بخش شود و لایحه دو فوریت به مجلس می دهم که یا مجلس قبول نمی کند، یا با تاخیر انجام می شود و یا مجلس قبول می کند اما شورای نگهبان قبول نمی کند. من در این موارد نمی توانم به مردم بگویم فلان قوه این کار را کرد و فلان کار را نکرد.

* این اتفاقات مشکل ایجاد می کند، یکسری مسایل هم کلان تر است و هماهنگی کلی نظام را می طلبد و ایجاد هماهنگی گاهی در زمان کوتاه میسر نیست و اختلاف سلیقه ها شکافش زیاد است. طرح این مسایل برای مردم به نظرم به وحدت ملی ما کمک نمی کند بلکه وحدت را به خطر می اندازد و شکاف ها را بیشتر می کند. مثلا در فضای مجازی آزادی مردم چقدر باید باشد؟ پهنای باند باید چه میزان باشد؟ ما اختلافاتی در این مسایل داشته ایم اما همه را برای مردم شرح ندادیم. اگر در بلند مدت باشد امکان طرح برای مردم و سپس ارائه راه حل توسط ان ها وجود دارد اما در کوتاه مدت نه.

*{ در پاسخ به اینکه مهم ترین پرونده ای که به دولت آینده تحویل خواهد داد، چیست؟ }: به نظر من مهم ترین پرونده ای که دست دولت سیزدهم قرار می گیرد و باید درباره آن تصمیم بگیرد، مذاکره و تعامل با دنیاست. ما هیچ  راهی برای رفع تحریم در کوتاه مدت جز این نداریم، البته در چارچوب فرمایشات مقام معظم رهبری. در بلند مدت شاید با تحمل جامعه بتوانیم به شرایطی برسیم که روی پای خود بایستیم. پرونده دیگر مسایل اقتصادی است تا مردم آینده را روشن تر ببینند، البته پروژه ای نگاه کنیم ده ها و صدها پروژه برای تکمیل است.
در مواجهه با کرونا اقدامات خوبی شده است

*به نظر من درباره کرونا، مجموعه نظام جمهوری اسلامی ایران تصمیمات مهمی را اتخاذ کرد. ما موج‌های بزرگی را پشت سر گذاشتیم. وقتی از فروردین گرفتار کرونای انگلیسی شدیم و اخیرا که گرفتار کرونا هندی شدیم دو مساله داشتیم.  کرونا در ایران مثل تمامی دنیا درمان ندارد اما واکسن پیدا کرده است. در مساله واکسن ایرادی که ممکن است به ما وارد شود این است که واکسن دیرتر به کشور وارد شد. ما می توانستیم دو کار انجام دهیم: اول، واکسن بسازیم که کمی تاخیر داشتیم، و این عقب بودن طبیعی بود.

*در  واردات واکسن خارجی دو مساله پیش آمد، اول اینکه برخی واکسن‌ها مورد تایید سازمان بهداشت جهانی نبود، البته هیچ یک از واکسن ها تمامی مراحل را طی نکرده است.حاضر بودند واکسن‌هایی را که تولید شده و در  مرحله بالینی است، به ما دهند اما معنایش  این بود که مردم ما مورد آزمایش قرار بگیرند؛  حال اگر واکسن ناموفق بود شما ببینید چه بلوایی می‌شد!

خیلی از کشورها وارد آزمایش شدند. در این مرحله مقامات ما گفتند که وارد نمی شویم. ما از هند، کواکس و چین  واکسن خریداری کردیم اما یا نتوانستند بدهند یا به تاخیر افتاد.

*ما می توانیم ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار نفر را در روز واکسینه کنیم. ما واکسیناسیون را از ۲۰ بهمن ۱۳۹۹ شروع کردیم. ما اکنون واکسیناسیون را ادامه می‌دهیم اما اینکه موجی از ابتلا می آید، این موج دوره ای دارد که باید طی کند و متاسفانه تلفات هم می گیرد. الان در بخش های جنوبی این موج‌ها در حال ارام شدن است.

می توانم در پاسخ به این سوال خلاصه بگویم که در مساله کرونا اقدامات خوبی انجام گرفته است و در بعضی موارد با تاخیر مواجه بودیم  اما همراهی مردم را هم نیاز داریم.
دولت موسسات اعتباری غیرمجاز را با هزینه بسیار جمع کرد

*{درباره اتفاقات و مشکلات بعضا امنیتی که در دوران او پیش آمد}: پیش بینی این مسایل ساده نیست اما ما هیچ تنشی نداشتیم که زمان آن طولانی شود، هر چند گاهی متاسفانه با تلخی همراه شد اما توانستیم مدیریت کنیم. نکته دوم اینکه برخی مسایل ریشه در جای دیگری دارد مثل حوادثی که در سال ۹۶ داشتیم و به موسسات اعتباری مربوط بود که ریشه آن به حکم یک قاضی بازگشت و تمام گرفتاری ما در کاسپین همین بود و دولت به ناچار ورود می کند. یکی از افتخارات دولت این است که موسسات اعتباری غیرمجاز را با هزینه بسیار جمع کرد، ما حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان هزینه کردیم. همچنین بانک های نیروهای مسلح مشکلاتی داشتند که حل و فصل شد اما بار سنگینی روی دوش دولت گذاشت. خوزستان را مثال زدید، به دلیل کم آبی و شرایط جوی تنشی ایجاد می شود که باید رفع شود. به نظرم دولت از لحاظ امنیت داخلی و خارجی کارهای بزرگی کرده اما مواردی هست که تنها به دولت مربوط نمی شود.
از بانک مرکزی قرض نگرفتیم

*{ درباره کسری بودجه}: اگر الان رئیس سازمان برنامه و بودجه بود، می‌گفت کسری بودجه نداریم. هر مشکلی اگر هست دولت و مجلس باهم هستند؛ اما خطرناک‌ترین راه تامین این کسری، آنجایی است که از پایه پولی استفاده کنیم. ما از بانک مرکزی و پایه پولی استفاده نکردیم و از مردم قرض گرفتیم. به‌موقع هم با سودش پس می‌دهیم. دولت در اوراق هیچ تخلفی نداشته است. یکی از کارهایی که می‌خواستم انجام دهم و نشد، این بود که دست دولت را در اداره بنگاه‌های اقتصادی کوتاه کنیم. بخشی‌اش انجام شد و بخشی‌اش باقی ماند.
ریشه مبارزه با فساد، شفافیت است

*فساد یک معضل اجتماعی بوده و هست. اعتقاد دولت من از اول این بوده که فساد در سایه شفافیت از بین می‌رود. مثلا {مبارزه با} قاچاق در منطقه جنوب دست نیروی انتظامی بود، مصوبه در شورای عالی امنیت تصویب کردیم سپاه وارد شود، سپاه آمد و باز جمع نشد. یکی از دلایلی که گفتیم سامانه‌های فضای مجازی باید ادامه پیدا کند برای همین است. سامانه جامع تجارت یکی از کارهایی بود که راه‌اندازی کردیم که همه ببینند چه اتفاقی می‌افتد. ریشه مبارزه با فساد شفافیت است.
از فردا کار فرهنگی و علمی می کنم

* من از مبارزات سال ۴۱ به عنوان یک سرباز کنار انقلاب بودم و تا به امروز، کار اصلی من فرهنگی بوده در حالیکه از نظر کاری جنبه امنیتی می چربد. خودم دنبال کار علمی بوده و هستم. از فردا کار علمی و فرهنگی خواهم کرد و از فردا سمت خاصی نخواهم داشت.

* من خدمت مردم عزیز و خوب کشورمان عرض کنم که من و تمام وزرا و اعضای دولت تمام تلاش خود را برای خدمت انجام دهیم و در مواردی هم نتوانستیم آنطور که باید این خدمت را به دلایلی از جمله تحریم ها، کرونا و ... عمل کنیم. اما این افتخار را هم داریم که طرح های عظیمی مثل دریاچه ارومیه، پالایشگاه های مهم، پتروشیمی که درآمد آن دو برابر شد، در بخش فولاد و داشتیم. همچنین پنجشنبه های افتتاح که در یک سال و نیم اخیر ما مجموع ۸۸ افتتاح بزرگ ملی داشتیم که برای من افتخار بزرگی است. در نهایت از مردم بابت تمامی کاستی ها عذرخواهی می کنم و امیدوارم دولت سیزدهم بتواند با تمام قوت به مردم خدمت کند.