وضعیت بحرانی سلامت روان در کشور

ایسنا: دکتر محمد حاتمی در روز جهانی سلامت روان و آغاز هفته سلامت روان، اظهار کرد: نرخ آسیبهای روانی ـ اجتماعی کشور در برخی شاخصها آنقدر بالا هست که به مرز بحران رسیده‌ایم، لذا برای مساله سلامت روان نه در طول یک هفته بلکه در طول تمام سال باید فرهنگ سازی کنیم.
وی با اشاره به پاندمی کووید ۱۹ و اثرات آن بر سطح سلامت روان مردم، افزود: بیش از ۱/۵ است جامعه تحت فشار این پاندمی است و به دلایل مختلفی مردم از نظر روانی شرایط خوبی ندارند و سلامت روان افراد جامعه خصوصا افرادی که از نظر اقتصادی و جسمی با مشکل مواجه شده‌اند؛ چندان مناسب نیست‌ و به طور کلی مطابق با شاخص های مختلف، سلامت روان جامعه را چندان خوب ارزیابی  نمی‌کنیم.

افزایش نرخ درگیری با افسردگی، تنهایی، انزوا طلبی و وسواس

به گفته رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور، شاخص‌های تعیین کننده سطح سلامت روان متنوع هستند و نرخ درگیری مردم با برخی شاخص‌ها مثل افسردگی، تنهایی، انزوا طلبی و وسواس نسبت به گذشته افزایش پیدا کرده است.
حاتمی با بیان اینکه در شرایط پاندمی کووید ۱۹ مردم نیاز به مشورت، صحبت و گفتگو دارند تا بتوانند با مشاوران مسائل خود را مطرح کنند، تصریح کرد: مداخله در بحران از کارهای مهم روانشناسان و مشاوران است که در این شرایط بسیار ضرورت دارد. خیلی از خانواده‌ها نیاز شدید به خدمات روانشناسی  و مشاوره دارند و بخش اعظمی از مردم کشور از این خدمات محروم هستند چراکه نرخ خدمات روانشناسی و مشاوره بالا است و اقشار کم درآمد و دارای مشکلات اقتصادی معمولا نمی‌توانند این مبالغ را پرداخت کنند.

حداقل در شرایط بحران کرونا بیمه‌های پایه وضع شوند

وی با بیان اینکه نرخ ابلاغ شده برای خدمات روانشناسی و مشاوره در سال ۱۴۰۰ برای مشاوران و روانشناسان کارشناسی ارشد ۱۴۰ هزار تومان و مشاوران و روانشناسان دکتری ۱۸۷ هزار تومان است، ادامه داد: ما به هیات دولت، ستاد ملی مقابله با کرونا، مجلس و سازمان برنامه بودجه پیشنهاد دادیم که حداقل در شرایط بحران کرونا بیمه‌های پایه وضع شوند تا مردم بتوانند از این خدمات استفاده کنند، حتی قانون هم آن را پیش بینی کرده است. از دولتمردان می خواهم حداقل در شرایط بحران کرونا بیمه‌های پایه را برای خدمات مشاوره و روانشناسی وضع کنند تا مردم بتوانند از خدمات روانشناسی و مشاوره استفاده کنند.

تشکیل کمیته اجتماعی برای مقابله با آسیب های روانی پاندمی کووید ۱۹ به کجا رسید؟

رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور با یادآوری اینکه این سازمان از اردیبهشت سال گذشته درخواست تشکیل کمیته اجتماعی برای مقابله با آسیب‌های روانی_اجتماعی بحران کووید ۱۹ در ستاد ملی مقابله با کرونا را به رئیس جمهوری وقت داد اما توجهی به آن نشد و اکنون دولت سیزدهم در صدد تشکیل آن است، خاطر نشان کرد: پس از گذشت بیش از یک سال اکنون این کمیته در صدد تشکیل است درحالی که ما نباید فرصت‌ها و زمان را از دست می‌دادیم.
وی در این رابطه توضیح داد: رئیس جمهور دولت سیزدهم در بدو امر دستور دادند کمیته اجتماعی در ستاد ملی مقابله با کرونا شکل شود. این کمیته با محوریت اختلالات روانی و سلامت روان قرار است شکل گیرد. ما در این رابطه جلسه ای در مجلس داشتیم و تمام دست اندرکاران این موضوع حضور داشته و نظرات و اهداف خود را بیان کردند. حتی این موضوع بیان شد که شاید در آینده‌ای نزدیک یا در دوران پسا کرونا، فعالیت تمام کمیته های ستاد ملی مقابله با کرونا و حتی خود ستاد ملی، معطوف به مسائل اجتماعی و سلامت روان مردم باشد. ظاهرا این کمیته اهداف و وظایفش به دفتر استراتژیک ریاست جمهوری سپرده شده است. این دفتر طی نامه ای نظرات ما را دریافت کرد. ما نظرات خود را درباره این کمیته ارائه دادیم و آنجا صراحتا بیان کردیم که رئیس سازمان نظام روانشناسی باید عضو کمیته اجتماعی و ستاد ملی مقابله با کرونا باشد و در این کمیته و ستاد جایگاه داشته باشد تا بتواند صدای مردم را برساند. منتظریم این مساله ابلاغ شود و کار روی غلتک افتد.
حاتمی در بخش دیگر سخنان خود با بیان اینکه روز جهانی سلامت روان امسال با شعار "سلامت روان در جهان نابرابر" نام گذاری شده است، با اشاره به آغاز هفته سلامت روان از یکشنبه ۱۸ مهر، درباره نام گذاری روزهای این هفته، گفت: یکشنبه ۱۸ مهر به "نقش سیاست گذاران در دسترسی عادلانه به خدمات سلامت روان"، دوشنبه ۱۹ مهر به "نقش تحریم‌ها در نابرابری سلامت روان در پاندمی کرونا"، سه‌شنبه ۲۰ مهر به "رابطه منصفانه ارائه دهندگان خدمات سلامت روانی اجتماعی با خدمات گیرندگان"، چهارشنبه ۲۱ مهر به "تاثیر انگ بر نابرابری خدمات سلامت روان در جامعه"،  پنجشنبه ۲۲ مهر به "ضرورت توسعه عدالت اقتصادی اجتماعی بر بهبود سلامت روان جامعه"، جمعه ۲۳ مهر به "سواد سلامت روان، بهره‌مندی از خدمات" و شنبه ۲۴ مهر به "نقش حاکمیت در توانمندسازی افراد دارای معلولیت جسمی و ذهنی" نام گذاری شده است.
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور در ادامه درباره مفهوم "سلامت روان" تعریفی ارائه داد و گفت: سلامت روان یعنی سلامت فکر، اندیشه، عاطفه و رفتار که مولفه‌های مهمی دارد و با سلامت جسم در تعامل است. متاسفانه ما برای سلامت روان کمتر برنامه داریم و این در حالی است که یک جامعه سالم نیاز به سلامت روان دارد تا بتواند با امراض جسمانی مقابله کند چراکه بسیاری از امراض جسمانی ریشه روانی دارند.

تشکیل وزارت امور اجتماعی، خانواده و جوانان برای سلامت روان مفید است

وی در بخش دیگر سخنان خود مساله ساختارسازی در راستای سلامت روان جوامع را بسیار پر اهمیت دانست و با بیان اینکه ریشه و اصل هر ساختاری به سیاست گذاری و برنامه ریزی در اسناد بالادستی آن جامعه معطوف می‌شود، از اعلام وصول طرح تشکیل وزارت امور اجتماعی، خانواده و جوانان توسط مجلس شورای اسلامی ابراز خرسندی کرد و گفت: اعلام وصول طرح وزارت امور خانواده را به فال نیک می‌گیریم چراکه تشکیل این وزارتخانه یکی از ساختارهایی است که برای سلامت روان مهم است. مساله سلامت روان، خانواده، امور اجتماعی و جوانان از اهمیت بالایی برخوردار است ولی در عین حال بی متولی است، حتی اگر متولی هم داشته باشد آنقدر ناهماهنگی و پراکندگی در این موضوعات وجود دارد که در واقع هیچ اثر مثبتی تا کنون نداشته است.
حاتمی در پایان سخنان خود با اشاره به لزوم فرهنگ سازی درباره اهمیت سلامت روان، تاکید کرد: از روانشناسان و مشاوران در سراسر کشور درخواست می‌کنم هفته سلامت روان را فرصت طلایی دانسته و مردم را نسبت به اهمیت سلامت روان آگاه کنند تا در حفظ و صیانت و اعتلای سلامت روان خود تلاش کنند و اگر مشکلی دارند برای رفع آن به روانشناس و مشاور مراجعه کنند. باید هفته سلامت روان را برای فرهنگ سازی این موضوع غنیمت بشماریم و از دولت مردان و مسئولین نیز می خواهم مساله سلامت روان را جدی بگیرند و به آن توجه ویژه‌ای داشته باشند.