هدف نشست آستانه، تضمین امنیت در سوریه بود

ایسناک هدف از مذاکرات آستانه، حل و فصل منازعات سوریه و پایان بخشیدن به جنگ و آوارگی و ویرانی در این کشور است. از سال 2017 تاکنون هجده بار مذاکرات آستانه برگزار شده که شش نشست در سطح روسای جمهور ایران، ترکیه و روسیه بوده است. این نشست ها دو بار در سوچی، دو بار در آنکارا و دو بار در تهران (یک نشست به صورت مجازی) برگزار شد، روز گذشته تهران بار دیگر میزبان این نشست بود. یکی از مهمترین محورهای این نشست، مخالفت ایران و روسیه با حمله ترکیه به شمال سوریه بود.

البته پیش از برگزاری نشست آستانه، اردوغان و پوتین با رهبر و رئیس جمهور کشورمان دیدار کردند.

میزبانی از همسایه غربی

آخرین دقایق روز 27 تیر رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه وارد تهران شد و روز گذشته در مجموعه سعدآباد مورد استقبال رسمی آیت الله رئیسی قرار گرفت و سپس رئیس جمهور ترکیه به دیدار رهبر معظم انقلاب رفت.

 آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب در این دیدار خطاب به اردوغان گفتند که:« حفظ تمامیت ارضی سوریه بسیار مهم است و هر گونه حمله نظامی در شمال سوریه قطعاً‌ به ضرر ترکیه، سوریه و همه منطقه، و به نفع تروریست‌ها خواهد بود...با تروریسم حتماً باید معارضه کرد، اما حمله نظامی در سوریه به نفع تروریست‌ها نیز خواهد بود، البته تروریست‌ها محدود به یک گروه خاص نیستند. »

رهبر انقلاب اسلامی در پاسخ به درخواست رئیس‌جمهور ترکیه مبنی بر همکاری ایران برای مبارزه با گروه های تروریستی، گفتند: «ما در مبارزه با تروریسم مطمئناً با شما همکاری می‌کنیم».

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اینکه «ما امنیت ترکیه و مرزهای آن را امنیت خود می‌دانیم»، خطاب به اردوغان گفتند: «شما نیز امنیت سوریه را امنیت خود بدانید. مسائل سوریه را باید با مذاکرات حل کرد و ایران، ترکیه، سوریه و روسیه با گفتگو این مسئله را تمام کنند.»

اردوغان نیز در این دیدار با بیان اینکه «موضع ترکیه در خصوص تمامیت ارضی سوریه مشخص است»، افزود: «از دولت سوریه انتظار داریم روندهای سیاسی را آغاز کند. در اجلاس آستانه مسئله سوریه به صورت ویژه در دستور کار است و امیدواریم به نتایج خوبی دست پیدا کنیم.»

وی همچنین گفت:«از انتظارات مشروع ایران در برجام، حمایت، و شرکت‌های ترکیه‌ای را به سرمایه‌گذاری در ایران تشویق می‌کنیم.»

در ادامه برنامه های اردوغان در تهران، هفتمین اجلاس شورای عالی روابط ایران و ترکیه با حضور روسای جمهور دو کشور با هدف گسترش مبادلات تجاری برگزار شد. در ادامه نشست دو جانبه دو رئیس جمهور برگزار شد. سپس  ایران و ترکیه چندین یادداشت تفاهم امضا کردند و نشست خبری رئیسی و اردوغان برگزار شد. رئیسی در این دیدار اعلام کرد که سطح روابط تجاری دو کشور سه برابر خواهد شد و به 30 میلیون دلار در سال می رسد.

پوتین در تهران

پوتین رئیس جمهور روسیه هم عصر سه شنبه وارد تهران شد و پس از استقبال رسمی و دیدار با رئیس جمهور کشورمان در پاستور، به دیدار رهبر معظم انقلاب رفت.

رهبر معظم انقلاب در این دیدار تاکید کردند که آمریکا باید از منطقه شرق فرات در سوریه بیرون رانده شود. ایشان همچنین بر لزوم گسترش روابط ایران و روسیه تاکید کردند.

پوتین رئیس‌جمهور روسیه نیز در این دیدار  با تأیید مواضع رهبر انقلاب درباره منطقه قفقاز، مواضع دو کشور در قضیه سوریه از جمله در مخالفت با حمله نظامی به شمال این کشور را کاملاً منطبق با یکدیگر خواند و گفت: «منطقه شرق فرات باید تحت کنترل نیروهای نظامی سوریه قرار بگیرد.»

وی  همکاری‌های دو کشور را در همه بخش‌ها و پروژه‌ها در حال پیشرفت دانست و افزود:«ایران و روسیه در سوریه در حال مبارزه مشترک با تروریسم هستند و در زمینه نظامی نیز تلاش می‌کنیم همکاری‌های دو کشور و همچنین همکاری و مانورهای سه‌جانبه با چین را توسعه دهیم.»

رئیس جمهور کشورمان نیز در دیدار با پوتین اراده دو کشور بر توسعه مناسبات دوجانبه را قابل توجه خواند و گفت: «پس از دیدار در مسکو و عشق‌آباد، روند همکاری‌ها رو به رشد بوده و این روند همچنان باید تقویت شود.»

روز گذشته هم تفاهم‌نامه‌ای به ارزش ۴۰ میلیارد دلار  بین شرکت ملی نفت ایران و گازپروم روسیه امضا شد.

نشست آستانه، تلاش برای تامین امنیت سوریه

نشست آستانه هم شب گذشته با حضور روسای جمهور سه کشور در سالن اجلاس سران برگزار شد. رئیسی، پوتین و اردوغان پس از پایان این نشست به جمع خبرنگاران آمدند.

رئیسی در نشست خبری مشترک با پوتین و اردوغان اعلام کرد که «در این نشست، تاکید بر حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه شد و بر این امر که حضور آمریکایی‌ها در شرق فرات به هر بهانه‌ای هیچ وجهی ندارد، نیز تاکید صورت گرفت.»

پوتین نیز گفت:«سه کشور تاکید دارند بر اساس گفت وگوی سوری و با راه حل سیاسی، بحران سوریه قابل حل است و باید به وحدت و تمامیت ارضی سوریه احترام گذاشته شود و سرنوشت سوریه باید به دست مردم این کشور تعیین شود.»

اما اردوغان بر مبارزه با گروه های مسلح در سوریه تاکید کرد و گفت:«میان سازمان های پژاک، ی.پ.گ و پ.ک.ک هیچ تفاوتی نمی‌بینیم. قبول نمی‌کنیم از یکی به عنوان ابزار استفاده و با دیگری مبارزه شود.» رئیس جمهور ترکیه در ابتدای نشست آستانه هم اظهار کرده بود که داعش، پژاک، پ ک ک و ی پ ک و سایر گروه های تروریستی باید 30 کیلومتر از مرزهای سوریه دور شوند. او با بیان اینکه مبارزه با گروه های تروریستی ادامه می دهیم، گفت:« از روسیه و ایران انتظار داریم در این مبارزه در کنار ترکیه باشند.»

در پایان این نشست هم بیانیه مشترکی از سوی سه کشور صادر شد. در این بیانیه تاکید شد که منازعه سوریه هیچ راه‌ حل نظامی نداشته و تنها از طریق روند سیاسی سوری ـ سوری با تسهیل­گری سازمان ملل وفق قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل قابل حل و فصل خواهد بود.