فرسایش کادر درمان، نتیجه عادی انگاری همه گیری کرونا

باشگاه خبرنگاران جوان: پیک پنجم کرونا هم از راه رسید مثل چهار پیک سابق دوباره شاهد افزایش بی شمار تعداد مبتلایان و بستری و مرگ و میر در سطح کشور به ویژه در کلانشهرها هستیم.

درمورد رعایت شیوه نامه های بهداشتی و عادی انگاری و خستگی مردم، مکرر صحبت شده است اما این بار صحبت در مورد خستگی و فرسودگی جدی و انرژی و توان تحلیل رفته کادر درمان است.

هربار که در مورد تعداد افزایش آمار مبتلایان و بستری ها صحبت می‌کنیم، صرفا با یک عدد مواجه نیستیم، این افزایش آمار به معنی هجوم سیل بیمار و همراه بیمار به بیمارستان هاست، بیماران بدحالی که گاه چند قدمی مرگ هستند، همراهانی که بخاطر نگرانی عزیزشان، تسلطی بر خود ندارند و نگرانی و خشم خود را به کادر درمان منتقل می‌کنند.

به گفته پزشکان و مسئولان وزارت بهداشت، وضعیت کشور وخیم و وضع برخی استان ها، بحرانی است. بحرانی که منجر به برپایی بیمارستان‌های صحرایی در فضای باز بیمارستان ها شده و بیماران سرپایی روی تخت هایی که در چادرها برپا شده تحت درمان هستند.

مواجهه با تعداد زیاد بیماران، شیفت های پی در پی و فشرده، نداشتن خواب کافی، درگیری با همراه بیماران و یا خانواده های داغدار و چندین و چند دلیل دیگر منجر به فرسایش شدید جسمی و روحی کادر درمان شده است. اما باز هم بی ادعا و چشمداشت، در حال خدمت رسانی شبانه روزی به بیماران کرونایی در سخت ترین شرایط ممکن هستند و ریسک ابتلا را به جان خریده اند و دوسال است که خستگی ناپذیر در حال مداوا و مراقبت هستند.

واکسینه شدن، باعث رد ابتلا به کرونا نمی شود

حسین کرمانپور، مدیرکل روابط عمومی سازمان نظام پزشکی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان در مورد وضعیت کادر درمان در پیک پنجم کرونا اظهار کرد: با توجه به واکسینه شدن کادر درمان، همچنان یک نگرانی برای این عزیزان وجود دارد و آن هم این است که واکسینه شدن، باعث رد ابتلا به کرونا نمی شود و صرفا باعث ابتلای ضعیف می‌شود و از بستری جلوگیری می‌کند.

کرمانپور افزود: در هر صورت واکسیناسیون نتیجه مثبتی برای کادر درمان داشت و یک رضایتمندی نسبی در بین این عزیزان ایجاد کرد، امیدواریم ۲۰ درصد باقیمانده از کادر درمان نیز به زودی واکسینه شوند.

او ادامه داد: تا کنون ۹۵ درصد کادر درمان بیمارستان‌های دولتی و خصوصی، واکسن کرونا را دریافت کرده اند اما اشخاصی که در رادیولوژی و آزمایشگاه و فیزیزوتراپی کار می‌کنند و یا حتی منشی مطب‌ها نیز جزو کادر درمان به حساب می‌آیند و در خطر ابتلا وجود دارند و با این وجود که اسامی شان برای دریافت واکسن ارسال شده، هنوز واکسن را دریافت نکرده اند، زیرا وزارت بهداشت، سهمیه این بزرگواران را تخصیص نداده است و به محض تخصیص سهمیه باید در مراکز اعلام شده واکسن خود را دریافت کنند.

کرمانپور گفت: به طور کلی باید توجه داشت دوره واکسیناسیون یک دوره خاص است و برای همه عمر افراد را ایمن نمی‌کند و نهایتاً ۸ یا ۹ ماه ایمنی قطعی دارد و پس از آن دوباره نیاز به انجام واکسیناسیون خواهد بود.

مدیرکل روابط عمومی سازمان نظام پزشکی بیان کرد: نکته مهمی که در حال حاضر باعث ناراحتی و سردرگمی و خستگی کادر درمان شده ، پیک بازی کرونا در کشور است. به این معنی که برخلاف کشور‌های دیگر که در حال حاضر در پیک دوم یا سوم بیماری به سر می‌برند، ما پیک پنجم را تجربه می‌کنیم و اگر مدیریت اجتماعی  به همین منوال ادامه پیدا کند، پیک ششم نیز به سادگی آب خوردن در کشور اتفاق خواهد افتاد.

او افزود: دلیل این اظهار نظر بنده این است که زمان وقوع هر پیک همزمان با مراسم مختلف و اتفاقات خاص در سطح کشور است پس از آن نیز با فصل پاییز مواجه هستیم و همزمانی شیوع سرماخوردگی و آنفلوانزا با ترکیب کرونا منجر به بروز پیک های پی در پی خواهد شد.

کرمانپور گفت: وقوع همه این پیک ها باعث خستگی و آزار و فرسودگی، افرادی  است که در حال حاضر در میدان جنگ با کرونا حضور دارند. در حال حاضر کرونا شبیه به میدان جنگ شده که هر چند ماه یک بار حمله‌ای برای کادر درمانی ایجاد می‌کند و در هر حمله کادر درمان با هموطنانی مواجه می‌شوند که عزیزانشان در حال از دست رفتن هستند، یا با بیمارستانی که تخت خالی برای بستری کردن بیمار ندارد مواجحه می‌شوند و ... که همه این عوامل، منجر به بروز فشار‌های سنگین روانی و جسمی به کادر درمان می‌شود.

او ادامه داد: به دلیل شرایط خاص بیمارستان‌ها معمولاً کادر درمان ناچار است هم پاسخگوی تندی‌ها و نگرانی‌های همراه بیمار باشد و هم روند درمانی خود را ادامه دهد. به طور کلی تعداد پیک‌ها و سیل مراجعه بیماران به دلیل حضور در مراسم‌های مختلف افزایش یافته است.

این نکته را نیز باید مد نظر داشت که یکی از اصلی ترین دلایل افزایش بی رویه آمار، عادی انگاری و عدم رعایت شیوه نامه های بهداشتی است. جهش دلتا به هیچ وجه شوخی بردار نیست و به دلیل شدت و سرعت انتقالی که دارد در فضاهای بسته به راحتی افراد را درگیر می کند. متخصصان و مسئولان بیمارستان ها از مراجعات خانوادگی خبر می دهند که ناشی از عادی انگاری هایی است که منجر می شود افراد بدون هیچ نگرانی در دورهمی های خانوادگی شرکت کنند.

کارد درمان به فرسودگی شغلی مبتلا می‌شوند

مجید صادقی، روانپزشک و رئیس انجمن علمی روانپزشکان ایران  در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد: پدیده فرسودگی شغلی در همه مشاغل به وجود می‌آید. این پدیده زمانی اتفاق می‌افتد که روند کار‌ها، یکنواخت شود و حجم و فشار کاری افزایش پیدا کند. اگر در یک شغل فرآیند کاری مثبت باشد، باعث افزایش و بهبود روحیه فرد می‌شود اما در مقابل اگر فرآیند بیماری منفی باشد، فشار‌های زیادی بر فرد شاغل ایجاد می‌کند.

صادقی ادامه داد: کادر درمان با توجه به ساعت‌ وحجم کاری بالا، فشار کاری مضاعف و شیفت‌های چند روزه که بدون وقفه و استراحت برایشان پیش می‌آید و همچنین به دلیل نداشتن خواب و خوراک کافی، مواجهه با بیماران بسیار بدحال و ... به سندرومی به نام فرسودگی شغلی مبتلا می‌شوند.

او افزود: قبل از کرونا تحقیقات بسیار زیاد و مفصلی در مورد بحث فرسودگی شغلی در کادر پزشکی انجام شده بود که با گستردگی کرونا این فرسودگی بروز بیشتری در جامعه پزشکی و کادر درمان پیدا کرده است.

صادقی تصریح کرد: علاوه بر افزایش فرسودگی شغلی کادر درمان، سلامت روان این عزیزان نیز به شدت در خطر است. یکی از مواردی که می‌تواند بر سلامت روان اثرگذار باشد بحث تامین مالی این عزیزان است، به این معنی که اعضای کادر درمان علاوه بر فشار کاری که دارند نباید نگران تأخیر در پرداخت حقوق و مزایا و کارانه خود باشند.

او افزود: باید توجه داشت که تامین مسائل مالی صرفاً بخش کوچکی از این مسئله بزرگ است و باید حمایت‌های دیگری نیز از این عزیزان صورت بگیرد. داشتن ساعت‌های کاری مشخص، استراحت کافی در بین فواصل شیفت‌ها، در دسترس قرار داشتن تجهیزات پزشکی به اندازه کافی، داشتن تجهیزات کافی و مراقبتی برای خود کادر درمان و انجام واکسیناسیون گسترده  و سریع در سطح کشور, نقش مهمی در کنترل فرسودگی شغلی کادر درمان دارد.

رئیس انجمن علمی روانپزشکان ایران بیان کرد: تمام اثرات و عوارض این فرسودگی شغلی را پس از اتمام پاندمی کرونا خواهیم دید. باید در  راستای بازسازی روانی و احیای سلامت روان کادر درمان تلاش کرد اما در حال‌حاضر تقلیل ساعات کاری و اهمیت ویژه به مسئله خواب و تغذیه مناسب و در دسترس بودن وسایل محافظتی و مراقبتی و در دسترس بودن دارو و تجهیزات پزشکی می‌تواند از بروز بار اضافی کاری روی کادر درمان جلوگیری کند.

بیمارستان‌ها خارج از ظرفیتشان کار می‌کنند

ایرج حریرچی، معاون کل وزیر بهداشت اظهار کرد: یک از هم گسیختگی اجتماعی در رعایت دستورالعمل‌ها ایجاد شده و هرکسی به دلیلی رعایت نمی‌کند.

او افزود: قبول داریم که دستگاه‌های اجرایی مختلف باید بر اجرای اصولی محدودیت‌ها نظارت می‌کردند، اما اصلی‌ترین بخش اجرایی شدن محدودیت‌ها به آحاد مردم بستگی دارد. به نظر من ما با یک فروپاشی نظام تعامل و تدبیر اجتماعی به دلایلی مانند طولانی شدن پروسه بیماری، خستگی مردم و انتقادات وارده به نظام مدیریت بیماری و واکسن؛ در شرایط کرونایی مواجه شده ایم.

معاون کل وزیر بهداشت گفت: دستگاه‌های اجرایی ما نیز بعضا دچار یک کرختی و لَختی شده اند، زیرا دوره انتقال دولت و دستگاه‌های اجرایی را پیش رو داریم همچنین مباحث اقتصادی نیز فشار‌هایی وارد می‌کند. برای مثال ما در وزارت بهداشت، به قدری تنها مانده ایم که نیروی کاری ما که ۱۶ ساعت در حال کار است ناچار است در ساعت‌های دیگر نیز کار کند این در شرایطی است که ما از بهمن ماه نتوانسته ایم حقوق ساعت‌های اضافی که کار کرده را بپردازیم.

حریرچی یادآوری کرد: به غیر از بیمارستان‌های سپاه و سایر نیرو‌های نظامی، اکثر بخش‌های دیگر کمک چندانی در زمینه کرونا به ما نکردند و همکاری خوبی نداشتند، این باعث می شود که نظام سلامت برای خدمت، دچار اختلال شود.

او تصریح کرد: در شرایطی که حتی خانواده ها نیز همراه بیمار کرونایی به بیمارستان می آید تا خودش به بیمارستان مراجعه کند، پرسنل بیمارستان هر روز در بخش‌های کرونایی فعالیت می‌کند و بیماران مشکوک به کرونا را معاینه و درمان می‌کند.

معاون کل وزیر بهداشت گفت: قبلاً بیمارستان های اصلی و بزرگ ما تقریباً اشغال تخت ۱۰۰ درصدی داشتند الان ما روزانه در کشور ۵ هزار بستری جدید مشکوک و کرونایی داریم که در شهر تهران این عدد به ۲ هزار نفر رسیده است.

حریرچی در مورد وضعیت تخت‌های بیمارستانی در پیک پنجم و افزایش شمار بستری‌ها اظهار کرد: ما صورت خود را با سیلی سرخ نگه داشتیم، زیرا مجبوریم چندین هزار بیمار را در همین استان تهران با روش‌های درست و علمی به صورت سرپایی درمان کنیم. در حال حاضر ما اجازه نمی‌دهیم بیماری پشت در بماند.

اپیدمیولوژیست ها و روانپزشکان معتقدند، پس از پایان پاندمی کرونا، عوارض شدید و جدی در انتظار کادر درمان است و تک تک ما در صورت عادی انگاری این شرایط بحرانی و رعایت نکردن شیوه نامه های بهداشتی در این حجمه آسیبی که به کادر درمان وارد می شود، مسئول هستیم.

کادر درمان، تنها گروهی هستند که از ابتدایی ترین روزهای شیوع کرونا تا کنون، بدون توقف و استراحت، در حال مداوای بیماران کرونایی بوده‌اند و هرگاه خواستند نفسی تازه کنند با آغاز پیکی جدید مواجه شدند و حجم کارشان هربار بیشتر از قبل شد. اما در این میان بودند مردمی که با آغاز و اعمال محدودیت ها و تعطیلی ها، بار سفر می بستند و در فاجعه افزایش بی رویه تعداد بیماران، سهیم بودند.

عادی انگاری در این روزهایی که ویروس دلتا سراسر کشور را احاطه کرده و کادر درمان را در وضعیت بحران قرار داده است، ظلمی آشکار به این قشر شریف و تلاشگر است.