«سنگک» واقعا سالم‌ترین نان است؟

تیرنگ نیستانی گفت: یکی از باورهای اشتباه رایج بین عموم مردم، این است که سالم‌ترین نان، سنگک است، اما این باور درست نیست.

وی با اشاره به اینکه سلامت نان در گرو سلامت آرد، خواص تغذیه‌ای و روش طبخ است، افزود: در حال حاضر عمدتاً نانوایی‌ها برای تهیه نان سنگک از آرد سفید استفاده می‌کنند بنابراین نان سنگکی که با آرد سفید تولید می‌شود مزیتی بر سایر نان‌های سنتی ندارد.

نیستانی با بیان اینکه نان سنگک با حرارت مستقیم و سوخت‌های فسیلی طبخ می‌شود ادامه داد: این موضوع باعث می‌شود که مواد زیان بار و مضر، سلامت نان را تحت تأثیر قرار دهد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با اشاره به اینکه برخی بر این باورند که با ریختن سبوس روی نان سنگک سلامت آن به مراتب بیشتر می‌شود گفت: جدا از این که در بیشتر موارد سبوس‌ها به فلزات سنگین و مشخصاً آرسنیک آلوده هستند، اضافه کردن سبوس به نان مزیتی بیشتری در مقایسه با انواع نان ایجاد نمی‌کند.

وی توصیه کرد: نان سنگک به سایر نان‌های سنتی مزیتی ندارد، بنابراین صرفاً با معیار سالم‌تر بودن این نان‌ها، نمی‌توان توصیه به استفاده از آن کرد.

نیستانی به دومین باور خطرناک تغذیه‌ای در بین عموم مردم اشاره کرد و افزود: بسیاری از افراد معتقدند روغن‌های جانوری خصوصاً روغن دنبه به عنوان چربی مفید به سایر روغن‌ها ارجحیت دارد، این باور نیز از اساس غلط است.

متخصص تغذیه و رژیم درمانی با انتقاد از این باور تغذیه‌ای غلط مبنی بر اینکه در گذشته مردم با استفاده از روغن‌های حیوانی زندگی سالم‌تری داشتند، گفت: گذشتگان ما به مشاغلی چون دامپروری و کشاورزی مشغول بودند، با صنعتی شدن جوامع و مشاغل و همچنین پدیده پشت میز نشینی نمی‌توان همان اصول تغذیه‌ای قدیم را برای زندگی امروز تجویز کرد. ضمن این که امراض مختلف در گذشته حتی جوان ترها را قربانی می‌کرد.

وی، مصرف روغن‌ها جانوری به بهانه سالم‌تر بودن را مورد انتقاد قرارداد و گفت: بدون شک استفاده از روغن‌های جانوری و مشخصاً روغن دنبه در دراز مدت باعث انسداد عروق می‌شود.

این متخصص تغذیه و رژیم درمانی با تاکید بر این که قوانین علمی تابع شواهد علمی، عینی و ثابت شده هستند، خاطرنشان کرد: افرادی که مصرف روغن دنبه را توصیه می‌کنند اگر یافته‌ای مبنی بر سلامت این چربی‌ها دارند باید با مستندات علمی ثابت کنند.

وی تاکید کرد: تمامی مستندات و شواهد علمی نشان از این دارد که آثار زیانبار چربی‌های حیوانی به مراتب بیشتر از فواید آن است.

به گفته نیستانی، باور سوم، غلط و متداولی که بین عموم مردم رواج دارد این است که هر زمان احساس ضعف یا گرسنگی دارید بیسکویت سبوس دار بخورید.

متخصص تغذیه و رژیم درمانی توضیح داد: اضافه شدن سبوس به مواد غذایی مثل بیسکویت، نان‌ها و ماکارونی، ارزش و مزیت نسبی ماده غذایی را بالاتر می‌برد ولی هرگز به این معنی نیست که از کالری آن می کاهد یا برای سلامت مفید است و یا می‌توان در مقادیر بالا از آن استفاده کرد.

نیستانی با اشاره به این که یکی از رایج‌ترین و اشتباه ترین باورهای عمومی این است که "دوره بارداری دوره رژیم غذایی نیست" اضافه کرد: خیلی از مردم برداشت درستی از واژه رژیم ندارند، رژیم بارداری به معنی برقراری تعادل تغذیه‌ای برای حفظ سلامت مادر و جنین است.

وی یادآوری کرد: دوره بارداری بی تردید زمان گرفتن رژیم کاهش وزن نیست، یک خانم باردار حتی اگر حین بارداری وزن بسیار بالایی هم داشته باشد نباید رژیم‌هایی را با قصد کاهش وزن دنبال کند، در این دوران حساس وزن باید به صورت منطقی بالا رود.

نیستانی با بیان این که زنان باردار نیازمند مشاوره گرفتن از متخصصان تغذیه در دوران بارداری هستند، تاکید کرد: این توصیه که در بارداری یا شیردهی باید جای دو نفر غذا بخوریم از پایه و اساس غلط است.

وی در ادامه با بیان این که هدف از رژیم‌های غذایی کاهش یا کنترل وزن باید ارتقای سلامت باشد ادامه داد: اگر هدف صرفاً کاهش وزن باشد، هر راهکاری می‌تواند برای لاغر شدن به عنوان ابزار استفاده شود، این کار به ضرر سلامت منجر خواهد شد.

نیستانی در ادامه با اشاره به این موضوع که خوردن غذاهای کم کالری به کاهش وزن کمک می‌کند خاطرنشان کرد که برخی از افراد برای این‌که وزنشان را کم کنند به رژیم‌های لاغری میوه و سبزیجات رو می‌آورند و انواع میوه‌ها را در سبد غذایی‌شان قرار می‌دهند غافل از این‌که استفاده بیش از حد از میوه‌ها هم برای رژیم لاغری مناسب نیست و حتی به دلیل قند بالا باعث چاق شدن هم می‌شود.

وی با بیان اینکه استفاده بیش از حد نیاز بدن از شیر با هدف لاغر شدن یکی دیگر از باورهای غذایی غلطی است که بسیار رایج است، گفت: استفاده از شیر و لبنیات در مقادیر توصیه شده هیچ اشکالی ندارد و می‌تواند سلامت بدن را تضمین کند ولی نکته اینجاست که افراط در مصرف این ماده غذایی موجب انباشت چربی در بدن می‌شود.

نیستانی ادامه داد: هر لیوان شیر ۲ و نیم درصد چربی معادل ۱۰ قاشق برنج (منهای روغن) کالری دارد، بنابراین با این باور که شیر غذایی سالم است و کالری ندارد نمی‌توان بیش از مقدار توصیه شده (دو لیوان در روز) از این ماده غذایی استفاده کرد.