حزب سوسياليست اتريش (Sozialistische Partei Osterreichs)

حزب سوسياليست اتريش بر پايه اترام کامل به دمکراسي، قبول اصل حکومت اکثريت، کسب آراء از طريق انتخابات آزاد، احترام به عقيده و نظر اقليّت، عدم تضاد سوسياليسم با اعتقادات مذهبى و عدم وجه مشترک بين سوسياليسم و ديکتاتورى در سال ۱۸۸۹ ميلادى توسط دکتر ويکتور آدلر تأسيس گرديد.


اين حزب در زمان حکومت سلطنتى اتريش - مجارستان به‌عنوان يک حزب مخالف دولت، فعاليّت خود را آغاز نمود و در سال ۱۹۱۸ ميلادى يکى از نيروهاى محرّک ايجاد جمهورى در اتريش بود و سرانجام در جمهورى اول اتريش، دکتر مارل رنر از اين حزب دوباره به عنوان حزب مخالف دولت (اپوزيسيون) به فعاليّت سياسى پرداخت و در سال ۱۹۳۴ ميلادى غيرقانونى اعلام شد و از سال ۱۹۴۵ ميلادى دوباره فعّال گرديد.


پس از جنگ جهانى دوم حزب سوسياليست به اتفاق احزاب مردم و کمونيست موفق به استقرار جمهورى دوم در اتريش شدند.


در اولين انتخابات آزاد اتريش پس از جنگ (۱۹۴۵ م.) در مقابل حزب مردم ۷۶ کرسى مجلس شوراى ملّى را به‌خود اختصاص داد و يکى از قوى‌ترين احزاب اتريش گرديد.


حزب سوسياليست اتريش با فعاليّت چشم‌گير در سال ۱۹۷۰ ميلادى توانست رهبرى و اداره امور دولت را پس از گذشت ۲۵۴ سال با اکثريت نسبى از دست رقيب خود، حزب مردم، بيرون آورد. يک سال بعد کرايسکي به علّت فقدان اکثريت مطلق در برابر گروه ائتلاف احزاب مردم و آزاديخواه ناچار به تجديد انتخابات شد و اين بار موفق به کسب نتيجه موردنظر گرديد.


حزب سوسياليست عضو بين‌الملل سوسياليست‌ها است و از ايده برادرى و برابرى تمام خلق‌هاى جهان حمايت مى‌کند. اين حزب در بين‌الملل سوسياليست‌ها همراه با حزب سوسيال دمکرات آلمان نقش بزرگى را ايفاء مى‌کند. دکتر برونوپترمن (Brono Pitterman) از سال ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۶ ميلادى رئيس‌ کنگره بين‌المللى سوسياليست‌ها بود و در سال ۱۹۸۵ ميلادى دکتر برونو کرايسکي به رياست آن انتخاب شد که از هر دو از رهبران حزب سوسياليست اتريش بودند.


در حال حاضر اين حزب با داشتن۷۲۰،۰۰۰ عضو که در ارگان‌هاى ناحيه‌اى استانى و بخشى مشغول فعاليّت مى‌باشند يکى از پرعضوترين احزاب در بين‌الملل سوسياليسم است. اين حزب بر طبق روال هميشگى خود بيش از همه تکيه بر کارگران و کارمندان دولتى اتريش دارد و با اتحاديه کارگران اتريش که ۶/۱ ميليون نفر عضو دارد همکارى نزديک مى‌نمايد به‌طورى که بيش از ۹۰% اعضاء اتحاديه‌هاى کارگرى از حزب سوسياليست مى‌باشند.

حزب مردم اتريش (Dsterreichische Volkspartei People)

حزب مردم اتريش پس از ورود ارتش سرخ به وين در تاريخ ۱۷ آوريل ۱۹۴۵ ميلادى به‌وسيله نمايندگان گروه بزرگ اردوى سوسيال مسيحي، به‌جاى حزب قديمى سوسيال مسيحى که قدمت تشکيل آن به ۱۸۹۹ ميلادى مى‌رسد، پايه‌گذارى شد. پيدايش اين حزب زمانى صورت گرفت که برپايى جمهورى اتريش فقط از سوى شوروى پذيرفته شده بود وشناسايى حزب فقط در حوزه اشغالى حزب معتبر بود. پس از تشکيل کنفرانس ايالات در سال ۱۹۴۵ ميلادى اين حزب نيز به رسميّت شناخته شد و مقرر گرديد در انتخابات سراسرى شرکت نمايد. در نوامبر همان سال انتخابات با نتايج غيرقابل باور به انجام رسيد و حزب مردم با تصاحب ۸۵ کرسى از ۱۶۵ کرسى پارلمان، اکثريت مطلق را به‌دست آورد و تا سال ۱۹۷۰ ميلادى که سوسياليست‌ها توانستند اکثريت مطلق در پارلمان را به‌دست آورند، صدراعظم اتريش از اين حزب بوده است، در واقع تا آن سال قوى‌ترين حزب اتريش به‌شمار مى‌آمد. تا قبل از انتخابات ۱۹۸۶ ميلادى حزب مردم به‌عنوان حزب اپوزيسيون در پارلمان فعاليّت داشت. بالاترين ارکان تشکيلاتى اين حزب کنگره آن است که هر سه سال يک‌بار تشکيل مى‌شود و علاوه بر هيئت رئيسه دبير کل حزب را نيز انتخاب مى‌کند. اين حزب عضو اتحاديه احزاب سوسيال مسيحى و اتحاديه دموکرات‌هاى اروپا ميباشد، و معتقد به يکپارچگى اجتماعي، فدراليسم، سيستم حکومت دمکراسى چند حزبى و آزاد بوده که اين اصول در اعلاميه ۱۹۷۲ ميلادى حزب که به برنامه سالتسبورگ معروف است مورد اشاره قرار گرفته و اعلام شده است.


حزب مردم که اکنون با اندک فاصله‌اى دومين حزب بزرگ در شوراى ملّى اتريش است از سال ۱۹۴۵ تا ۱۹۶۶ ميلادى با حزب سوسياليست در کابينهٔ ائتلافى شرکت جست و از سال ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۰ ميلادى سال پيروزى ۱۹۷۰ ميلادى اکثريت مطلق را در مجلس شوراى ملّى در دست داشتند ولى پس از آن با همراهى حزب مردم دولت ائتلافى تشکيل دادند. حزب مردم شکست‌هاى سال ۱۹۷۰ ميلادى را در انتخابات سال ۱۹۸۰ ميلادى تا حدودى جبران کرد و هم‌اکنون تلاش دارد که با قويترين حزب تبديل شود. دکتر کورت والدهايم، دبير کل سابق سازمان ملل (۸۰-۱۹۷۲م.) که در انتخابات ۱۹۸۶ ميلادى رئيس‌جمهور اتريش شد، توانست اين حزب را بار ديگر مطرح سازد. در سال ياد شده، در انتخابات مجلس شوراى ملّي، با شگفتى سه کرسى کمتر از حزب سوسيال دموکرات به‌دست آورد و از آن حزب عقب ماند. ولى موفقيّت بزرگ وى بازگشت به حکومت پس از ۱۷ سال بود. در سال‌هاى بعد نيز وضعيت چندان درخشانى نداشت زيرا در تعدادى از انتخابات محلى و مجالس ايالتى با شکست‌هايى مواجه شد. سير پيروزى‌هاى حزب آزادى به رهبرى يورگ هيدر سبب شد که شکست‌هاى حزب مردم حتى در انتخابات پارلمانى سال ۱۹۹۰ ميلادى هم ادامه يابد. در سال ۱۹۹۲ ميلادى حزب مردم با انتخاب کانديداى خود توماس کلستيل در اين انتخابات تا حدى از مواضع حزب مردم فاصله گرفته و سعى کرد مستقلانه‌تر عمل نمايد.