از موارد مهمى که در فرآيند آموزش و پرورش دورهٔ ابتدايى بايد مورد توجه مديران و معلمان قرار گيرد، آگاهى از اصول آموزش و پرورش اين دوره است. در گزارش مصوبه ۱۳۷۳ کميسيون دورهٔ پيش‌دبستانى و دبستاني، اصول ذيل براى اين دوره اعلام شده است:
اصول آموزش و پرورش هفت تا ده ساله‌ها
۱. بايد به علاقه کودک به يادگيرى توجه کرد و راه ياد گرفتن را به وى آموخت.
۲. بايد به تقويت کنجکاوى در کودک پرداخت.
۳. بايد مقدمات شناخت علمى محيط (طبيعى و اجتماعي) را فراهم کرد.
۴. بايد آموزش مفاهيم اساسى (مکان، عدد، زمان و علت) مورد توجه قرار گرفته و از اين طريق به پرورش تفکر کودک پرداخت. (منظور تفکرى که بر واقعيت‌هاى عينى و محسوس استوار باشد و طفل مشخصاً آنها را تجربه کرده باشد).
۵. بايد زمينه را براى شکوفايى علايق و استعدادهاى کودک فراهم ساخت.
۶. بايد به پرورش استعداد و ذوق هنرى کودکان توجه نمود.
۷. بايد کودک را با مقدمات زبان و ادبيات فارسى آشنا کرد و متونى را انتخاب نمود که براى کودک قابل فهم و جاذب باشد.
۸. نظر به اينکه در اين دوره کودک به تقليد آگاهانه مى‌پردازد و مربيان خود را الگوى خويش قرار مى‌دهد، بايد مربيان واجد فضايل اخلاقى باشند.
۹. نظر به اينکه آموزش و پرورش اين دوره به‌وسيله آموزشگاه و خانواده متفقاً صورت مى‌گيرد، لازم است ميان اين دو نهاد همکارى و هماهنگى لازم برقرار گردد.
۱۰. در سال‌هاى پايانى اين دوره که آثار بلوغ بتدريج ظاهر مى‌گردد بايد کودک را با تحول جسمانى و روانى که در شرف وقوع است در حد امکان آشنا ساخت.
۱۱. بايد به تربيت بدنى و ايجاد عادات بهداشتى پرداخت و نکات بهداشتى و ايمنى را به کودک آموخت.
۱۲. بايد از راه شرکت دادن کودک در اداره مدرسه و سپردن وظايف مناسب به او به پرورش اجتماعى کودک پرداخت و بتدريج اين اصل را به فعاليت‌هاى بيرون از مدرسه نيز تسرى داد.