گزارش نشست خبری چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فجر

کوروش زارعی در نشست خبری چهل و یکمین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، تاکید کرد با اجرای نمایش‌های تولیدی تازه، شور و رقابت به این رویداد بزرگ هنری، بازخواهد گشت. ، نشست خبری چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، پیش از ظهر روزدوشنبه بیست‌و چهارم مردادماه باحضورکاظم نظری (مدیرکل هنرهای نمایشی)، کورش زارعی (دبیر جشنواره) و حجت‌الله ‌ناظری (دبیر اجرایی) در تالار مشاهیر تئاتر شهر برگزار شد.  

در بخش نخست این نشست، رونمایی از فراخوان چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به دست کاظم نظری و کوروش زارعی، انجام شد.
سپس کاظم‌ نظری، در صحبتی کوتاه، روز خبرنگار را به اهالی رسانه تبریک گفت و ابراز امیدواری کرد در جشنواره چهل و یکم، هنرهای نمایشی کشور به بهترین شکل ممکن جلوه‌گر شود.
در ادامه، کوروش زارعی ضمن تسلیت ایام زینبیه و گرامی‌داشت روز خبرنگار به‌عنوان یاران تئاتر، درباره جلسات هم‌اندیشی چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر گفت: «ما تاکنون دو جلسه هم‌اندیشی با برخی از اهالی رسانه برگزار کردیم. این جلسات هم‌اندیشی با اصحاب رسانه، کارگردانان، پیشکسوتان، انجمن‌های نمایش و دیگر عزیزان ادامه دارد تا در برگزاری جشنواره از افکار و پیشنهادات همه استفاده شود. انتقادات سازنده و پیشنهادات شما می‌تواند راهگشای ما باشد. قطعاً جلسات بعدی را هم تنظیم خواهیم کرد.»
خودم را محصول جشنواره فجر می‌دانم
او افزود: «در چند سال اخیر من پیگیر و مخاطب جشنواره‌ تئاتر فجر بوده‌ام چراکه خودم محصول جشنواره بین‌المللی فجر هستم و دو دهه به‌عنوان بازیگر و کارگردان در این رویداد حضور داشته‌ام. بعد از رضا صابری، با دریافت هشت جایزه از این جشنواره‌، نفر دوم هستم و هرچه یاد گرفته‌ام از جشنواره بوده است.»
زارعی با اشاره به دو تغییر اعلام شده در فراخوان جشنواره چهل و یکم، توضیح داد: «در جشنواره امسال، بخشی به نام مرور در سال‌های گذشته داشتیم که اکثراً کارها از این بخش انتخاب می‌شدند و برخی با تیم کامل نمی‌آمدند و بازیگر جدید جایگزین می‌کردند و اجرای‌شان تروتازگی نداشت. همچنین اکثر هنرمندان و اصحاب رسانه کارها را دیده بودند و تمایلی برای دیدن اجراها نداشتند و حس رقابت نبود، لذا به دلیل ترغیب مخاطبان خواستیم کارها به سمت آثار تولیدی بروند تا انگیزه همه بیشتر شود.»
رونمایی از آثار تولیدیِ تازه در جشنواره چهل و یکم
دبیر چهل و یکمین جشنواره تئاتر فجر، درباره اجرای آثار جدید و تولیدی گفت: «در جشنواره قرار است از آثاری رونمایی کنیم که تولیدی هستند؛ مانند سینما که در جشنواره فیلم فجر رونمایی از چشم‌انداز و تولید آثار جدید می‌شود، ما هم همین کار را خواهیم کرد.»
مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری ادامه داد: «امسال در فراخوان برای اولین بار، بازخوان‌ها، بازبین‌ها و داوران بخش‌ها را معرفی کردیم.»
بودجه؛ چالش عظیم پیش روی جشنواره
دبیر جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در ادامه با اشاره به موضوع بودجه، گفت: «برگزاری بخش بین‌الملل جشنواره بودجه‌ای عجیب‌وغریب می‌خواهد. مسئله بودجه چالش عظیم پیش روی ماست و امیدوارم دوستان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دست ما را بگیرند تا اجراهای باکیفیتی را شاهد باشیم. قطعاً در غیر این صورت و نبود شرایط ما امکان دعوت کارهای باکیفیت در بخش بین‌المللی را نداریم و اگر این بخش را تعطیل کنیم، می‌گویند زارعی تعطیل کرد که اصلاً خواست ما این نیست.»
او افزود: «در بخش بین‌الملل، پول اسکان و رفت‌وبرگشت، هزینه بسیاری دارد. برخی از گروه‌های حرفه‌ای خارجی، برای اجرا هزینه دریافت می‌کنند که قطعاً برای دعوت از آن‌ها باید از میزان بودجه مطلع باشیم.»
زارعی ادامه داد: «هنوز بودجه‌ جشنواره مشخص نشده و یکی از دلایل دیر اعلام شدن فراخوان همین موضوع است. فراخوان خیلی به مسائل مالی بستگی دارد. خیلی از مسائل در فراخوان مطرح نشده است؛ ما دیدیم دیر می‌شود، تصمیم گرفتیم در دل جشنواره برویم تا بودجه مصوب شود. تمام تلاشمان این است تا بودجه مصوب‌شده را بگیریم به‌ویژه در این شرایط سخت اقتصادی. کارهای تازه و تولیدی قطعاً هزینه‌بر است و می‌دانم بابت بودجه روزهای سختی پیش روی داریم.»
توجه ویژه به گروه‌های شهرستانی
دبیر جشنواره چهل و یکم فجر، با اشاره به جایگاه ویژه هنرمندان استان‌های کشور در عرصه تئاتر، اظهار کرد: «نقدهایی که پیش‌ازاین به جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر وارد شده است، درباره اسکان گروه‌های شهرستانی در طول ایام برگزاری جشنواره است. قطعاً حضور دائم در جشنواره باعث تبادل تجربه است و تلاش می‌کنیم از بچه‌های شهرستانی، چند روز بیشتر میزبانی کنیم.»
او تأکید کرد: «در جشنواره امسال، توجهی ویژه به هنرمندان شهرستانی شده و آن‌ها در اولویت هستند. خیلی از بزرگان تئاتر کشور، از شهرستان‌ها کارشان را آغاز کرده‌اند. برای همین، ارزش و جایگاه بالایی را برای هنرمندان شهرستانی قائل هستیم.»
دعوت از استادان برجسته برای برگزاری کارگاه‌های آموزشی
مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری، در ادامه سخنان خود گفت: «تمام تلاشمان این است تا از چند استاد برجسته ایرانی و بین‌المللی برای ورکشاپ‌های آموزشی استفاده کنیم.»
او گفت: «جشنواره فجر ویترین تئاتر کشور است و خواسته ما این است که جشنواره‌های دیگر کارهای باکیفیت‌شان را معرفی کنند تا در فجر حضور داشته باشند.»
از همه هنرمندان و سلیقه‌های هنری استقبال می‌کنیم
زارعی در واکنش به پرسشی درباره استقبال از سلیقه‌های متنوع و متفاوت در جشنواره، پاسخ داد: «تمام تلاش‌مان این است هنرمندان با افکار و سلایق متفاوت در جشنواره چهل و یکم حضور داشته باشند.»
دبیر چهل و یکمین جشنواره تئاتر فجر تاکید کرد: «البته محتوای آثار مهم است همان‌قدر که فرم و ساختار مهم است. ما برای محتوای آثار ارزش زیادی قائل هستیم، چون در زندگی‌مان پایبندی به آداب اصیل ایرانی هستیم و موضوع برای ما مهم است.»
او ادامه داد: «جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، محل تلاقی افکار مختلف است و قرار است شیوه‌ها و نگاه‌های مختلف مطرح شود؛ زیرا تنوع ذات جشنواره است. ما پذیرای هر سلیقه‌ای که در چارچوب جشنواره کار کند، هستیم. چارچوب فراخوان و کیفیت مهم است.»
این کارگردان و بازیگر تئاتر افزود: «ما حتی در شورای سیاست‌گذاری سعی کردیم با نگاه‌های مختلف و سلایق متفاوت کار کنیم و از مسعود دلخواه دعوت کردیم، اما به دلیل رفتارها و هجمه‌های موجود، همراه ما نشد. درهرحال ما با آغوش باز پذیرای هر دوست عزیزی که طبق فراخوان در جشنواره حضور پیدا کند، هستیم.»
کار تکراری در جشنواره جایی ندارد
این هنرمند با تاکید دوباره بر اجرای کارهای تولیدی تازه در جشنواره، افزود: «قاطعانه می‌گویم که هیچ کار تکراری حتی اگر روزهای نزدیک جشنواره اجرا رفته باشد، به جشنواره راه پیدا نمی‌کند. حتی اگر بهترین تئاتر دنیا و به کارگردانی پیتر بروک باشد. همه آثار در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر رونمایی می‌شوند مگر آثار بزرگان و پرمخاطب که در بخش غیررقابتی حضور داشته باشند.»
زارعی افزود: «اگر مشکل بودجه حل شود به‌طور مثال به سراغ علی رفیعی و افراد مطرح برای بازتولید آثار خواهم رفت. من افتخار داشتم سال ۸۳ با نمایشنامه‌ای از نغمه ثمینی در جشنواره تئاتر فجر حضور داشته باشم. نغمه ثمینی و دیگر هنرمندان چون محمد رضایی‌راد، محمد عاقبتی و همایون غنی‌زاده دوستان من هستند. جایگاه تئاتری من از جایگاه مدیریتی‌ام مهم‌تر است. من یک بازیگر هستم و بعد از جشنواره می‌خواهم بازیگری و کارگردانی انجام دهم و قطعاً نمی‌خواهم در مقابل همکارانم بایستم. ما می‌خواهیم در حد توان، جشنواره‌ای با کیفیت خوب برگزار کنیم. درواقع من دوست و رفیق همکارانم هستم و شاید در کار با هم رقابت داشتیم اما قرار نیست در مقابل دوستان تئاتری بایستم و حتماً آدم‌هایی که بتوانم بودجه حداقلی را برای تولید آثارشان در نظر بگیرم، دعوت می‌کنم.»
با جشنواره فیلم فجر تداخل نداریم
زارعی با اشاره به اینکه آثار تولیدی از لحاظ ارزشیابی و نظارت دچار مشکل نمی‌شوند، افزود: «ارتقای کیفی، فرم و ساختار در ذات آثار تئاتر مهم است و قطعاً زمانی که محتوا پذیرفته شود، گروه‌های اجرایی هیچ اتفاق و مانعی برای اجری عموم نخواهند داشت.»
دبیر چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فجر گفت: «ما جشنواره را ۲۵ دی‌ماه با رادیو تئاتر شروع می‌کنیم. نکوداشت هنرمندان مطرح و تأثیرگذار را یکم بهمن برگزار خواهیم کرد و هم‌زمان در همان روز وارد اجراهای بخش‌های مختلف می‌شویم. یازدهم بهمن‌ماه اختتامیه جشنواره برگزار می‌شود تا با جشنواره سینمایی فجر تداخل نداشته باشد.»
60 میلیون تومان کمک‌هزینه آثار تولیدی تازه
زارعی با اشاره به بودجه در نظر گرفته‌شده برای آثار تولیدی ادامه داد: «در بخش تولیدی کمک‌هزینه‌ای ۶۰ میلیون تومان برای گروه‌های اجرایی در نظر گرفته شده است.»
تمام ایران، تهران نیست
او با تأکید بر بخش آثار استانی گفت: «اولویت جشنواره تئاتر فجر در این دوره بخش تئاتر استانی است. من در سال‌های حضورم در حوزه هنری سعی کردم برای بخش شهرستان با بودجه ناچیزی که دارم، اجرای عموم بگیرم و در این سال‌ها اثبات کردم پای تئاتر شهرستان هستم و می‌دانم اگر به آن‌ها بها ندهیم، استعدادهای جدید پدید نخواهند آمد. ما برای تئاتر حرفه‌ای کشور باید پشتیبان‌سازی کنیم. تمام ایران که تهران نیست؛ باید به شهرستان‌ها اعتماد کنیم.»
حجت‌الله ‌ناظری دبیر اجرایی چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فجر در تکمیل سخنان زارعی درباره تئاترهای استانی گفت: «ما در نظر داریم تا قسمتی از اجراها در ایام جشنواره و حتی پس‌ازآن در شهرستان‌ها اجرا شود.»
حضور آثاری از کشورهای عربی در بخش بین‌الملل
کوروش زارعی درباره حضور آثار کشورهایی عربی در بخش بین‌الملل جشنواره توضیح داد: «امسال قرار است در بخش بین‌الملل جشنواره از آثار کشورهای عربی هم دعوت کنیم و این بخش را دو تا سه روز در شهرستان اهواز روی صحنه خواهیم برد.»
زارعی در پایان این نشست خبری گفت: «گروه‌هایی که در جشنواره ورود پیدا می‌کنند، باید بدانند اگر اثری در جشنواره موردتوجه قرار نمی‌گیرد، در اصل حقش نادیده گرفته نشده است. بلکه ما هم ظرفیت و توانایی خاصی داریم و باید در بین آثار بهترین‌ها را انتخاب کنیم.»

علیرضانیاکان