گروسی: غنی‌سازی ۹۰ درصدی در ایران وجود ندارد/ امیدوارم به‌زودی به توافق برسیم

رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت‌وگو با این شبکه در پاسخ به این سوال که آیا از نظر او رسیدن به یک توافق در مذاکرات احیای توافق هسته‌ای در وین امکان‌پذیر است؟ گفت: این یک موضوع پیچیده است. از نظر من رسیدن به یک توافق همیشه امکان‌پذیر است، با توجه به این که اراده سیاسی وجود دارد. خوب است که آن‌ها [مذاکرات] را از نقطه آغاز از سر نگرفته‌اند؛ قبلا ۶ دور مذاکره کرده‌اند و این هفتمین دور خواهد بود. بنابراین، کارهای زیادی از اول سال تاکنون انجام شده است و درباره موارد متعدد هسته‌ای مذاکره کرده‌اند، از جمله موضوعات فنی. موضوعات سیاسی هم دربرگیرنده مسئله تحریم‌ها بوده‌اند که در حیطه وظایف من نیست. اما می‌توانم بگویم عوامل زیادی در آن‌جا دخیل است اما اگر آن‌ها بخواهند، توافق امکان‌پذیر است.

گروسی در ادامه درباره شروع نشدن مذاکرات از نقطه آغاز آن‌ها و بدون در نظر گرفتن نتایج ۶ دور قبلی گفت: به نظر می‌رسد آن‌ها سعی می‌کنند چیزهایی را که قبلا انجام شده مبنای کارشان قرار دهند اما مسلما این به خود مذاکره‌کنندگان بستگی دارد. ما مذاکرات را به دقت دنبال می‌کنیم. شما می‌دانید که آژانس عضو برجام[توافق هسته‌ای] نیست، ما بازرسان و تضمین‌کنندگان چیزی هستیم که مورد توافق قرار می‌گیرد یا نمی‌گیرد. بنابراین، ما آن را به دقت دنبال می‌کنیم و امیدواریم زود به توافق برسند.

او در پاسخ به این که زود یعنی در طول چند ماه یا چند هفته؟ گفت: ما از آن باخبر نیستیم.

مدیرکل آژانس درباره این که با توجه به پیشرفت‌های برنامه هسته‌ای ایران پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای، مقامات اروپایی می‌گویند احیای توافق با این شرایط دشوارتر شده است، توضیح داد: تا حدی درست است، از نظر این که مواد هسته‌ای بیشتری غنی‌سازی شده است، از نظر نسل جدیدی از سانتریفیوژها که در حال حاضر فعالند و این مغایر با توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ است که آن موقع سانتریفیوژهایی با مدل‌های دیگر و کارایی کمتر و با سرعت کمتری وجود داشتند. بنابراین، تغییراتی وجود داشته است. اما باید دانست، تاکنون، حداقل دو طرف در حال مذاکره برای بازگشت به توافق اصلی هستند.

او در پاسخ به این که آیا از نظر او توافقی موقتی با ایران که موجب متوقف شدن یا کند شدن غنی‌سازی ایران در ازای لغو جزئی تحریم‌ها شود تا طرفین درباره توافقی بزرگ‌تر عمیق‌تر مذاکره کنند، بیان کرد: من چنین چیزی را از آن‌ها نشنیده‌ام. چون دولت ایران در درخواست بازگشت به توافق اصلی و منافعی از جمله رونق مالی و دسترسی به بازارهای جهانی که قرار بود طبق آن توافق نصیبشان شود بسیار سرسخت هستند.

گروسی در پاسخ به این که آیا از اطلاعاتی که گفته‌ می‌شود رژیم صهیونیستی به متحدانش ارائه داده و در آن ادعا شده است ایران در حال غنی‌سازی ۹۰ درصدی اورانیوم است، باخبر است یا نه؟ گفت: نه، ما این اطلاعات را در اختیار نداریم. البته باید به خاطر آورد تنها حضور در محل، حضور ما است، حضور بازرسان آژانس. در حال حاضر غنی‌سازی ۹۰ درصدی اورانیوم در ایران انجام نمی‌شود.

او در ادامه در پاسخ به این که چه دلیلی برای غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم در ایران وجود دارد و آیا با وجود این که ایران غنی‌سازی در این سطح برای اهداف نظامی را رد می‌کند، دلیل دیگری برای آن وجود دارد؟ گفت: من نمی‌دانم. به عنوان یک بازرس من مقاصد این کار را قضاوت نمی‌کنم. از نظر من وقایع امر مقادیر و سطوح[غنی‌سازی] هستند که محدود نمی‌باشند. برجام محدودیت ۳.۶۷ درصدی داشت و حالا ما در سطح ۶۰ درصدی قرار داریم. اما این محدودیت برجام بود و برجام ترک شد.

مدیرکل آژانس درباره گزارش جدید آژانس درباره برنامه هسته‌ای ایران گفت: من گزارشی در وین منتشر کردم که تایید می‌کند ایران ظرفیت تولید[اورانیوم غنی‌شده] را در تاسیسات فردو افزایش داده است که آن‌ها را قادر می‌سازد با سرعت بیشتری پیش‌روی کنند و ظرفیت‌ها را تا حد چشمگیری افزایش بدهند.

او در پاسخ به این که آیا این موضوع نگران‌کننده نیست؟ گفت: می‌توانم بگویم این یک نشانه است. و این که بگوییم نشانه خوبی هست یا نه بر عهده مذاکره کنندگان است. من به عنوان یک بازرس باید بی‌طرف باشم. اما این موضوع بسیار مهمی است. چون ایران در فعالیت‌های هسته‌ای این درجه‌ از بلندپروازی را دارد، باید برای بازرسان من بازرسی نامحدود ایجاد کنند. اگر بازرسی ما را محدود کنند، به مشکل بر می‌خوریم.

مدیرکل آژانس در پاسخ به این که آیا با توجه به این افزایش در تولید اورانیوم غنی‌شده، آژانس خواستار دسترسی بیشتر به تاسیسات فردو است؟ گفت: به این تاسیسات و به محل‌های دیگر هم. ما توافق کرده بودیم برخی فعالیت‌ها را ادامه دهیم که از پایبندی به آن از سوی ایران انجام نشد. ما درباره آن صحبت کرده‌ایم. چند روز پیش در تهران بودم، مذاکراتم بی‌نتیجه ماند. نمی‌خواهم محدودیتی قائل شوم چون فکر می‌کنم هنوز فرصت هست. البته مذاکرات خوبی با امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران داشتم. امیدوارم بتوانیم به توافق برسیم.

گروسی در پاسخ به این که آیا برنامه دارد به تهران بازگردد؟ گفت: اگر از من دعوت شود، بدون معطلی خواهم رفت.

او در پاسخ به این که آیا ایران قصد مذاکرات بیشتر با آژانس برای به توافق رسیدن با آن را دارد یا نه؟ اظهار کرد: امیدوارم این طور باشد. شاهد اظهارات علنی وزیر امور خارجه ایران در این باره بودم که گفته بود فکر می‌کند موضوع به مذاکرات بیشتری احتیاج دارد. اگر این طور باشد، می‌توانم خیلی زود به آن‌جا بروم و توافقی سریع انجام دهیم که دست کم، دسترسی و ظرفیت نظارتی حداقلی را برای حفظ سطح قابل قبولی از بازرسی ایجاد کند.

مدیرکل آژانس درباره دسترسی آژانس به تاسیاست کرج گفت: یک اقدام خرابکارانه در این محل انجام گرفته بود و ما هرگونه اقدام خشونت‌آمیز را محکوم‌ می‌کنیم.

او در این راستا ادامه داد: اما امیدوارم بتوانیم دوباره و به زودی به توافق برسیم که ضرورت بسیاری دارد.

گروسی درباره این که انجام شدن این کار برای فرستادن سیگنال‌هایی مثبت و دلگرم کننده به مذاکرات وین نیز ضرورت دارد، به دلیل این که مذاکره‌کنندگان در وین فعالیت‌های آژانس در ایران را رصد می‌کنند تا ببینند آیا اقداماتی برای جلب اعتماد انجام می‌گیرد یا نه، توضیح داد: برداشت من این است که این کار ضرورت دارد. به این دلیل که چطور می‌توان  بدون مطلع بودن از وقایع به یک توافق دست یافت. این چیزی است که ما به همه از جمله ایران گفته‌ایم. گفته‌ایم این به نفع خود شماست.

او در پاسخ به این که در حال حاضر آژانس به برنامه هسته‌ای ایران اشراف ندارد؟ گفت: نه این که به کل اشراف نداشته باشیم. اما همان‌طور که قبلا گفتم، انگار در حال پرواز در میان ابرها هستیم. اشراف ما به آن خوبی نیست که باید باشد.

مدیرکل آژانس همچنین در پاسخ به این که آیا آماده است در نهایت بگوید دیگر نمی‌توانیم چیزی از برنامه هسته‌ای ایران ببینیم، گفت: اگر این اتفاق بیفتد، موضوع آمادگی داشتن نیست، وظیفه‌ی من است که بگویم دسترسی مورد نیازم را ندارم.

گروسی در پایان این گفت‌وگو در پاسخ به این که ضرب‌الاجل آن چه وقت خواهد بود؟ گفت: به زودی.