موج نوی سینماگران ایران در کن

در این مطلب به قلم «نیک ویوارلی» آمده است:

در حالی که ایران با مشکلات اقتصادی فراوانی دست و پنجه نرم می‌کند اما نسلی نو از سینماگران ایرانی با فیلم‌های جدید و قدرتمند، شور فیلمسازی را همچنان در ایران زنده نگه داشته‌اند همانطور که امسال دو فیلم از سینماگران ایرانی توانسته‌اند به جمع ۲۱ فیلم بخش رقابتی اصلی جشنواره کن راه یابند و پس تقریبا بعد از دو دهه ،  یک فیلم ایرانی در بخش هفته منتقدان کن پذیرفته شده که ویژه فیلم‌های اول و دوم کارگردانان است.

همچنین پس از یک دهه حضور چهره‌های همیشگی چون عباس کیارستمی، اصغر فرهادی، جعفر پناهی و محمد رسول اف، کن بالاخره در حال انتخاب دیگر فیلمسازان ایرانی است.

محمد اطبایی، پخش‌کننده بین المللی که ریاست کمپانی مستقل‌های ایرانی را بر عهده دارد، در این باره می‌گوید: «خوشبختانه کن به نسل جوان فیلمسازان ایرانی هم توجه کرده که جای خوشحالی دارد».

اطبایی که پیش از این مشاوره جشنواره فیلم ونیز بوده است ادامه می‌دهد: در حال حاضر ۲۶۰ فیلم بلند در مراحل مختلف تولید در ایران وجود دارد که اکثر آنها به پایان رسیده است اما از این تعداد ۹۵ درصد به صورت خصوصی تولید می شود. به دلیل مشکلات اقتصادی ایران، بودجه‌ها و حمایت‌های دولتی کاهش یافته و همین مشکلات اقتصادی، شکاف بزرگ‌تری بین افراد ثروتمند و افراد فقیر ایجاد کرده و طبقه متوسط مردم در حال ناپدید شدن است. ثروتمندان ثروتمندتر می شوند و تولید در سینما برای آنها بسیار جذاب است چرا که می‌خواهند برای خود نامی دست و پا کنند و سازندگان اکثر فیلم‌هایی که در ایران تولید می‌شوند، آرزوی حضور در جشنواره‌های بین‌المللی را دارند.»

در ادامه گزارش ورایتی آمده است : حداقل ۱۰ فیلم از فیلمسازان ایرانی از جمله احمد بهرامی (دشت خاموش) و وحید جلیلوند (بدون تاریخ، بدون امضا) در حال حاضر خود را برای  ورود به لوکارنو، ونیز و سن سباستین آماده می‌کنند. در حالی که کارگردان ها همه تازه وارد نیستند، اما نماینده یک موج جدید در حال ظهور هستند.

نماینده اصلی سینمای ایران در بخش رقابتی جشنواره کن امسال فیلم «برادران لیلا» از سعید روستایی است. تغییرات اجتماعی، به ویژه در رابطه با زنان، هسته اصلی این درام قدرتمند و زنانه است که داستان آن در پس‌زمینه خانواده‌ای است  که به دلیل بدهی‌های مرتبط با تحریم‌های اقتصادی بین‌المللی در هم شکسته شده است.

روستایی در این باره می‌گوید: «مشکلات مردم تا حدودی به دلیل تحریم‌های غرب است،»

او همچنین ادامه می دهد : « اخیرا گرفتن مجوز تولید برای فیلمسازان دشوارتر شده است و بیش از گذشته سانسور اعمال می‌شود.»

روستایی امیدوار است «برادران لیلا» که هنوز مجوز اکران در ایران را ندارد، بتواند بدون هیچ سانسوری در ایران به نمایش گذاشته شود و می‌گوید:  «ترجیح می‌دهم به‌کلی از نمایش این فیلم چشم‌پوشی کنم تا اینکه تحت سانسور قرار بگیرم».

علی بهراد که امسال با نخستین فیلم بلندش با عنوان «تصور» در بخش هفته منتقدین حضور دارد نیز در گفتگو با ورایتی عنوان کرد: به لطف رسانه های اجتماعی و تلویزیون‌های ماهواره‌ای تغییرات بزرگی در ۲۰ سال گذشته در ایران رخ داده است. بسیاری از مردم فکر می‌کنند که کارگردانان جوان راه کارگردانان بزرگ‌تر را دنبال می‌کنند. اما فکر می‌کنم نسل جدید از سینمای خودش شروع می‌کند. ما هیچ ارتباطی با نسل قبلی نداریم. ما فیلمسازی را از دنیای وسیع تری آموخته ایم».

علی عباسی کارگردان ایرانی-دانمارکی که با فیلم فارسی زبان «عنکبوت مقدس» در بخش رقابتی کن حاضر است، درباره فیلمش گفت: ایده ساخت زمانی در ذهنم شکل گرفت که یک قاتل سریالی در مشهد دستگیر و دادگاهی شد اما ناگهان عده‌ای شروع به تشویق این مرد به عنوان قهرمان کردند. بخشی از رسانه‌های محافظه‌کار ایران نیز او را تشویق می‌کردند و این زمانی بود که برای من جالب شد که چرا کسی فکر می کند او یک قهرمان است؟»

اگرچه «عنکبوت مقدس» یک فیلم ایرانی است، اما در ایران فیلمبرداری نشد، زیرا به عباسی برای فیلمبرداری آن در کشور مجوزی داده نشده است و در نهایت فیلم در کشور اردن، مقابل دوربین رفته است.

عباسی خاطر نشان کرد «عنکبوت مقدس» تا حدی یک داستان موضوعی است و مضمون آن بسیار واضح است: زن ستیزی.

او همچنین ابراز امیدواری کرد که این فیلم یکی از معدود فیلم‌های ایران باشد که نگاهی نسبتاً واقعی به جامعه داشته باشد.