خبرآنلاین: پس از اینکه جو بایدن از دونالد ترامپ پیش افتاد بازار ارز ایران ناگهان با فروکش کردن افزایش قیمت ارز مواجه شد. نرخ هر دلار امریکا که به ۳۲ هزار تومان رسیده بود در روز شنبه ناگهان به کمتر از ۲۴ هزار و ۵۰۰ تومان رسید. این در حالی است که هنوز پیروزی جو بایدن رسما اعلام نشده و شمارش انتخابات امریکا هنوز ادامه دارد اما پیش افتادن او به نظر میرسد به شدت انتظارات تورمی در ایران را کاهش داد.
سید کمال سید علی، کارشناس اقتصادی، در رابطه با تحولات اخیر در بازار به خبرگزاری خبرآنلاین گفت: ببینید افزایش چند ماه اخیر قیمت دلار نه ناشی از واقعیات اقتصادی کشور که ناشی از فشارهای سیاسی بود. در این مدت هجده بانک ایرانی تحریم شدند و فشار حداکثری به نظام بانکی وارد شد. همین امر نرخ هر دلار را تا ۳۲ هزار تومان افزایش داد آن هم در شرایطی که متغیرهای کلان اقتصادی چنین سیگنالهایی را به بازار ارز نمیدادند.
او ادامه داد: انتظارات تورمی این افزایش قیمت دلار را عملی کرد. وقتی انتظارات تورمی بالا میرود چنین میشود و حالا با نزدیک شدن جو بایدن به کاخ سفید این انتظارات تورمی تغییر کرد. درنتیجه طبیعی است که امروز نرخ دلار به کمتر از ۲۵ هزار تومان رسید و درواقع انتظارات تورمی گذشته تخلیه شوند.
وی تصریح کرد: در این شرایط انتظار میرود بانک مرکزی تمهیدات لازم را بیاندیشد و به مسائل صرفا احساسی نگاه نکند. همانطور که گفتم نرخ تعادلی ارز در کشور ما، در کنار عواملی چون نرخ تورم و افزایش نقدینگی دلار را به ۳۲ هزار تومان نمیرساند و شرایط احساسی زمینه آن را چید. اکنون هم باید بانک مرکزی شرایط را به گونهای سوق دهد که به تدریج از انتظارات تورمی کاسته شود و با یک شیب ملایم قیمتها روند کاهشی داشته باشند.
او در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه قیمت واقعی دلار در اقتصاد ایران چقدر باید باشد، تاکید کرد: به نظر من نرخ واقعی دلار باید بین ۱۸ تا ۲۲ هزار تومان باشد. این قیمت با توجه به عوامل گوناگونی که قیمتها را در ایران شکل میدهد استخراج میشود. اکنون هم به باور من حرکت طبیعی بازار به گونهای است که میتواند به این نرخ برسد. به هر حال قرار نیست ناگهان تحریمها و فشارها کنار گذاشته شوند و حداقل دو ماه تا جابجایی قدرت فاصله داریم و این مهم باید با یک روند معقول طی شود.
او در رابطه با شرایط اقتصادی کشور در روزهای باقی مانده تا جابجایی قدرت و توافق دو کشور، گفت: پیش از آنکه مذاکرهای صورت گیرد یا جابجایی قدرت انجام شود، مجموعه اقداماتی باید در دستور تصمیمگیران کشور قرار گیرد. مثلا ما منابعی در کشورهای مختلف داریم که فریز شدهاند. این منابع به دلیل ترس کشورها از اعمال تحریمهای امریکا امکان جابجایی نداشتند اما اکنون با شل شدن کمربند تحریم دور کشور امکان عملی شدن دارند.
سید علی خاطرنشان ساخت: از سوی دیگر بازگشت به اف ای تی اف و اقداماتی از این دست که هماهنگی دستگاهها و نهادها را بیشتر میکند و موانع تجارت بینالمللی را کنار گذاشتن ضرورت دارد. این اقدامات اگر هماهنگ با هم صورت گیرد نتایج شگرفی خواهند داشت.
معاون ارزی سابق بانک مرکزی تاکید کرد: باید فعالیتهای بینالمللی در حوزه اقتصاد به گونهای باشد که همسو با مذاکرات احتمالی ارزیابی شوند. اگر قصد داریم فشارهای تاکنونی را تعدیل کنیم نمیتوان به یکباره تصمیم گرفت و باید گام به گام اقدامات موثر را در دستور قرار داد. این بازگشت گام به گام کمک میکند که شرایط به نحوی تنظیم شود که مهیای بازگشت ایران به تجارت بینالمللی باشد.
او تصریح کرد: ما سالانه نزدیک به ۷۰ میلیارد دلار نفت میفروشیم، بالغ بر ۴۰ تا ۵۰ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داریم. همچنین بازگرداندن داراییهای کشور در خارج میتواند ما را به سمت ثبات و بهبود ببرد. اگر این اتفاقات رخ دهد نرخ تعادلی و قیمت واقعی دلار به هم نزدیک میشوند که به باور من باید نرخ هر دلار را در کناال ۱۸ تا ۲۲ هزار تومانی قرار دهد.