سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه ۲ سیما گفت: کاربرد غنی سازی ۲۰ درصد برای سوخت راکتور تهران است که سوخت آن همواره از خارج وارد می شد تا سال ۸۸ که درخواست ما برای خرید اجابت نشد و در آن مقطع دستور صادر شد و دانشمندان ما مثل شهید شهریاری آن را ساختند و دیگرانی که همکاری کردند. راکتور تهران مصارف تحقیقاتی دارد و هم تولید رادیوداروها را انجام می‌دهد که نزدیک یک ملیون نفر در ایران نیازمند این رادیوداروها هستند و نیاز تعطیل‌شدنی نیست. بیش از ۴۰۰ کیلو مواد غنی شده ۲۰ درصد تولید کرده بودیم پیش از برجام اما قرار شد که با اجرای برجام تولید آن متوقف شود.
عراقچی ادامه داد: از نظر طرف‌های مقابل سوخت ۲۰ درصد قدم مهمی در تکنولوژی هسته‌ای بود. در عین حال که به گفته سخنگوی سازمان انرژی اتمی هنوز برای ۴ الی ۵ سال آینده سوخت نیاز نداریم و سوخت کافی هم داریم و طبق برجام هر وقت سوخت تمام می‌شد دو سال قبلاز آن اعلام می‌کردیم که یا بخریم یا تولید کنیم.
معاون ظریف با اشاره به تصمیمات ایران برای کاهش تعهدات اظهار کرد: ما درصد غنی سازی را بالا بردیم اما زیر ۵ درصد نگه‌اش داشته بودیم. مجلس شورای اسلامی در قانون اخیر دولت را مکلف کرد که غنی سازی ۲۰ درصد را سریع شروع کنیم و فارغ از اختلاف نظرهایی که ما داشتیم وقتی قانون تصویب شد موظف به اجرای آن هستیم. از امروز این کار انجام شد و روال قانونی آن کامل طی شد و پرسشنامه‌های مربوطه اعلام شد و آژانس به طور روشن روند را دید و از امروز رسما طبق اختیاراتی که پادمان جامع به ما می‌دهد غنی سازی ۲۰ درصد را شروع کردیم.
وی هم چنین گفت: سالگرد شهادت سردار سلیمانی و چهلمین روز شهادت شهید فخری زاده را گرامی می‌داریم. شهید فخری زاده به لحاظ دانش فنی و نظری نقش مهمی داشتند. آنچه امروز انجام می‌شود پیامی دارد و وجه آن سمبلیک است و آن هم اینکه پیشرفت‌ها در ایران متوقف‌شدنی نیست و با حذف فیزیکی افراد آرمان‌های این افراد متوقف نمی‌شود.
عراقچی اظهار کرد: غنی سازی ۲۰ درصد به لحاظ نیاز راکتور تهران انجام می‌شود و بر اساس قانون مجلس مکلف به اجرا هستیم و در بند ۷ مصوبه هم آمده که اگر طرف مقابل به تعهداتش عمل کرد به مجلس اعلام کنیم تا تصمیم متقابل گرفته شود و اگر آنها تعهداتشان را کامل انجام دهند ما آمادگی بازگشت به تعهداتمان را داریم. بر خلاف اینکه در داخل گفته می‌شد روند پیشرفت فعالیت های هسته ای ایران متوقف شده امروز ثابت شد که این طور نیست و در عرض ۱۲ ساعت این روند احیا شد.
وی درباره غنی سازی بالاتر از ۲۰ درصد در کشور گفت: به لحاظ فنی و فناوری آن طور که در سازمان انرژی اتمی گفتند، توانایی انجام این کار وجود دارد اما طبیعی است که بر اساس نیاز کشور انجام می شود. ما به اصول خود یعنی حرمت سلاح هسته ای اعتقاد داریم. برنامه غنی سازی ما بر اساس نیازهای میدانی ما جلو می‌رود. در حال حاضر نیاز به غنی سازی بالای ۲۰ درصد نداریم.
معاون ظریف درباره واکنش اروپایی‌ها به غنی سازی ۲۰ درصدی ایران گفت: آنها حق صحبت ندارند، اگر این کار انحراف در برجام است پس عدم اجرای تعهدات آنها چیست؟ در جلسه کمیسیون مشترک برجام که اخیرا برگزار شد، در بیانیه اشاره شد که رفع تحریم‌ها یک پایه اجتناب ناپذیر برجام است. آنها باید سپاسگذار ایران باشند که برجام را با توجه به عدم اجرای تعهدات از سوی آنها و خروج آمریکا نگه داشته است.
عراقچی اظهار کرد: اجرای غنی سازی ۲۰ درصد طبق قانون مجلس است و اروپایی‌ها که خود را مهد دموکراسی می‌دانند حق ندارند ایرادی وارد کنند. اگر انحراف است اول مسیر خود وانحرافات خود را اصلاح کنند. راه حفظ برجام فشار به ایران نیست بلکه در این است که طرف‌های غربی به اجرای تعهداتشان طبق برجام شامل لغو تحریم‌ها بپردازند. اروپا ناکارآمدی کامل خود را در بحث برجام نشان داد، البته خودشان معتقدند توانایی اجرای تعهدات را نداشتند. اما آنها حق طلب‌کاری ندارند و باید ممنون‌دار ایران باشند که با این شرایط برجام را حفظ کرده است. الان هم آغاز تولید اورانیوم با غنای ۲۰ درصد عکس العملی به عدم اجرای تعهدات آنهاست.
وی درباره آنچه طرف‌های اروپایی مدعی هستند که ایران با شروع غنی سازی ۲۰ درصد ویژگی‌های عدم اشاعه ای برجام را از بین بردند گفت: ارزش برجام برای آنها از بعد عدم اشاعه است چون تصور داشتند ایران به دنبال سلاح هسته‌ای است. البته از نظر ما این استدلال و ادعا ارزشی ندارد. البته ایران در تولید مواد غنی شده خود در هر سطحی پیش رفته است. الان ۴ هزار کیلوگرم مواد زیر ۵ درصد داریم و در تحقیق و توسعه بسیار جلو رفتیم، از این رو در بعد عدم اشاعه مرزها را جا به جا کردیم، اما این به معنای خاتمه برجام نیست و اگر طرف‌های مقابل به تعهداتشان عمل کنند همه چیز می‌تواند به قبل برگردد.
معاون ظریف درباره واکنش رژیم اسراییل به اقدام ایران برای شروع غنی‌سازی ۲۰ درصدی که گفته است این اقدام ایران حرکت به سمت ساخت سلاح هسته‌ای است، تصریح کرد: این اتهامی است که همیشه صهیونیست‌ها وارد کرده‌اند و ارزش و پایه‌ای هم ندارد. رژیم صهیونیستی که خودش به دنبال سلاح است نمی‌تواند این حرف را بزند. ایران حسن نیت خود را کاملا نشان داده و تعهدش به عدم حرکت به سمت سلاح هسته‌ای را اثبات کرده است. این حسن نیت در زمان اجرا در طرف مقابل دیده نشد و کسی نمی‌تواند ایران را متهم کند که برای رفتن به سمت سلاح چنین کاری انجام داده است. اگر بخواهند برجام حفظ شود باید کاری کنند که ایران از منافع برجام منتفع شوند.
عراقچی تاکید کرد: ما میز مذاکره و برجام را ترک نکردیم، آمریکا بود که از همان روز اول برجام در اجرای تعهداتش کاستی داشت و بعد همه ترامپ کامل خارج شد و تحریم‌ها را برگرداند.
معاون سیاسی وزارت امور خارجه کشورمان گفت: اگر قرار باشد به برجام برگردند و این توافق احیا شود آمریکا باید ابتدا به آن برگردد و تحریم‌های پیش بینی شده در برجام و آنهایی که در چهار سال گذشته وضع شده است باید رفع شود. اگر این اتفاق افتاد و شرایط زمان اجرا شدن برجام احیا شد، ایران هم تصمیم مقتضی را می‌گیرد.
وی درباره آنچه گفته می شود باید به برجام اضافه شود یا کم شود، از مسایل هسته ای گرفته تا مسایل منطقه و موشکی گفت: به نظرم غربی‌ها دچار یک توهم شدند و فکر می‌کنند در اثر فشارهایی که به ایران آمده، ایران آماده است که خیلی سریع از بازگشت آمریکا به برجام استقبال کند و آنها می‌توانند برای ایران شرط بگذارند اما آنها باید بدانند که ایران تصمیم خود را برای زندگی و اقتصاد بدون برجام گرفته است. ما برای بازگشت آمریکا به برجام آغوش باز نمی‌کنیم. دو سال است که بودجه ایران بدون اتکا به نفت بسته شده است. اقتصاد بدون نفت آرزوی چهل ساله ما بعد از انقلاب است. آمریکای بایدن و اروپا باید از سرشان بیرون کنند که ایران برای بازگشت آمریکا آغوش باز کرده است، همان طور که رهبری گفتند اگر زمینه بازگشت فراهم شود مشکلی نیست اما عزتمندانه. ایران هیچ شرطی و هیچ مذاکره مجددی را نمی‌پذیرد و هیچ چیز به برجام اضافه نمی‌شود و هیچ موضوع دیگری هم برای مذاکره اضافه نمی‌شود. بحث موشکی را هم که از فکرشان به طور کامل خارج کنند.
عراقچی در عین حال خاطرنشان کرد: البته مواردی هست که ایران برای بازگشت به برجام درباره آنها بحث دارد، مثل اسنپ بک که آمریکا یک بار از آن سواستفاده کرد. آمریکا وقتی از برجام خارج شد و فهمید چه اشتباهی انجام داده است، سعی کرد از اسنپ بک استفاده کند که البته در شورای امنیت منزوی شد. آنها سه بار در شورای امینت منزوی شده و در برابر ایران شکست خوردند. اما به هر حال سواستفاده کرد. باید در این‌باره بحث شود و جلو سواستفاده گرفته شود. آمریکا باید به طور کامل به تعهداتش برگردد و همین برجام را دو دستی بچسبند.
وی در پاسخ به این که برخی معتقدند احتمالا آمریکا در برداشتن تحریم‌ها، تحریمی که نفعی ندارد برمی دارند، اظهار کرد: اگر قرار باشد آنها به برجام بازگردند همه تعهدات را باید انجام دهند و تحریم‌های بعد از خروج آمریکا از این توافق هم باید بردارند، تا بعد ایران برای بازگشت به برجام تصمیم بگیرد. در غیر این صورت ایران هم یا برنمی‌گردد یا کامل برنمی‌گردد، ما مطابق با رفتار آنها تصمیم می‌گیریم.
معاون ظریف درباره اظهارات برخی مقامات کشورهای خلیج فارس در بحث برجام گفت: خاطرم هست وقتی برجام را مذاکره می‌کردیم، همین کشورها به آمریکا می‌گفتند درباره منطقه نباید صحبت کنید و الان که فهمیدند چه اشتباهی کردند می‌گویند باید مسایل دیگر هم مطرح شود و پاسخ ما این است که برجام قابل مذاکره مجدد نیست که چیزی بخواهد به آن اضافه شود یا نه. تا وقتی برجام یک نمومه مذاکراتی به یک تجربه تبدیل نشود و تعهداتشان را طرف‌های برجامی اجرا نکنند، نمی‌توانند درباره مذاکره بر سر مسایل دیگر صحبت کنند. طرح این مساله از سوی هر کشوری کاملا رد می‌شود.
عراقچی درباره حضور ناوهای آمریکایی و تهدیدات منطقه‌ای در هفته‌های اخیر اظهار کرد: اینکه اتفاقاتی در حوزه پیرامونی ما افتاده است، تردیدی نیست. اما بیشتر یک جور اظهار قدرت کردن است که البته همه ناوها و هواپیماها و زیردریایی‌هایی که آمدند از منطقه خارج شدند. تحلیل‌هایی بود که نگرانند در سالروز شهادت شهید سلیمانی، ایران کاری کند یا اینکه این‌ها (آمریکایی‌ها) در روزهای اخیر بلوایی به پا کنند که برای بایدن دردسر ایجاد کنند. از این رو شاهد تحرکات نظامی بودیم اما نیروهای ما هم آمادگی صد در صدی خود را حفظ کردند و در اثر این آمادگی‌هاست که تهدیدات رفع می‌شد. با اقتدار نیروهای مسلح در خلیج فارس و اقتدار موشکی‌مان خیال‌مان از امنیت مان راحت است. این آمادگی‌ها بازداندگی ایجاد می‌کند که حتی تصور حمله به ایران را در سرشان نپرورانند. اعتقاد دارم بهترین راه جلوگیری از هر نوع جنگ و درگیری، آمادگی برای جنگ و درگیری است؛ البته تحرکات آمریکا و دیگران رصد می‌شود و نیروهای مسلح ما تمام پایگاه‌های آنها در منطقه را زیر چشم‌های ریزبین خود دارند و هر هواپیمایی که از هر جایی بلند می‌شود و هر جایی که می‌رود، رصد می‌شود و تحت کنترل کامل است.
وی تاکید کرد: آمادگی نیروهای مسلح ایران در اوج خودش است و جای نگرانی نیست البته باید هوشیار باشیم و ما به نظرم از شرایطی که می‌توانست به یک درگیری منجر شود عبور کردیم. آنچه تا الان شاهد بودیم بیشتر یک نمایش نظامی از سوی آمریکا بود که با نمایش دفاعی از سوی ایران خنثی شد.
عراقچی گفت: ما باید مراقب فتنه انگیزی‌های برخی در منطقه باشیم. کسانی هستند که علاقه دارند یک درگیری در منطقه ایجاد کنند و حیات‌شان در این چیزهاست. رژیم صهیونیستی حیاتش در ادامه اشغالگری است.
معاون ظریف با اشاره به حمله به سفارت آمریکا در بغداد و تحولات بعد از آن اظهار کرد: حادثه سفارت آمریکا در بغداد مشکوک بود و دست‌هایی در کار بود که فتنه‌ای ایجاد کند تا سطح تنش بالا رود. خوشبختانه این مساله از طرق مختلف کنترل شد.
وی تاکید کرد که رژیم صهیونیستی دارد با آتش در منطقه بازی می‌کند و اینگونه نیست که این آتش در منطقه ما باشد، آنها از همه آسیب پذیرتر هستند و واکنش ایران به گونه‌ای شامل و کامل خواهد بود و همه کسانی که فتنه انگیری کردند را در برمی‌گیرد.
معاون وزیر امور خارجه درباره مذاکرات با آمریکا و پیام‌های احتمالی از سوی تیم بایدن اظهار کرد: به هیچ وجه این مساله صحت ندارد و هیچ گفت‌وگویی رد و بدل نشده است، نه با بایدن نه با ترامپ. اگر مواردی باشد از طریق سفارت سوییس رد و بدل می شود و در قضایای اخیر منطقه ای پیام‌های خودمان را به دولت موجود در آمریکا دادیم و گفته شد که واکنش ایران به هر نوع اقدام و تحرکی قاطع و شدید خواهد بود. اما اینکه گمانه‌زنی‌هایی شده که پیام‌هایی از تیم بایدن رسیده، صحت ندارد. کشورهای منطقه هم اگر پیامی دارند در راستای مسایل اخیر و منطقه بوده است.
وی درباره خرید واکسن در شرایط تحریمی اظهار کرد: در این زمینه بانک مرکزی باید جواب دهد و وزارت بهداشت. تا جایی که می‌دانیم مسیرهایی برای این کار باز شده است. البته مشکلاتی بر سر راه کماکان است. ادعای آمریکایی‌ها برای اینکه مسیر ارسال مواد غذایی و دارو بر روی ایران بسته نیست صحت ندارد. آنها در چهار سال گذشته همواره این ادعا را داشتند اما صحت نداشته است. آنها حتی مواد غذایی و دارویی را مدعی بودند شامل تحریم نیست اما کانال‌های مالی و بانکی را قفل کرده بودند و کانال سوییس هم در عمل کاری از پیش نبرد. از این رو ادعای غلطی است اما اینکه ما همه دست بسته باشیم خیر. البته مشکلاتی برای تامین این موارد داریم و هزینه‌هایمان زیاد شده اما از تامین نیازهای اساسی کشور درمانده نیستیم.
عراقچی درباره ترور شهید محسن فخری‌زاده گفت: همه افراد ارزشمند در کشور مورد تنفر نظام سلطه و رژیم صهیونیستی هستند و برای هدف قرار دادن آنها برنامه دارند. اینکه انقدر زبون شدند که به حذف فیریکی روی آوردند از ضعف آنهاست. ما دانشمندانی را از دست دادیم ولی فکر می‌کنم تجربه به آنها ثابت کرده که نه با ترور دانشمندان در سال‌های گذشته و نه با ترور فخری‌زاده‌ها این روند متوقف نمی‌شود. هر کدام از این افراد که ترور شوند شاگردان آنها به صحنه می‌پیوندند. امروز در چهلمین روز ترور شهید فخری‌زاده غنی‌سازی ۲۰ درصد را از سر گرفتیم. قبلا اگر ۴۸ سال طول می‌کشید که این کار انجام شود امروز ۱۲ ساعته کار انجام شد آن هم با تکنیک‌های جدیدی که ابداع کردیم بنابراین در روند پیشرفت و فعالیت‌های هسته‌ای ما هیچ توقفی نخواهد بود.
وی گفت: این ما هستیم که به حال آنها غبطه می‌خوردیم و آنها که ترور می‌کنند بدانند اراده ملت ایران را نمی‌توانند ترور کنند.
معاون ظریف درباره واکنش اروپایی‌ها به ترور شهید فخری زاده اظهار کرد: اروپایی‌ها واقعا سابقه بدی از خود در همه زمینه‌ها به جای گذاشتند. اروپایی‌ها در محکومیت این اتفاق ضعیف عمل کردند. چهره آنها برای ما شناخته شده است و توقعی نداریم که موضعی در راستای منافع ایران بگیرند.
وی درباره درز اطلاعات ایران از آژانس گفت: درز اطلاغاتی وجود دارد اما در مورد آغاز غنی‌سازی ۲۰ درصدی آژانس رسما گزارش داده است. مدیرکل موظف است هر وقت لازم دانست و شرایط فوق العاده‌ای بود گزارش دهد. ما هم مشکلی نداریم و اعلام هم کردیم و این کار را در پاسخ به اقدامات کشورهای اروپایی و امریکا انجام دادیم که در عمل به تعهدات خود ناتوان بودند و گفتیم اگر به تعهداتشان بازگردند ما آمادگی بازگشت داریم، البته با مسایلی که حول و حوش این مساله وجود دارد.
