طرح صیانت از دستور کار مجلس خارج شود

ایسنا: در متن بیانیه این نهاد آمده است: «انجمن نویسندگان کودک و نوجوان با ابراز نگرانی عمیق خود، نسبت به آثار زیان‌بار طرح موسوم به صیانت از حقوق کاربران اینترنتی، یادآور می‌شود که این طرح گردش آزاد اطلاعات، بالندگی فرهنگ و ادبیات کودک و نوجوان و روند حرف‌ه­ای اهالی قلم را به چالش می­‌کشد و انسداد جبران‌ناپذیری در ارتباط بین پدیدآورندگان فرهنگ و مخاطبان کودک و نوجوان و ارتباطات بین‌المللی ادبیات کودک پدید می­‌آورد.

این طرح در شرایطی مطرح شده که بار سنگین مشکلات معیشتی و  اقتصادی جامعه را در وضعیتی بحرانی قرار داده است. پیش از این دست‌اندرکاران امور بارها تکرار کرده بودند که حل مشکلات اقتصادی در اولویت است و نه مسائل و اولویت‌های سیاسی، که بر این اساس  انتظار می‌رفت که مجلس دوازدهم در همین مسیر به سیاست‌گذاری بپردازد. ولی متأسفانه طرح صیانت در نقطه‌ مقابل این رویکرد و با نگاهی سیاسی به این امر پرداخته است.

بانیان طرح صیانت مدعی هستند که این محدودسازی، برای مقابله با عوارض فرهنگی شبکه‌های اینترنتی است. این استدلال ناپخته در مثل شبیه به آن است که به دلیل تلفات سنگین ناشی از تصادف‌های رانندگی، عبور و مرور خودروها را ممنوع کنیم که هیچ عقل سلیمی آن را برنمی‌تابد.

تردیدی نیست این طرح، به‌ویژه با اختیاراتی که به اعضای کمیسیون می‌دهد، دیر یا زود عملاً به انسداد ارتباطات گسترده در فضای مجازی و قطع دسترسی پدیدآورندگان با مجامع تخصصی و در مورد نویسندگان قطع ارتباط با مجامع آموزش، پژوهشی و ادبی می‌انجامد و در روند کاری بسیاری از مشاغل و حرفه‌ها اختلال جدی به وجود می‌آورد. ولی این اختلال برای اهالی قلم دوچندان خواهد بود، زیرا گردش آزاد اطلاعات و دسترسی به منابع علمی، ادبی و پژوهشی برای نویسندگان، شاعران، مترجمان، روزنامه‌نگاران و پژوهشگران امری ضروری و حیاتی به شمار می‌رود.

حتی اگر بتوان نرم‌افزارها و فضاهایی داخلی برای شبکه‌های اجتماعی و اطلاع‌رسانی تدارک دید، ولی آشکار است که هیچ دولت و دستگاهی نمی‌تواند به تنهایی میلیون‌ها کاربر را به عضویت در شبکه‌ها و سایت‌های گوناگون وادارد و جایگزینی برای این حجم عظیم از اطلاعات و دانستنی‌های جهانی در فضای اینترنت داشته باشد. به همین دلیل تردیدی نیست که طرح صیانت، پدیدآورندگان را از دسترسی به منابع و متون مورد نیازشان محروم می‌کند و آسیب جبران‌ناپذیری به ساختار فرهنگی وارد خواهد کرد.    

از طرف دیگر از زمان شیوع ویروس کرونا، عمده فعالیت‌های اهالی قلم در شبکه‌های اینترنتی انجام می‌شود؛ از ارسال و دریافت متن‌ها گرفته تا ویرایش‌های متنی، ارتباط با مخاطبان و دریافت انتقادها و پیشنهادهای آن‌ها، فروش آثار، برگزاری همایش‌های تخصصی و بسیاری از فعالیت‌های دیگر که در این فضا انجام می‌شود.

نکته‌ دیگری که از نگاه بانیان طرح صیانت دور مانده، تجربه‌های ناموفق گذشته در جایگزینی نرم‌افزارهای داخلی است. نمونه‌ بارز آن برنامه‌ ناموفق «شاد» در آموزش و پرورش بود که سرانجام آموزگاران و مربیان را ناچار کرد از همان شبکه‌های اجتماعی برای امور آموزشی استفاده کنند.

همچنین در چند سال اخیر به‌ویژه دوران شیوع کرونا، اینترنت این امکان را برای پدیدآورندگان ادبیات کودک و نوجوان فراهم آورده که با مخاطبان خود در دورترین مناطق کشور، ارتباط برقرار کنند. این امکان به‌ویژه برای شهرهای دورافتاده و مناطق محروم، بسیار کارآمد بوده و موجب شده کودکان و نوجوانانی که به‌طور معمول از دریافت خدمات فرهنگی کلان شهرها محرومند، از طریق شبکه‌های اجتماعی با اهالی قلم ارتباط برقرار کنند.

بانیان طرح صیانت اعلام کرده‌اند طرح محدودسازی اینترنت را به‌صورت آزمایشی به مدت یک سال اجرا می‌کنند تا نقایص و کمبودهای آن را برطرف کنند. در حالی‌که  برای پی بردن به کاستی‌ها و عوارض این طرح هیچ نیازی به آزمون و خطای دوباره و چندباره نیست و از همین حالا می‌توان با تحلیلی عقلانی به پیامدهای زیان‌بار این طرح پی برد.

در پایان جا دارد یک بار دیگر به اصل نهم قانون اساسی رجوع کنیم که در آن تصریح شده هیچ‏ مقامی‏ حق‏ ندارد به‏ نام‏ حفظ استقلال‏ و تمامیت‏ ارضی‏ کشور، آزادی‌های‏ مشروع‏ را، هرچند با وضع قوانین‏ و مقررات‏، سلب‏ کند.

با امید به آن‌که با ارزیابی عقلانی و منطقی شرایط کنونی، طرح صیانت از دستور کار مجلس خارج شود و نگاهی کارشناسانه بر تصویب طرح‌های فرهنگی حاکم شود.

انجمن نویسندگان کودک و نوجوان
١٠ مرداد ۱۴۰۰»