جشنواره بین المللی فیلم ونیز به عنوان اولین رویداد مهم سینمایی در دوران بحران کرونا فهرست فیلم های خود را چند روز پیش اعلام کرد تا این امیداواری در میان اهالی سینما ایجاد شود که این جشنواره می تواند آغاز دوباره برای سینمایی باشد که در چند ماه اخیر اوضاع به سامانی را تجربه نکرده است.
«آلبرتو باربرا» مدیر این رویداد سینمایی در گفتگویی با «ایندی وایر» درباره جنبه های گوناگون هفتاد و هفتمین دوره ونیز صحبت کرده است.
* در چه نقطه عطفی متوجه شدید که واقعاً می توانید جشنواره امسال را برنامه ریزی کنید؟
برای مدت طولانی فکر نمی کردیم که بتوانیم سرمایه گذاری و هزینه های کلانی که در این زمینه وجود دارد را توجیه کنیم. اما در آغاز ماه ژوئن بود که در مورد امکان سازماندهی جشنواره تحت شرایط خوب، اطمینان بیشتری پیدا کردیم و متوجه شدیم که میتوانیم حداقل ۵۰ فیلم را دعوت کنیم و در حال حاضر ۵۲ عنوان فیلم از بیش از ۵۰ کشور جهان انتخاب کرده ایم.
وقتی از احتمال برگزاری جشنواره آگاه شدیم، عدم اطمینان احساس غالب ما تا پایان بود. نمی دانستیم کدام فیلم ها واقعاً در دسترس هستند، دعوت های ما را می پذیرفتند یا خیر و در این روند مداوم توقف-حرکت وجود داشت. یک روز، ما خوشبین تر بودیم و روز بعد خبر بد تعویق اکران فیلم های را می شنیدیم. برگزاری این جشنواره تحت این شرایط به هیچ وجه آسان نیست.
* چه کسانی امسال به جشنواره می آیند؟
می دانیم که همه فیلمسازان و استعدادهای اروپایی خواهند آمد. آنها قصد دارند به ونیز بیایند و میتوانند این کار را انجام دهند اما شریط برای افراد از دیگر مناطق دیگر جهان پیچیده تر و دشوارتر است. مرزهای اروپا بسته شده است. باید کمی صبر کنیم تا ببینیم آیا محدودیت ها در ابتدای ماه سپتامبر کمتر خواهند بود یا خیر و آیا فرصتی برای استقبال از میهمانان برخی از کشورهایی چون آمریکا که در حال حاضر در قرنطینه به سر می برند وجود دارد یا خیر. میدانیم برخی افراد از چین می تواند در جشنواره حضور یابند اما از امکان حضور میهمانان از کشورهای استرالیا، هند و آمریکای جنوبی اطلاع نداریم. اگر بیشتر آنها قادر به سفر به ایتالیا نباشند، نشست های مطبوعاتی و مصاحبه هایی را به صورت آنلاین برگزار خواهیم کرد تا اطمینان حاصل شود که آنها می توانند فیلم های خود را تبلیغ کنند.
* حضور کیت بلانشت، رئیس هیت داوران بخش رقابتی در جشنواره قطعی شده است؟
او مطمئنا اینجا خواهد بود، چرا که در لندن زندگی می کند و مشکلی برای حضور در جشنواره ندارد. من روزانه با او در ارتباط هستم و او کاملاً مطمئن است که در ونیز شرکت خواهد کرد. «بلانشت» میخواهد از این جشنواره حمایت کند تا از این طریق به همه جهانیان نشان دهیم که همه چیز را برای سینما مجددا شروع می کنیم، که باید دوباره به سینماها برگردیم و باید تولید فیلم را دوباره شروع کنیم. «بلانشت» همکاری بسیاری خوبی دارد وتمام تلاش خود را برای حمایت از جشنواره انجام میدهد.
* چگونه محیط جشنواره با استانداردهای ایمنی جدید سازگار شده است؟ جشنواره های فیلم همواره با جمعیت های فراوان برگزار شده است
جشنواره ونیز در یک جزیره کوچک برگزار می شود که ساکت است و اجرای برخی اقدامات سختگیرانه ایمنی را بسیار آسان می کند. ما هشت نقطه مختلف دسترسی به جشنواره خواهیم داشت که می توانیم اولین تب سنجی خود را برای افرادی که در این جشنواره شرکت می کنند، انجام دهیم. ما همچنین ملزم به رعایت فاصله اجتماعی در سینماها هستیم و فقط از ۵۰ درصد صندلی های هر سینما استفاده خواهیم کرد. همه باید از قبل صندلی خود را رزرو کنند و باید با بلیط و شماره صندلی به سینما مراجعه کنند. دسترسی آسان و ایمن به سالن نمایش فیلم پیش بینی شده و میخواهیم همه افراد بدون هیچ گونه خطری به جشنواره بیایند.
* بنابراین اگر کسی بیمار شود پروتکل چیست؟
از آنجا که همه باید یک صندلی را رزرو کنند، به این معنی است که ما می توانیم بر همه شرکت کنندگان در جشنواره نظارت داشته باشیم. ما می دانیم افراد در کدام سالن و کجا نشسته اند و چه کسانی نزدیک آنها بودند. بنابراین، در صورت لزوم می توانیم فورا اطلاع رسانی کنیم.
* با ادامه همه گیری ویروس کرونا، بسیاری انتظار داشتند که ونیز در درجه اول روی حمایت از صنعت فیلم ایتالیا تمرکز کند. مهم ترین فیلم ایتالیایی سال به نام «سه طبقه» ساخته «نانی مورتی» منتظر کن ۲۰۲۱ ماند. چگونه سایر فیلم های ایتالیایی انتخاب شدند؟
تنها فیلمساز ایتالیایی که تصمیم گرفت تا سال آینده صبر کند «نانی مورتی» بود. همه فیلمسازان و تهیه کنندگان ایتالیایی کاملا تمایل داشتند به ونیز بیایند. آنها هر آنچه را که به موقع آماده بودند برای جشنواره ارسال کردند. بسیار خوشحالم زیرا کیفیت فیلم های ایتالیایی امسال بسیار بالاست. این تأیید کننده فضای خوبی است که سینمای ایتالیا در آن قرار دارد.
* چرا تعداد فیلم های آمریکایی در فهرست آثار هفتاد و هفتمین جشنواره ونیز کم است؟
هنوز در حال بررسی چند فیلم هستیم و در چند روز آینده درباره حضور و یا عدم حضور آنها تصمیم گیری خواهیم کرد.
* سال گذشته فقط دو فیلم به کارگردانی زنان در بخش مسابقه حضور داشت. امسال، از ۱۸ فیلم هشت مورد (۴۴ درصد) توسط زنان کارگردانی شده است. چگونه برای بهبود نقایص در این مورد در روند بررسی آثار تجدید نظر کردید؟
در واقع، تغییری در روند انتخاب آثار ایجاد نکردیم. در گذشته نیز هیچ نگاه تعصب آمیزی نسبت به زنان نداشته ایم و امسال معیارهای انتخاب را تغییر ندادیم. ما فیلم ها را با استفاده از هر نوع پروتکل جنسیتی انتخاب نکردیم و فقط بر اساس کیفیت آنها انتخاب می شوند. به اندازه کافی خوش شانس بودیم که امسال فیلم های بسیار خوب کارگردان زنان را پیدا کردیم و بسیار خوشحالیم که در جشنواره از بین ۱۸ عنوان بخش رقابتی میزبان ۸ فیلم از سینماگران زن هستیم. این اتفاق بسیار مهمی است که فیلم های بسیار خوبی به کارگردانی زنان وجود دارد. تصمیم گیری برای قرار دادن همه آنها در رقابت اصلی بسیار ساده است. من امیدوارم که از شر همه مشکلاتی که در گذشته در مورد این موضوع مطرح کرده ایم خلاص شویم. ما از مبارزه زنان برای دریافت رفتار منصفانه در صنعت سینما و همچنین کل جامعه حمایت می کنیم.
*جشنواره کن علی رغم عدم برگزاری در سال ۲۰۲۰، فهرستی از ۵۶ فیلم را منتشر کرد. چرا هیج یک از این فیلم ها در ونیز حضور ندارند؟
«تیری فرمو» مدیر جشنواره ونیز دوست خوبی است و ما به طور هفتگی در طول دوران قرنطینه در تماس بودیم. از ابتدا می خواستیم راهی برای همکاری پیدا کنیم. اطلاعات، عقاید، شبهات و هر چیز دیگری را رد و بدل کردیم و شروع به بحث در مورد برخی از ایده ها کردیم اما اوضاع دائماً در حال تغییر بود و بنابراین هر پیشنهادی خیلی سریع قدیمی شد. در یک نقطه مشخص متوجه شدیم که انتخاب یک مجموعه فیلم مشترک بین جشنواره کن و ونیز معنا ندارد و به همین دلیل این ایده را کنار گذاشتیم. کن تصمیم گرفت فیلم های انتخابی خود را با برچسب "کن ۲۰۲۰" در سایر جشنواره ها چون سن سباستین، تورنتو، رم، دوویل و ... به نمایش بگذارد و بنابراین دلیلی نداشت فیلم هایی که در سایر جشنواره ها به روی پرده می روند را به ونیز هم دعوت کنیم. ما تصمیم به انتخاب ۶۰ فیلم جدید گرفتیم که بتوانیم از آنها حمایت کنیم. فکر می کنم این روش بهتری برای کمک به صنعت فیلمسازی در این شرایط خاص است. این بدان معنی نیست که ما نمی خواهیم با کن همکاری کنیم. ما هنوز در مورد پروژه ای با آنها در حال گفتگو هستیم که امیدواریم به زودی از آن رونمایی کنیم.
*صرف نظر از چگونگی برگزاری جشنواره ونیز، صنعت بین المللی فیلم با یک فاجعه بی سابقه روبرست. در آمریکا اکثر تولیدات سینمایی و سالن ها تعطیل شده اند. شما چند ماه گذشته را صرف تماشای فیلمهای جدید و سازماندهی یک رویداد بزرگ عمومی کرده اید. چه چیزی باعث امید به آینده در شما می شود؟
این برای من بسیار مهم است. ونیز اولین رویداد بزرگ سینمایی خواهد بود که به دنبال آن تورنتو، نیویورک، سن سباستین و ... برگزار می شود. بعضی از جشنواره ها در مقیاسی کوچکتر از حد معمول انجام می شوند، اما اراده به آغاز مجدد پس از دوران قرنطینه، نشانه خوش بینانه بسیار خوبی است. همه ما با این احساس را داریم که دیگر نمی توانیم حالت قرنطینه و انزوا را تحمل کنیم ، مگر اینکه عواقب آن بدتر از مواردی باشد که در ماه های گذشته تجریه کردیم. جشنواره میتواند در اینجا نقشی ایفا کند و میتوانیم نشان دهیم که با فرآیندی که ما اجرا کرده ایم می توانیم با خیال راحت به سینماها برگردیم. امیدواریم وقتی که ونیز برگزار شود بتواند نمونه ای برای همه باشد. ترس، شک و عدم اطمینان زیاد حوالی ما را فرا گرفته است. برای شروع مجدد باید تلاش کنیم. در غیر این صورت فاجعه ای برای کل فرهنگ فیلم روی خواهد داد.
