برخی فعالان، رشد آرام دلار را به معنای برگشت آرامش و تعادل به بازار تلقی می‌کردند. در واقع از نگاه آنها، دلار با یک سرعت خیره کننده حتی به سقف ۲۶ هزار تومانی رسید و پس از آن با یک موج سقوط شدید، تا کانال ۲۱ هزار تومانی عقب گرد کرد. پس از این رفت و برگشت، میزان نوسان بازار تا حدی کاهش یافت و همین محدود شدن تغییرات قیمتی، تصور بازگشت ثبات موقت به بازار را تقویت می‌کرد. عده‌ای نیز عنوان می‌کردند معامله‌گران پس از چند روز پرنوسان در وضعیت استراحت قرار گرفتند و تصمیم گرفتند بیشتر تماشاچی روند قیمت‌ها باشند. بازار ارز چگونه آرام می‌گیرد؟
با وجود اینکه دیروز وضعیت بازار نسبت به قبل آرام بود، عده‌ای از فعالان باور داشتند، برای اینکه آرامش پایدار بر بازار حاکم شود، نیاز است که چند اقدام در بازارها صورت بگیرد. برگشت آرامش به بازارهای موازی مانند بازار سهام، مدیریت عرضه در سمت حواله‌های ارزی، تلاش برای برگشت میزان صادرات به سطح پیش از پاندمی کرونا، مذاکره با کشورهای همسایه برای آزادسازی دارایی‌های بلوکه شده و همکاری در زمینه جابه جایی‌های بانکی، در کنار مدیریت انتظارات تورمی با انتشار اوراقی مانند اوراق مصون از تورم از جمله گام‌هایی هستند که سیاست‌گذار می‌تواند برای ایجاد آرامش پایدار در بازار ارز بردارد.
نرخ بازدهی بورس و انتظارات معامله‌گران
برای بازگشت آرامش به بازار ارز، سیاست‌گذار باید در جهت آرام کردن وضعیت تمام بازارها قدم بردارد. در واقع دشوار است که به عنوان مثال، ارز راه کاهشی را در پیش بگیرد و در یک محدوده قیمتی ثابت بماند، حال آنکه در بازار موازی بورس، قیمت سهم‌ها در حال جابه جایی رکوردها باشند. شاخص کل بورس در ماه‌های اخیر رشد بسیار زیادی را تجربه کرده و طبیعی است که برخی معامله‌گران این بازار، کم کم بخشی از سود کسب شده را روانه سایر بازارها کنند. در واقع رشد بورس به صورت تقاضا در سایر بازارها خود را نشان می‌دهد. در این میان، گروهی از کارشناسان عنوان می‌کنند، ممکن است طی دو یا سه روز قیمت دلار با تقویت سمت عرضه ارز دچار نوسانات سنگین کاهشی شود،، ولی برای اینکه یک تعادل پایدار بر بازار ارز حکمفرما شود، نیاز است که زمینه ورود تقاضا از سایر بازارها به ارز بسته شود. در واقع معامله‌گران آربیتراژکار به روند تمام بازارها دقت می‌کنند و زمانی که احساس کنند، بازاری از دیگر بازارها عقب افتاده است، به تدریج ممکن است به سمت آن کوچ کنند. به این ترتیب، عده‌ای از معامله‌گران باور دارند، برگشت بورس به جاده منطق تا حدی می‌تواند مانع از افزایش نوسان دوباره در بازار ارز شود، هر چند که انجام اقدامات دیگری نیز برای مدیریت بازار اهمیت دارد.
تقویت سمت عرضه بازار حواله
یکی از مهم‌ترین متغیرهایی که در هفته‌های گذشته در رشد قیمت دلار اثر داشت، افزایش نرخ حواله درهم بود. گفته می‌شود یکی از عوامل مهم ریزش دلار نیز همین افت شدید درهم در روزهای اخیر بوده است. چنین مساله‌ای به خوبی نقش حواله‌های ارزی در آرامش بازار را نمایش می‌دهد. در نتیجه عامل دومی که می‌تواند آرامش ارزی پایدار کند، تقویت سمت عرضه حواله‌های ارزی و گشایش‌های بانکی است. گروهی هم باور دارند، تضعیف سمت عرضه ارز در ماه‌های اخیر در رشد قیمت دلار اثر داشت و بازار را نوسانی کرد. آنها به کاهش صادرات کشور در دوران پاندمی کرونا اشاره می‌کنند. البته باید کاهش قیمت نفت و پایین آمدن احتمالی حجم فروش آن را نیز در نظر گرفت. سخت گیری‌های زیادی نسبت به فروش نفت وجود دارد، ولی برخی فعالان باور دارند، سیاست‌گذار می‌تواند با افزایش گشایش‌های سیاسی با کشورهای همسایه سمت صادرات را تقویت کند و در زمینه تبادلات ارزی و بانکی نیز گشایش‌هایی صورت بگیرد. حتی در این روزها شایعه‌ای در بازار وجود دارد که آزاد شدن بخشی از دارایی‌های ایران در عراق منجر به سقوط قیمت دلار در انتهای تیرماه شد.
تلاش برای جذب ریال مردم
مدیریت انتظارات تورمی نیز برای کنترل قیمت دلار اهمیت زیادی دارد. به گفته برخی فعالان ریسک‌های سیاسی و نااطمینانی‌های اقتصادی موجب می‌شود که برخی افراد به سوی بازارها هجوم ببرند و هر چقدر نگرانی‌های افراد کاهش داده شود، وضعیت تمام بازارها آرام‌تر می‌شود. یکی از دلایلی که افراد به بازارهای مختلف مراجعه می‌کنند، هراس از دست دادن ارزش پولشان است و آنها سعی می‌کنند با ورود به بازارهای مختلف و خرید دارایی‌ها از پول خود محافظت کنند. در این میان، برخی کارشناسان پیشنهاد می‌کنند دولت و بانک مرکزی با انتشار اوراقی مانند اوراق مصون از تورم، تا حدی نگرانی‌های افراد نسبت به حفظ ارزش پول را کاهش دهند و این مساله می‌تواند میزان تقاضای سایر بازارها را کاهش دهد. در واقع سیاست‌گذار می‌تواند از طریق طراحی ابزارهای ریال را شکار کند و مانع از تاثیرگذاری آن بر بازارهای دارایی شود.
طراحی دامنه مجاز نوسان
در روزهای انتهایی تیرماه میزان نوسانات دلار به شدت افزایش یافت؛ به عنوان مثال، شاخص ارزی در تاریخ ۲۸ تیر هزار تومان رشد را به ثبت رساند و تا نقطه ۲۵ هزار و۱۰۰ تومانی رشد کرد. در تاریخ ۳۰ تیر، دلار این بار در جهت مخالف حرکت کرد و بیش از ۲ هزار تومان از ارزش خود را طی یک روز از دست داد. چنین نوسانات شدیدی، نااطمینانی فعالان اقتصادی نسبت به وضعیت بازار را بیش از بیش افزایش می‌دهد. به نظر می‌رسد برای اینکه بازار درگیر چنین هیجاناتی نشود، نیاز است که بازارساز یک دامنه نوسان مجاز را تعریف کند و در سقف و کف‌های این دامنه، بامداخله خود سعی کند مانع از ایجاد نوسانات شدید در بازار شود. به گفته برخی تحلیل گران در مقاطعی از تیرماه، بازار در وضعیتی قرار گرفته بود که برخی معامله‌گران تصور می‌کردند، بازارساز، نوسان دلار را به حال خود رها کرده است. در این میان، عده‌ای باور دارند بازارساز با فروش از سقف و ریزش شدید، سفته بازان را تنبیه و امکان بازگشت آنها به معاملات را دشوار می‌کند. ممکن است چنین اتفاقی برای عده‌ای رخ دهد، ولی مساله این است که قیمت سایر اجناس پس از دیدن یک سقف دلار به سختی دوباره با قیمت‌های پایین‌تر تنظیم می‌شود. در کنار این، فتح سطوح قیمتی چنین انتظاری را در میان برخی معامله‌گران ایجاد می‌کند که دلار باز هم در آینده به این قیمت بازخواهد گشت.
سکه به مرز ۱۰ میلیونی نزدیک‌تر شد
در روزی که قیمت دلار افزایشی شد، سکه تمام بهار آزادی به کاهش خود ادامه داد و به مرز ۱۰ میلیون تومانی نزدیک‌تر شد. روز چهارشنبه، فلز گرانبهای داخلی ۳۰۰ هزار تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای ۱۰ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان رسید. این کاهش قیمت برای بسیاری از معامله‌گران عجیب بود، خصوصا آنکه طلای جهانی دیروز عمدتا در مسیر صعودی قرار داشت. به گفته فعالان، یکی از دلایل مهمی که موجب شد سکه دیروز کاهشی شود، عدم افت آن در روزهای قبل متناسب با نزول قیمت دلار بود. در واقع سکه‌بازان با احتیاط بیشتری خود را با نزول قیمت دلار هماهنگ کردند.
