سياست اقتصادى و برنامهريزى دولت پاکستان چین مکزیک آفریقای جنوبی اتریش کوبا لهستان نروژ مالزی فنلاند لیبی شیلی مجارستان لائوس ایسلند الجزایر اندونزی جمهوری چک تایلند برمه (میانمار) آرژانتین بحرین بنگلادش سنگاپور عمان فیلیپین قبرس قزاقستان قطر کره شمالی ویتنام رومانی کرواسی هلند آنگولا اوگاندا تونس جمهوری آفریقای مرکزی زامبیا صفحه بعدی 3 2 1 صفحه قبلی برنامهريزى اقتصادى از اوايل دههٔ ۵۰ در پاکستان آغاز گرديد اولين برنامه توسعه شش ساله در طى ۵۷-۱۹۵۱ بود. هزينه کل اين برنامه ۲۶۰۰ ميليون روپيه بود که ۱۴۰۰ ميليون از منابع داخلى و ۱۲۰۰ ميليون روپيه از منابع خارجى تأمين مىشد. اما ۳۰۰۰ ميليون روپيه در طى پنج سال هزينه شد. به دليل اثرات زيانآور جنگ کره برنامه دو سال به تعويض انداخته شد. کالاهاى سرمايهاى آزادانه در ۱۹۵۲ وارد شد تا روند صنعتى شدن را تسريح نمايد و منافع تجار در اين بود که واحدهاى صنعتى جديد بهخصوص در قسمت منسوجات تأسيس نمايند. گرچه توسعه صنعتى در طى اين دوره افزايش يافت اما پيشرفت در بخش کشاورزى و رشتههاى وابسته به آن رضايت بخش نبوده و توليد حبوبات غذائى کاهش يافت. اين برنامه توسعه حمل و نقل و ارتباطات، آب و نيرو و آموزشهاى تکنيکى را تسهيل نمود و نقش مهمى در تاريخ اقتصادى کشور ايفاء نمود. اولین برنامه پنجساله کشور در سالهای ۶۰-۱۹۵۵ دومین برنامه پنجساله در سالهای ۶۵-۱۹۶۱ سومین برنامه پنجساله در سالهای ۷۰-۱۹۶۵ چهارمین برنامه پنجساله در ۷۵-۱۹۷۰ پنجمین برنامه پنجساله در طی ۸۳-۱۹۷۸ ششمین برنامه پنجساله در سالهای ۸۸-۱۹۸۳ هفتمین برنامه پنجساله از ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۳ هشتمین برنامه پنجساله سالهای ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۸ اولين برنامه پنجساله کشور در سالهاى ۶۰-۱۹۵۵ اولين برنامه پنجساله کشور در سالهاى ۶۰-۱۹۵۵ بود. با استفاده از تجربه برنامه شش ساله دولت يک هيئت برنامهريزى در ۱۹۵۳ تشکيل داد تا برنامه توسعه پنج ساله ۶۰-۱۹۵۵ را آماده نمايد. در اين برنامه هدف افزايش توليد ناخالص ملى تا ۱۵ درصد، پنجساله ۶۰-۱۹۵۵ را آماده نمايد. در اين برنامه هدف افزايش توليد ناخالص ملى تا ۱۵ درصد، درآمد سرانه تا ۷ درصد، توليد مواد غذائى تا ۹ درصد، توليد ناخالص ملى تا ۱۵ درصد، درآمد سرانه تا ۷ درصد، توليد مواد غذائى تا ۹ درصد، توليد صنعتى تا ۶۰ درصد و ايجاد دو ميليون شغل جديد بود. گرچه اين اهداف بهدست نيامد اما درآمد ملى تا ۱۱ درصد و درآمد سرانه تا ۶/۱ درصد افزايش يافت. بخش کشاورزى به حرکت آهسته خودش بعد از بخش صنعتى ادامه داد. در بخش صنعتى صنايع مصرفى در مقابل واحدهاى اساسى پيشرفت کرد. کاهش رشد بخش کشاورزى واردات حبوبات غذائى را افزايش داد، در حالىکه واردات صنايع مصرفى افزوده شد. دليل اصلى غير قابل انتظار بود، افزايش هزينههاى غير توسعهاي، کاهش قابل توجه صادرات، آهستهتر شدن رسيدن کمکهاى خارجى و رشد قابل توجه قيمتهاى داخلى که موجب آشفتگى محاسبات گرديد. با تجديد نظر در برنامه ۵۰۰/۷ ميليون روپيه به بخش عمومى و ۳۰۰/۳ ميليون روپيه به بخش خصوصى اختصاص داده شد. از کل اين مبلغ ۶۰۰/۶ ميليون روپيه از منابع داخلى و بقيه آن از منابع خارجى تأمين مىشد. کل هزينه توسعه به ۹۵۰/۱۰ ميليون روپيه (بخش عمومى ۹۰۰/۶ ميليون روپيه و بخش خصوصى ۶۶۰/۳ ميليون روپيه) رسيد. بعد از ۱۹۵۸ تعدادى سازمانهاى نيمه مستقل در مقابل مؤسسه توسعه کشاورزى و مؤسسه حمل و نقل جادهها تأسيس شدند و اصلاحات ارضى ارائه گرديد. دومين برنامه پنجساله در سالهاى ۶۵-۱۹۶۱ دومين برنامه پنجساله در سالهاى ۶۵-۱۹۶۱ بود. هدف برنامه افزايش توليد ناخالص ملى تا ۲۴ درصد، سرانه تا ۱۲ درصد، توليد دانههاى غذايى تا ۲۱ درصد، محصولات صنعتى تا ۶۰ درصد، درآمد ارزى تا ۱۵ درصد و ايجاد فرصتهاى شغلى براى ۳ميليون نفر بود. هزينه طرح ۰۰۰/۲۳ميليون روپيه (۱۴۰۰۰ ميليون روپيه براى بخش عمومى و ۰۰۰/۹ ميليون روپيه براى بخش خصوصي) در نظر گرفته شده بود. گرچه هزينه کلى طرح به ۵۴۰/۲۷ ميليون روپيه شامل ۶۴۰ ميليون روپيه براى برنامه کارهاى روستائى رسيد، تجهيز منابع داخلى به ۸۰۰/۱۸ ميليون روپيه بالغ شد و کل صادرات براى دوره پنجساله تقريباً۲۳۰/۱۳ ميليون روپيه يا ۹۸۰/۱ ميليون روپيه بيشتر از مبلغ در نظر گرفته شده در برنامه بود. افزايش واقعى در درآمد ملى ۳۰ درصد بود. اين برنامه ثابت کرد ظرفيت اقتصادى نرخ رشد سالانه به حدود ۶ درصد رسيده است. سرمايهگذارى از ۹/۸ درصد در ۶۰-۱۹۵۹ به ۸/۱۸ درصد در ۶۵-۱۹۶۴ افزايش يافت. در حدود ۲۰ درصد از درآمد اضافى در طى دوره برنامه پسانداز و مجدداً سرمايهگذارى شد در حالىکه حجم صادرات به نرخ ۷ درصد سالانه افزايش يافت. سومين برنامه پنجساله در سالهاى ۷۰-۱۹۶۵ سومين برنامه پنجساله در سالهاى ۷۰-۱۹۶۵ ارائه گرديد. اين برنامه اولين برنامه خاص طرح بيست ساله (۸۵-۱۹۶۵) بود و از اين جهت از برنامههاى قبلى جامعتر بود. ميزان برنامه ۰۰۰/۵۲ ميليون روپيه (۰۰۰/۳۰ ميليون روپيه بخش عمومى و ۲۲۰۰۰ ميليون روپيه بخش خصوصي) در نظر گرفته شده بود. درحدود ۳۵ درصد برنامههاى بخش عمومى از طريق منابع داخلى و در موازنه با منابع خارجى تأمين مىشد. برنامه بلافاصله پس از شروع با مشکلات مواجه شد. و در موازنه با منابع خارجى تأمين مىشد. برنامه بلافاصله پس از شروع با مشکلات مواجه شد. بهدليل جنگ سپتامبر ۱۹۶۵ با هند منابع داخلى از توسعه به سمت دفاع رفت و کمک اقتصادى آمريکا به تعويق افتاد، بهدنبال آن خشکسالى ۶۶-۱۹۶۵ اتفاق افتاد و سيل در ۶۷-۱۹۶۶ تأثير بسيار زيانبارى بر بخش کشاورزى گذاشت. بنابراين کل هزينه توسعه به ۸۵۰/۴۲ ميليون روپيه يا ۱۷ درصد نزول کرد. در بخش عمومى هزينه توسعه تا ۲۸ درصد به ۵۹۵/۲۱ ميليون روپيه کاهش يافت، در حالىکه در بخش خصوصى کاملاً مورد استفاده قرار گرفت. توليد ناخالص ملى به ۸/۵ درصد، توليد کشاورزى تا ۱/۴ درصد و درآمد صادرات تا ۵/۶ درصد در مقايسه با اهداف طرح ۵/۶ درصد، ۶ درصد و ۵/۹ درصد افزايش يافت. درآمد ارزى به ۷/۶ درصد در برابر هدف طرح ۹/۵ درصد (رسيدن به سطح ۲۵۰/۴ ميليون روپيه) در ۷۰-۱۹۶۹ افزايش يافت. صفحه بعدی 3 2 1 صفحه قبلی چاپ دانلود صفحه افزودن به علاقمندیها