روابط اقتصادى بين ايران و هلند، اندکى قبل از روابط سياسى بين دو کشور آغاز شد. گرچه هلنديان از نيمه دوم قرن ۱۶ ميلادى تجارت با شرق را آغاز کردند، اما تماس‌هاى مستقيم با ايران از اوايل قرن هفدهم ميلادى برقرار شد. يعنى زمانى که جمهورى مستقلى از سرزمين‌هاى پست ساحلى درياى شمال (هلند، بلژيک، لوکزامبورگ کنوني) تحت عنوان ايالات‌متحد تشکيل شد. اين ايالات، درپى گسترش دامنه بازرگانى خود تا اقصى‌ نقاط دنيا برآمدند. نخستين ناوگان هلندى در سال ۱۵۹۷ ميلادى (۶-۱۰۰۵ هـ.ق.) به سواحل هند‌شرقى آمد. اين سفر مقدمه ظهور چندين شرکت بازرگانى را براى تجارت با آسيا فراهم آورد. در سال ۱۶۰۲ ميلادى (۱۱-۱۰۱۰ هـ. ق.) با ادغام شرکت‌ها، شرکت عظيم هندشرقى هلند به ‌وجود آمد. براثر رقابت با اين شرکت هلندي، انگليسى‌ها هم شرکت هند‌شرقى انگليس را بنيان نهادند، زيرا آنان در تجارت ادويه به مناسبت رقابت هلند، زيان‌هاى فاحش ديده بودند. در هر حال برپايه اساسنامه شرکت هند‌شرقى هلند، انحصار تمامى تجارت هلند با سرزمين‌هايى که در سمت شرق دماغه اميدنيک تا تنگه ماژلان قرار داشتند، دراختيار اين شرکت بود.

کشاورزى

در بخش کشاورزي، سابقه روابط بين دو کشور، به پيش از انقلاب اسلامى ايران بازمى‌گردد. اوج روابط کشاورزى ايران و هلند در سال ۱۹۷۴ ميلادى (۱۳۵۳ش.) بوده که در زمينه‌هاى مختلف ازجمله: آبخيزداري، سدسازي، زهکشى اراضى و اصلاح مراتع فعاليت صورت مى‌گرفته است و وزارتخانه‌هاى نيرو و کشاورزى و عمران روستايى وقت به‌منظور اجراء طرح‌هاى صنعتى آب و برق، احداث و توسعه گاودارى‌ها و مرغدارى‌هاى صنعتى و نيز اصلاح نژاد گاوهاى داخلي، اقدام به سرمايه‌گذارى‌هايى کردند که پاره‌اى با شرکت‌هاى خصوصى هلندى مشترک بود. در سال‌هاى پس از انقلاب اين روابط دچار وقفه و رکود گرديد و سرانجام در چند سال بعد ازانقلاب به کمترين سطح خود رسيد. در خردادماه سال ۱۳۶۳ (۱۹۸۴م.) سفير وقت هلند در تهران، با وزير نيرو ديدار کرد و زمينه اجرايى سمپوزيوم مشترک صنعت آب و برق ايران و هلند و نيز توسعه همکارى‌هاى فنى در زمينه آب و برق را فراهم آورد. در همين روزها، سفير هلند در پايان مأموريت خود، از رياست جمهورى درخواست گسترش روابط اقتصادى بويژه کشاورزى را کرد. در ماه‌هاى پايانى سال ۱۳۶۳، قائم‌مقام وزارت کشاورزى هلند در رأس يک هيئت اقتصادى بلندپايه وارد تهران شد و در ديدار با مقامات بلندپايه سياسى و اقتصادى و کشاورزي، در امور تحقيقات و آموزش، جنگل و مرتع، دام و طيور گفتگوهايى به‌عمل آمد ولى توافق‌نامه خاصى درهيچ زمينه، به امضاء نرسيد. در آبانماه سال ۱۳۶۵ (۱۹۸۶ م.)، هيئتى از ايران به هلند رفت و در زمينه مسائل آموزش کشاورزي، تحقيقات شيلات و آبزيان، آب و خاک، امور زيربنايي، زهکشى و دامپروري، صنايع جانبى بخش کشاورزى گفتگوهايى صورت گرفت و در پاره‌اى نيز موافقت‌نامه‌هايى به‌امضاء رسيد. در دى‌ماه ۱۳۶۶ (۱۹۸۸م.)، سفير هلند در ايران با وزير نيرو ديدار کرد و طى آن موافقت‌نامه همکارى‌هاى فنى و مهندسى امضاء شد و سرانجام در آذرماه ۱۳۶۸ (۱۹۸۹م.)، رئيس شوراى ملى هلند در خلال ديدار با کاردار سفارت ايران در هلند، اظهار اميدوارى کرد که با توجه به تمايل مثبت طرفين، روابط بازرگانى و کشاورزى توسعه يابد که در پى صدور حکم اعدام سلمان رشدى و قطع روابط با جامعه اقتصادى اروپا، تمامى روابط و همکارى‌ها رو به کاهش گذاشت.

صنعت، معدن و انرژى

پيش از انقلاب اسلامى ايران، سرمايه‌گذارى عمده هلند در بخش صنعت ايران محدود به سرمايه‌گذارى در صنعت نفت بوده است که آن هم تنها توسط شرکت رويال داچ‌شل انجام گرفته بود. در سال‌هاى پس از انقلاب، با ملى‌شدن سهام کليه کنسرسيوم‌هاى نفتي، شرکت شل نيز سهام خود را در ايران ازدست داد و هلندى‌ها نيز تأکيد چندانى بر سرمايه‌گذارى در بخش صنعت و معدن نورزيدند.