پس از انجام اصلاحات در قانون اساسى الجزاير در فوريه ۱۹۸۹، جريانات فعال اسلامى توانستند در چارچوب قانونى با تأسيس احزاب اسلامى عملاً در روند تحولات سياسى - اجتماعى جامعه الجزاير ايفاءِ نقش نمايند.

جبهه نجات اسلامى (FIS)

اين جبهه در پى ائتلاف ۳۰۰ سازمان اسلامي، خيريه و فرهنگى پس از گردهمائى رهبران اين گروه‌ها در مسجد السنه ‌بالعود عملاً پا به عرصه صحنه سياسى الجزاير گذاشت. به‌طور کلى چها جناح عمده و متمايز در اين جبهه حضور فکرى دارند که ديلاً به آن اشاره مى‌شود:

- گروهى که اسلامى را هويت واقعى ملت الجزاير دانسته و اسلامى را تنها راه‌ برچيدن استعمار مى‌دانند. اين گروه از پيروان فکرى امير عبدالقادر جزائرى هستند.

- گروه اخوان المسلمين که متأثر از مربيان اخوان المسلمين مصر بوده و خواستار ايجاد جامعه اسلامى از طريق تبليغ و موعظه هستند.

- جناح تندرو اسلامى که خواستار اجراى اسلام راستين در جامعه الجزاير بوده و در اين راه کاربرد زور و خشونت را مجاز مى‌دانند. رهبر اين گروه بويعلى مصطفي بود که در درگيرى‌هاى مسلحانه سال ۱۹۸۷ به قتل رسيد. رهبر فعلى اين جناح عبدالقادر المغنى و على بلحاج هستند.

- گروه وابسته به مديران، تکنسين‌ها و کارفرمايان و برخى اعضاءِ جنبش‌هاى چيگرا. رهبر اين جناح عبدالقادر حشانى که خود مهندس پتروشيمى است، مى‌باشد.

رهبر جبهه نجات اسلامى عباس مدنى است. وى در سال ۱۹۴۵ به‌دليل فعاليت‌هاى ضد استعمارى توسط فرانسويان به زندان افتاد. مدنى در سال ۱۹۶۲ از زندان آزاد گرديد.

عباس مدنى در دوره حکومت بن‌بلا به‌دليل اختلاف با برنامه‌هاى وى به لندن رفت و دکتراى خود را در رشته‌هاى فلسفه و زبان انگليسى اخذ نمود. مدنى در دوره زماندارى بن جديد به الجزاير بازگشت که به‌دليل فعاليت‌هاى سياسى در خلال سال‌هاى ۱۹۸۴-۱۹۸۲ زندانى شد. سرانجام عباس مدنى با همفکرى على بلحاج جبهه نجات اسلامى را تأسيس نمود.

جبهه نجات اسلامى در اولين انتخابات آزاد الجزاير که در دسامبر ۱۹۹۱ برگزار گرديد، شرکت نمود. اين جبهه در اولين دور انتخابات پارلمانى ۱۸۸ کرسى از مجموعه ۲۳۱ کرسى پارلمان را به‌خود اختصاص داد.

جبهه نجات اسلامى مصمم بود در دومين انتخابات پارلمانى که قرار بود در ۱۶ ژانويه ۱۹۹۲ برگزار شود، براى تعيين تکليف ۱۹۹ کرسى باقى‌مانده شرکت نمايد. با قطعيت يافتن پيروزى طرفداران اين جبهه در انتخابات، ارتش انتخابات، ارتش انتخابات پارلمانى الجزاير را ملغى کرد. پس از استعفاى بن جديد و تشکيل شوراى عالى حکومتى الجزاير، جبهه نجات اسلامى در ۴ مارس ۱۹۹۲ غير قانونى اعلام گرديد. در ۱۵ ژوئيه ۱۹۹۲ عباس مدنى و على بلحاج به دوازده سال زندان محکوم شدند. شوراى‌عالى حکومتى همچنين با انحلال ۱۲۳ شهردارى و ۲۰۰ شوراى شهر که تحت کنترل جبهه نجات اسلامى بود و بازداشت و سرکوب فعالان اين جبهه، به مبارزات همه جانبه با موج اسلام‌گرائى در الجزاير پرداخت. پس از اين مرحله، درگيرى‌ها، و ناآرامى‌ها در الجزاير تشديد گرديد که بنا به برخى تخمين‌ها بين يکصد تا يکصد و پنجاه هزار تن از شهروندان الجزاير کشته و مجروح شده‌اند. جبهه نجات اسلامى به‌دليل غير قانونى بودن از سوى دولت الجزاير، شرکت کند.

اگر چه پس از به قدرت رسيدن عبدالعزيز بوفليقه موج ناآرامى‌ها به شکل محسوسى در الجزاير کاهش يافته است اما آرامش و ثبات به شکل کامل به الجزاير باز نگشته است.

حزب اسلامى النهضة

رهبر اين حزب لحبيب آدمى است. وى از طرفداران تشکيل حکومت اسلامى مى‌باشد. اين حزب از نظر فکرى متأثر از اخوان المسلمين مصر است. حزب النهضه در انتخابات پارلمانى سال ۱۹۹۷، ۳۴ کرسى را در اختيار داشت که در انتخابات مى ۲۰۰۲ تنها يک کرسى به‌دست آورد.

حزب جنبش اصلاح ملى

اين حزب در آستانه انتخابات رياست جمهورى در سال ۱۹۹۹ تأسيس گرديد. عبدالله رهبر وقت حزب النهضه که قصد داشت در انتخابات رياست جمهورى اين کشور شرکت کند، با مخالفت اکثريت اعضاءِ حزب روبه‌رو شد. علت مخالفت آنان حمايت سياسى از بوتفليقه بود. برخى تحليل‌گران مسائل الجزاير معتقدند علاوه بر موضوع ياد شده، از ديگر دلايل بروز انشعاب در حزب النهضه، اختلاف ديدگاه اعضاء حزب در مورد نحوه اداره حزب و مواضع حزب در قبال مسائل داخلى الجزاير است.

جاب الله پس از کناره‌‌گيرى از حزب به‌همراه طرفدارانش، حزب جديد جنبش اصلاح ملي را بنيانگذارى کرد. جاب الله از سوى حزب جديد براى نامزدى رياست جمهورى معرفى و مورد حمايت قرار گرفت. اين حزب در انتخابات مى ۲۰۰۲، ۴۳ کرسى به‌دست آورد.

حکومت جامعه صلح‌آميز (حمس) MSP

رهبر اين حزب محفوظ نحناح است. اين حزب خواستار آزادى رهبران جبهه نجات اسلامي، انجام اصلاحات در ارتش، حمايت از روند خصوصى‌سازى در اقتصاد کشور و اعطاى امتيازاتى به قبايلى‌ها و برسميت شناختن زبان آمازيغى و حفظ يکپارچگى کشور است. اين حزب در انتخابات پارلمانى ۱۹۹۷، ۶۹ کرسى پارلمان را به‌خود اختصاص داده بود ولى در انتخابات مى ۲۰۰۲ تعداد کرسى‌هاى اين حزب به ۳۸ کاهش يافت.