کنجکاوى
انسان به لحاظ برخوردارى از قواى فکرى و عقلي، همواره در انديشه و تفکر درباره جهان و زندگى و مسائل گوناگون آن است؛ بنابراين، در مقابل شناختها و آگاهىهاى او، ناشناخته و مجهولات جديد مطرح مىشود و به ذهن او خطور مىکند؛ گاه طرح اين سؤالها به شکلگيرى راهحلهاى فرضي، ذهنى و تخيلى منجر مىگردد و مقدمهٔ تشکيل نظريه را فراهم مىآورد. اين نظريهها و تصورات ذهنى جديد هستند که ذهن کنجکاو و جستجوگر
تجارب شخصى
انسان دائماً با محيط خارج ارتباط و کنش و واکنش دارد و از آن تأثير مىگيرد يا در آن تأثير مىگذارد. قلمرو موضوعات و کنش متقابل انسان با محيط متنوع است و از کوچکترين تا بزرگترين ابعاد را شامل مىشود. با اين همه، تمامى اين واکنشهاى شخصى ممکن است در طرح مسئله تحقيق مؤثر باشد.
مطالعهٔ آثار مکتوب
انسان بطور اعم و محققان بطور اخص علاقهمند به مطالعه هستند. مطالعه امکان آشنايى با نظريهها و تجارب ديگران و حاصل کاوشها و شناختهاى ديگر دانشمندان و صاحبان آثار را فراهم مىکند. در واقع، مطالعه راهى است براى ورود به مخزن معلومات و قلمرو معرفتى و شناختى نوع بشر در تمام زمينهها يا زمينهاى خاص. محقق با مطالعهٔ آثار ديگران با مسائل تحقيقاتى که آنها پيشنهاد دادهاند آشنا مىشود و در صورت علاقه مىتواند آنها را موضوع تحقيقات خود قرار دهد.
آثار مکتوب نيز متعددند که با مطالعهٔ آنها محقق با مسائل جديدى روبرو مىشود و هر يک از اين مسائل مىتواند به عنوان مسئله تحقيق برگزيده شود.
منابع شفاهى
گفت و شنود با افراد مختلف نيز باعث افزايش آگاهى و معلومات و در عين حال افزايش مجهولات انسان مىشود. منابع شفاهى را ممکن است سخنرانىها، گفتگوها، نشستها، مناظرهها، ميزگردها، برنامههاى راديويى و تلويزيوني، نوارهاى صوتى و تصويري، و مانند آن تشکيل دهد. انسان از طريق اين منابع با مسائل جديدى روبرو مىشود که مىتواند مسئله تحقيق تلقى شود.
متقاضيان تحقيق
معمولاً کسانى هستند که به مشکلى برخورد نموده در جستجوى چارهاى براى حل آنند و براى اين کار از پژوهشگران کمک مىگيرند؛ از جمله مىتوان از اشخاص حقيقى و نيز حقوقى نظير سازمانهاى دولتي، مؤسسات غيردولتى و کارخانهها، مؤسسات تحقيقاتي، دانشگاهها و مراکز آموزش عالى نام برد.