نگارنده، کتاب حاضر را با رسم تصویری از جهان قبل از اسلام آغاز می‌کند. سپس به بیان نقش اسلام در زندگی آدمیان، نقش اسلام در نجات روح بشر از اوهام، خرافات، بردگی، بندگی، فساد، و پستی پرداخته، هم‌چنین، نقش اسلام را در نجات جامعه‌ی بشری از ظلم و طغیان، تجزیه و فروپاشی، تبعیضات طبقاتی و استبداد حکام و ساختن جهان برپایه‌ی عفت، سازندگی، آزادی، یقین، و... تبیین می‌کند. در ادامه، از وقوع انحطاط در حیات اسلامی بحث کرده و تحریفاتی را تشریح می‌کند که در زندگی اسلامی پدید می‌آمد؛ از جمله: جدایی دین از سیاست، انگیزه‌های سیاسی در وجود حکمرانان، نمایندگی نادرست حکام از اسلام، عدم توجه به علوم تجربی مفید، گمراهی‌ها، بدعت‌ها، و خرافات شایع در جامعه. وی، هم‌چنین به تشریح طبیعت تمدن غربی و تاریخش پرداخته و مباحثی از این دست را مطرح می‌سازد: شاخص‌های تمدن یونانی و رومی، انحطاط اخلاقی در روم، پیروزی رومی‌ها و خسارت مسیحیت در حکومتش، رهبانیت لگام گسیخته، تاثیر رهبانیت در اخلاق اروپایی‌ها، ناتوانی رهبانیت از ایجاد اصلاحات در مادیت بی‌بندوبار، فساد در مراکز دینی، و نظریه‌ی داروین و آثار آن در فرهنگ و افکار و تعصبات نژادی و ملی در اروپا. در ادامه، از سرایت ملی‌گرایی به کشورهای اسلامی بحث کرده و به توضیح راه‌حل اسلامی به منظور برطرف کردن مشکل جنگ و تنش‌های نژادی پرداخته و از چشمداشت‌های غرب در کشورهای اسلامی بحث می‌کند.