اساس کتاب حاضر را پنج گزارش تحقیقی مفصل درباره جغرافیای سیاسی خلیج فارس تشکیل می‌دهد که آن را دکتر پیروز مجتهدزاده, عضو هیئت علمی مرکز پژوهش‌های ژئوپلیتیک دانشکده خاورشناسی دانشگاه لندن برای این مرکز علمی تهیه کرده است .مباحث کتاب در دو بخش اصلی تنظیم شده است .بخش اول, نگاهی کلی به جغرافیای سیاسی و مزرهای بین‌المللی در خلیج فارس شامل این مباحث است :درباره نام خلیج فارس ;منطقه خلیج فارس در نظام دگرگون شونده جهانی ;اهمیت جهانی خلیج فارس ;مرزهای دریایی در خلیج فارس, تاریخ و جغرافیای سیاسی جزایر تنب و ابوموسی .بخش دوم حاوی پنج فصل درباره تاریخچه و چگونگی پیدایش کشورها و مرزها در منطقه ژئوپلیتیک خلیج فارس است .مباحث فصل‌ها از این قرارند1 :ـ پیدایش کشور و مرز در ایران, 2ـ نقش‌آفرینی ایران در خلیج فارس در نیمه دوم قرن بیستم, 3ـ جغرافیای سیاسی شبه جزیره مسندم و عمان, 4ـ تاریخ و جغرافیای سیاسی بحرین و قطر, 5ـ پیدایش عربستان سعودی, کویت و عراق .مطالب کتاب با نقشه‌هایی نیز همراه است .