این کتاب که تالیف سده‌ی چهارم هجری است و در سده‌ نهم هجری به فارسی ترجمه شده، در پنج باب به تاریخ و جغرافیایی ناحیه قم اختصاص دارد. در باب اول، مطالبی چون، سبب نام نهادن قم، فتح قم به دست اعراب مسلمان، حدود قم، میدان‌ها، مساجد و حمام‌های شهر، دارالضرب، کاریزها، آسیاب‌ها، معادن و آتشکده‌هایی که در ناحیه‌ی قم بوده را می‌توان یافت. در باب دوم اسامی نواحی (طسوج)، آبادی‌ها و روستاهای قم، میزان خراج و نحوه‌ی پرداخت آن بیان شده است. مطالب باب سوم در خصوص ولادت امامان شیعه و فرزندان آن‌ها و باب چهارم در ارتباط با سکونت نخستین گروه اعراب در قم است و باب پنجم به ذکر فضایل مرویه درباره‌ی اشعریان، ذکر مفاخر 'جفنه' و اشعریان در ایام جاهلیت، منازل اشعریان و شهرهای ایشان در یمن و فتح ابوموسی اشعری اختصاص دارد. کتاب با واژه‌نامه و فهرست منابع به پایان می‌رسد.