'چرخدنده 'یکی از آثار نمایشی 'ژان پل سارتر '( 1905ـ 1980) است که به سال 1946نوشته شده است .ماجرای نمایش مربوط به کشوری فرضی است که به نظر می‌آید کشوری کوچک در آمریکای لاتین باشد .تنها محصول این کشور 'نفت 'است و بیشترین ساکنان این سرزمین نیز کارکنان صنایع نفت هستند .این کشور تحت الحمایه آمریکاست که انقلابی در آن جا رخ می‌دهد و سرانجام 'ژان 'ـ رهبر انقلابیون ـ به قدرت می‌رسد .اما این رهبر نیز همان سیاست حکومت دست نشانده قبلی را پی می‌گیرد تا جایی که پس از چندی بار دیگر مردم دست به انقلاب می‌زنند . نمایش‌نامه حاضر شرح برگزاری محاکمات ژان است که در واقع از طریق شهود زندگی شخصی و سیاسی ژان بررسی می‌شود .اما باز هم در نمایش‌نامه خاطر نشان می‌شود که رهبر فعلی نیز در همان چرخدنده سیاسی راه 'ژان 'را دنبال می‌کند .