مجموعه حاضر در چهار بخش تدوین یافته است .بخش نخست, بحثی است درباره شعر بیداری و شاعران بیدارگر که با نمونه‌هایی از اشعار شاعران و اقوال صاحب نظران, به بیدارگری برخی از شاعران ایران اشاره می‌شود و این که چگونه در اشعار خود مردم را به مقاومت در برابر حکومت ظلم و جور فرا می‌خواندند . بخش دوم متضمن حکایات, قصه‌ها و حکمت‌هایی است مربوط به عارفان, عیاران و جوانمردان .در بخش سوم از تاثیرپذیری اقبال لاهوری از مولوی و وجه اشتراک اندیشه‌های این دو سخن به میان می‌آید .همچنین در این بخش, نکته‌ها و گفته‌هایی درباره فردوسی و شاهنامه جمع می‌آید .مبحث پایانی کتاب درباره اشعار عرفانی و انواع شعر فارسی است .در بخش ضمیمه سه مقاله درج گردیده که عبارت‌اند از : 'سید اشرف‌الدین گیلانی/ سعید نفیسی', 'عشق پهلوان/ غلامحسین یوسفی '(درباره شاهنامه), و 'دین و مذهب فردوسی/ محیط طباطبایی .'